Xirosima va Nagasaki: 75 yillik dahshat ko‘lami suratlarda
75 yil avval – 1945-yil 9-avgustda Yaponiyaning Nagasaki shahriga AQSh kuchlari yadroviy bomba tashlagan. Tarixda ikkinchi va oxirgi marta yadroviy qurol harbiy maqsadda qo‘llanilishi oqibatida (birinchi marta unda uch kun avval — o‘sha yilning 6-avgustida Yaponiyaning Xirosima shahriga shu turdagi bomba tashlangan edi) Nagasakida o‘n minglab odamlar halok bo‘ldi, yuz minglab odamlar mayib-majruh bo‘lib qoldi. Quyidagi fotojamlanmada ana shu dahshatli hodisalar tarixi va jabrdiydalarning fotosuratlarini tomosha qilishingiz mumkin.
Xirosima va Nagasaki shaharlarining atom bombasi hujumiga uchrashi insoniyat tarixida yadro qurolidan foydalanishning yagona tajribasi bo‘lib turibdi. Hujum AQSh Qurolli kuchlari tomonidan Ikkinchi jahon urushining yakuniy bosqichida amalga oshirilgan.Foto: Reuters
1945-yil 16-iyulda AQShning Nyu-Meksiko shtatidagi poligonda dunyodagi ilk atom bombasi sinovi muvaffaqiyatli o‘tkazildi. Portlash kuchi 21 kilotonna trotilga teng bo‘ldi.Foto: Zuma
1945-yil 6-avgust kuni ertalab AQShning B-29 Enola Gay nomli bombardirovkachi samolyoti ekipaj komandiri polkovnik Pol Tibbets boshchiligida Yaponiyaning Xirosima shahriga Little Boy (“Kichik bola”) deb atalgan atom bombasini tashladi. Bu bombaning kuchi 13–18 kilotonna trotil ekvivalentiga teng edi.Foto: AP Photo
Xirosimida umumiy vafot etganlar soni 90 mingdan 166 ming nafarga yetgan.Foto: AP Photo
Nagasakidagi 52 000 binodan 14 000 tasi buzilgan. 12 foiz bino zararsiz qolgan. Shahar Xirosimaga nisbatan kamroq talafotga uchragan.Foto: Reuters
“Enola Gay” samolyoti uchuvchi Pol Tibbet tomonidan onasi Enola Tibbetsning sharafiga qo‘yilgan. Ayni paytda samolyot AQSh aviatsiya va kosmonavtika Milliy muzeyida joylashgan.Foto: Reuters
Oradan uch kun o‘tib, 1945-yil 9-avgust kuni Fat Man (“Baqaloq”) atom bombasi Nagasaki shahriga tashlandi. Bu bombaning kuchi 21 kilotonna trotil ekvivalentiga teng edi.Foto: AP Photo
Birinchi portlashdan so‘ng Xirosimadagi ko‘plab mahalliy yong‘inlar ulkan olovli halqaga aylangan. Shahar deyarli yer yuzidan surib yuborilgan.Foto: Reuters
Ilk rejaga ko‘ra 11-avgustda Kokura shahriga hujum qilinishi, Nagasaki esa zaxira edi. Ob-havo sababli hujum 2 kun oldinga surilgan. Kokurani so‘nggi daqiqalarda bulutli havo qutqargan.Foto: AP Photo
Nagasakida vafot etganlar soni 60 dan 80 ming kishigacha yetgan.Foto: Reuters
Portlash natijasida 80 ming kishi darhol o‘lgan bo‘lsa, 40 ming nafar odam jarohat olgan, 12 ming nafar odam bedarak yo‘qolgan.Foto: US Archives
Bugun Yaponiyada 136 ming nafar xibakusyalar, ya’ni hujumdan omon qolganlar yashashadi. Ularning o‘rtacha yoshi 83 yosh.Foto: Reuters
Xirosima va Nagasakida hujumga uchragan aholi leykemiya va nurlanishdan kelib chiqqan boshqa kasalliklardan halok bo‘lgan. Tug‘ilgan bolalarda esa genetik kamchiliklar yuzaga kelgan.Foto: AP Photo
Xirosimada hujum mahalliy vaqt bilan 08:15 da sodir bo‘lgan.Foto: Vostok Photo
Nur odamlarning badanlarida kiyimlarning, devorlarda esa odamlarning izlarini qoldirgan.Foto: US Archives
Portlashdan bir necha kunlar o‘tib tibbiyot xodimlari darhol aniqlay olmagan kasalliklarning belgilari yuzaga chiqishni boshlagan.Foto: US Archives
Zarar ko‘rgan yaponlar ishga joylasha olmas, oila qura olmas edi. Ular “teginib bo‘lmas jamoa”ga aylangan edi.Foto: AP Photo
1945-yilning 9-avgustida AQSh Nagasakiga yanada kuchliroq bomba tashlagan, 15-avgustda esa Yaponiya kapitulyatsiya e’lon qilgan.Foto: AP Photo
6-avgust Xirosima qurbonlarini yod etish kuni sifatida tarixda qoldi. Butun dunyo, jumladan, AQShda ham yadro qurolini yo‘q qilishga qaratilgan aksiyalar o‘tkazib kelinadi.
Izoh (0)