O‘zbekistonda 2021-yilning dastlabki uch oyi davomida Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi sa’y-harakatlari bilan 71 mingdan oriq fuqaroning ishga joylashishiga yordam berildi, band bo‘lmagan 33 mingdan ziyod aholi haq to‘lanadigan jamoat ishlariga jalb qilindi, “Ayollar daftari” va “Yoshlar daftari”ga kiritilgan 17 mingdan ortiq aholi vazirlik tizimidagi kasb-hunar va tadbirkorlikka o‘qitish o‘quv muassalarida o‘qimoqda.
Quyida vazirlik tomonidan 2021-yilning yanvar—mart oylarida aholi bandligini oshirish, kambag‘allikni qisqartirish, ayniqsa “Temir daftar”, “Ayollar daftari” va “Yoshlar daftari”ga kiritilgan fuqarolarni ishga joylashishiga ko‘maklashish, tadbirkorlikka jalb qilish va o‘zini-o‘zi band qilishni qo‘llab-quvvatlash hamda mehnat migratsiya va mehnat muhofazasi masalalari borasida amalga oshirilgan ishlar sarhisobi bilan nisbatan batafsil tanishish mumkin.
Mehnat bozoridagi holat
2021-yil 1-yanvar holatiga mehnat resurslari soni 19,142 million kishini tashkil etib, 2020-yilning shu davriga nisbatan 100,7 foizga yoki 134,5 ming kishiga oshgan. Iqtisodiy faol aholi 14,797 million kishini, iqtisodiy nofaol aholi 4,344 million kishini tashkil etdi.
Iqtisodiyot tarmoqlarida band bo‘lganlar soni 13,296 million kishini tashkil etib, 2020-yilning birinchi yarim yilligiga nisbatan 3,8 foizga (502,9 ming kishiga) oshgan. Shundan, rasmiy sektorda band aholi soni 5,732 million kishini, norasmiy sektorda band bo‘lganlar soni 5,668 million kishini tashkil etgan.
Ishga muhtoj bo‘lganlarning umumiy soni 1,558 million kishini tashkil etdi. Ishsizlik darajasi iqtisodiy faol aholiga nisbatan 10,5 foiz (16—30 yoshgacha bo‘lganlar o‘rtasida 16,4 foiz, ayollar o‘rtasida esa 14,1 foiz)ni tashkil etdi.
Bandlik organlari tomonidan ko‘rsatilgan xizmatlar
Mehnat bozoridagi tendensiyadan kelib chiqib, tuman (shahar) aholi bandligiga ko‘maklashish markazlari tomonidan 2021-yilning o‘tgan davrida 205,0 ming ish bilan band bo‘lmagan shaxslarga bandlik xizmatlari ko‘rsatildi.
Yanvar—mart oylarida tuman (shahar) aholi bandligiga ko‘maklashish markazlari tomonidan 71,4 ming nafar ishsiz, shuningdek, chet eldan qaytib kelgan fuqarolarni mavjud bo‘sh ish o‘rinlariga doimiy ishga joylashishiga ko‘maklashildi.
Ishga joylashishga ko‘maklashilgan shaxslarning 38,9 ming nafari (54,5 foizi) ayollar, 33,3 ming nafari (46,6 foizi) yoshlarni tashkil etadi.
Shuningdek, ijtimoiy muhofazaga muhtoj va ish topishda qiynalayotgan shaxslarni ishga joylashtirish uchun band qilib qo‘yilgan ish o‘rinlariga o‘tgan oy davomida 11,5 ming nafar ehtiyojmand shaxslarni ishga joylashishiga ko‘maklashildi.
Yagona milliy mehnat tizimi (YaMMT)
2021-yil 1-fevral holatiga respublika bo‘yicha mavjud 523,4 mingta ish beruvchi vazirlik, tashkilot va korxonalar tomonidan 4,8 million nafar xodim to‘g‘risida ma’lumotlar “YaMMT” IDAKga kiritilib, elektron bazasi shakllantirildi.
Bugungi kunda, mazkur tizim orqali 187,7 mingta, shundan davlat tashkilotlarida 81,2 mingta, xususiy subyektlarda 106,5 mingta bo‘sh ish o‘rinlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar aniqlandi. Mazkur bo‘sh ish o‘rinlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar ish.mehnat.uz va ish2.mehnat.uz saytlarida ommaga e’lon qilib borilmoqda.
Shuningdek, aholi ish bilan ta’minlash maqsadida respublika bo‘yicha 2021-yilning yanvar—mart oylarida 628 marotaba bo‘sh ish o‘rinlari yarmarkalari o‘tkazildi. Ushbu yarmarkalarda 19 991 ta korxona va tashkilotlar tomonidan 166,6 mingta bo‘sh ish o‘rinlari bilan ishtirok etdi.
Yarmarkalarda 13 456 nafar fuqarolarga ishga joylashishga yo‘llanmalar berildi, ulardan 5 848 nafar ayollar, 6 557 nafari yoshlar, 506 nafar mehnat migrantlari va 72 nafar jazoni ijro etish muassasalaridan ozod etilgan shaxslardir.
Yarmarka jarayonida 4 043 nafar ishsizlar kasbga o‘qitish kurslariga yuborildi, 3 434 nafari haq to‘nadigan jamoat ishlariga jalb qilindi, 34 608 nafariga mehnat qonunchiligi bo‘yicha maslahatlar berildi.
Haq to‘lanadigan jamoat ishlarini tashkil etish
2021-yilda ish bilan band bo‘lmagan aholini haq to‘lanadigan jamoat ishlariga jalb qilish uchun Jamoat ishlari jamg‘armasidan 250 milliard so‘m mablag‘ ajratish rejalashtirilgan. Bugungi kunga qadar 33,3 ming band bo‘lmagan aholi haq to‘lanadigan jamoat ishlariga jalb etildi va ularning ish haqi uchun 26,5 milliard so‘m mablag‘ to‘lab berildi.
Jumladan:
- 23,8 ming nafar tuman (shahar) aholi punktlari, mahallalar va boshqa hududlarni obodonlashtirish (ko‘kalamzorlashtirish, tozalash, oqlash, madaniy obyektlar, ziyoratgohlarni tozalash kabi) ishlarga;
- 2,9 ming nafar chorva-nasl markazlari texnik osemenatorlar;
- 512 nafari patronaj xizmati, shu jumladan, nogironligi bo‘lgan shaxslar, keksalar, bemorlar va boshqalarni parvarishlash ishlariga
Subsidiyalar ajratish orqali aholi bandligini oshirish
“Temir daftar”, “Ayollar daftari” va “Yoshlar daftari”ga kiritilgan band bo‘lmagan va ishsiz aholini, ayniqsa yoshlar, ayollar va ijtimoiy ehtiyojmand aholini ish bilan band qilish bo‘yicha subsidiyalar ajratish tadbirlari amalga oshirilmoqda.
Jumladan, shaxsiy tomorqalarni rivojlantirish uchun 4 461 ta kam ta’minlangan oilalarga yengil tipdagi issiqxona qurish, shaxsiy va dala tomorqasida ekishga urug‘lar va ko‘chatlar hamda sug‘orish vositalarini harid qilish uchun 14,794 milliard so‘m subsidiya berildi.
Tadbirkorlik bilan shug‘ullanishga jalb etish, xodimlarni malakasini oshirish, qayta tayyorlov va sug‘urta polisi uchun 1,328 milliard so‘m subsidiya mablag‘lari hisobiga 775 nafar fuqarolarning band etildi.
Shuningdek, joylarda 55 ta kooperativlar tashkil etildi. Kooperativlarga “Temir daftar”, “Ayollar daftari” va “Yoshlar daftari”ga kiritilgan 3 523 nafar ishsiz xotin-qizlar biriktirildi va ularga kooperativlarning ustav fondiga a’zolik ulushi sifatida 4,365 milliard so‘m subsidiya mablag‘lari o‘tkazib berildi.
Kasb-hunar va tadbirkorlik ko‘nikmalariga o‘qitish
2021-yilda 72 ming nafar ishsiz fuqarolarni mehnat bozorida talab yuqori bo‘lgan 40 ta kasb yo‘nalishlar bo‘yicha o‘qitish rejalashtirilgan.
Mehnat organlari yo‘llanmalari asosida o‘tgan yanvar—fevral oylari davomida 42,3 ming nafar (yillik prognozga nisbatan 58,8 foiz, shundan, yoshlar 22,0 ming, ayollar 27,2 ming) ish bilan band bo‘lmagan fuqarolar kasb-hunarga, tadbirkorlik ko‘nikmalariga o‘qitishga jalb etildi. Bu 2020-yilga (10,9 ming nafar) nisbatan to‘rt baravarga ko‘p.
O‘qishga jalb qilinganlarning 6 807 nafari (16,4 foizi) “Ayollar daftari”, 10 873 nafari (20 foizi) “Yoshlar daftari”ga kiritilganlarni va 7 773 nafari (18,7 ifoiz) mehnat migrantlarini tashkil etadi.
Kasbga o‘qitishga jalb qilinganlarning 6 220 nafari (13,3 foiz) milliy hunarmandchilik yo‘nalishida hunarga o‘qitilmoqda. Bugungi kunda vazirlik tizimidagi o‘quv muassasalar va hamkor o‘quv muassasalarida 34,1 ming nafar ish bilan band bo‘lmagan shaxslar o‘qishni davom ettirmoqda.
Izoh (0)