• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12699.14
    • RUB162.16
    • EUR14847.83
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +26°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    To‘fon markazida qolgan Jorj Tenet. Amerikaning Iroqqa asossiz hujumining asosiy aybdori haqida

    “Daryo” AQSh—Iroq urushi sanasi munosabati bilan MRB rahbari Jorj Tenetning Iroq urushida tutgan o‘rni, faoliyati va uning MRB rahbarligidan ketishiga sabab bo‘lgan voqea tafsilotlari haqida hikoya qiladi.

    Jorj Tenet qisqacha tarjimai holi

    Jorj Tenet Nyu-Yorkning Kvins rayonida albaniyalik grek migrantlari Yevangeliya va Jorj Tenet xonadonida dunyoga keldi. Jorj Tenet bolaligida ko‘p maktablarda o‘qidi va tez-tez maktablarni almashtirishga to‘g‘ri keldi. O‘quvchilik paytida otasi ochgan kafeda buyurtma taomlarni yetkazib berish bilan ham shug‘ullandi.

    Foto: Google Photos

    Foto: Google Photos

    Tenet bolalik chog‘laridan basketbolning muxlisi edi va butun umri davomida sportning mazkur turiga muhabbatini saqlay oldi. Oilaviy biznes oila rahbarining o‘gillariga yaxshi ta’lim berishi uchun foyda berdi. 1976-yilda Jorj Tenet Jorjtaun universitetida bakalavr darajasiga ega bo‘ldi. Keyinchalik, Kolumbiya universitetida xalqaro tadqiqotlar sohasida magistrlik darajasiga ega bo‘ldi.

    1992-yilda Bill Klinton AQShning prezidenti etib saylandi. Bill Klintongacha demokratlar hokimiyat tepasiga kelmaganiga 12 yil vaqt bo‘lgandi. Bill Klinton boshqarayotgan ma’muriyatda kadrlar tanqisligi kuzatilardi. Klinton o‘z diqqatini Kongressga tikdi. Shu tariqa Tenet 1993-yilda siyosiy karyerasi davomida AQSh Milliy xavfsizlik dasturining razvedka dasturi katta direktori bo‘lib tayinlanadi.

    Klinton MRB direktori Jon Doychni iste’fosini qabul qilgach, mamlakatning eng muhim davlat idorasining o‘rinbosari lavozimiga Jon Tenetni tayinlaydi. Tenet egallagan lavozim nozik va o‘ta mas’uliyatli lavozim edi. Hattoki MRBni tashkil qilishda asosiy shaxs bo‘lgan Allen Dalles ham 1961-yilda Kubadagi muvaffaqiyatsizlik sababli bu lavozimdan ketishga majbur bo‘lgandi.

    1995-yil yanvarida esa Jeyms Vulsi Moskvada MRB agentining oshkor bo‘lishi natijasida razvedka tashkilotida ikki yil ishlay ishlamas mansabidan olinadi. 2000-yilda Moskvaga rasmiy tashrifi chog‘ida xalqaro turizmning oldini olish borasida muhokamalarni olib boradi. Associated Press matbuot agentligi Tenet nima uchun Moskvaga rasmiy tashrif buyurgani tafsilotlari noma’lumligicha qolgani haqida xabar tarqatgandi.

    Foto: Google Photos

    Foto: Google Photos

    Iroq—Amerika urushining boshlanishi: Tenet aybdormi?

    2003-yilning 20-mart sanasida AQSh qo‘shinlari BMTning №687 va 1441 qarorlari natijasida Iroq poytaxti Bog‘dod shahrini ishg‘ol qilish amaliyotini boshladi. Iroqqa nisbatan boshlangan harbiy amaliyotlar uchun go‘yoki Saddam Husayn hukumatining xalqaro terrorchilarni, “Al-Qoida” terrorchi tashkilotini qo‘llab-quvvatlaganlik va ommaviy qirg‘in qurollarini yo‘q qilish sabab qilib ko‘rsatildi. Maqsad vositalarni oqlaydi deganlaridek, “Iroq ozodligi” harbiy amaliyotida AQSh 466 985 askarlari va zobitlarini harakatga keltirdi.

    O‘sha davrda AQSh bosh razvedkachisi Jorj Tenet edi. 2000-yilda prezident Klinton hokimiyatni kichik Jorj Bushga topshirish oldidan Tenetni o‘z lavozimida qoldirishni tavsiya qiladi. Bush esa Klinton tavsiyasiga amal qiladi. Jorj Bush prezidentlik vakolati vazifalarini bajarishga kirishar ekan, MRB har qanday “qutqular”ga xayrixohlik ko‘rsata boshladi.

    Bu esa MRB rahbariyatini yanada katta xatolarga yo‘l qo‘yishga olib keldi. Iroqda ommaviy qirg‘in qurollari zaxirasi mavjud degan notog‘ri tasavvur aynan AQShning Iroqqa bostirib kirishi uchun qo‘l keldi. Tenet Iroqda ommaviy qirg‘in qurollari, bakteriologik qurollar bor degan “fakt”larni asosan Iroqdan Yevropa, AQShga qochib o‘tgan Saddam Husayn hokimiyatiga qarshi bo‘lgan muxolifatchilarning ko‘rsatmalari asosida qo‘lga kiritadi.

    Taqdirning hazilimi, bu keyinchalik Tenetga va umuman AQShning xalqaro siyosatda sharmanda bo‘lishiga olib kelgan siyosiy mojaroga olib keldi. Yana bir jihat shuki, MRB qo‘lga kiritilgan ma’lumotlarni yetarli darajada asosli deb baholab, ularni obdon tahlil qilishga ahamiyat qaratmadi. Saddam Husaynning raqiblari esa MRB nazarida “persona grata” tasavvurini uyg‘otish uchun ham ba’zan chin, ba’zan soxta ma’lumotlarni bosh razvedka tashkilotiga tiqishtira boshladi.

    Foto: Google Photos

    Foto: Google Photos

    Kelishgan Jorj Tenet esa ma’lumotlarni AQSh siyosiy elitasi oldiga dasturxon qilib, qimmatli ma’lumotlar sifatida sochaverdi. AQSh siyosiy elitasining anchayin bosiq bo‘lgan siyostchisi Kolin Pauel ham Tenet keltirayotgan ma’lumotlarning to‘g‘ri ekaniga ishonmaslikdan boshqa iloji yo‘q edi. 2003-yil fevral oyida BMT xavfsizlik kengashida Iroqning ommaviy qirg‘in qurollarini ishlab chiqarayotgani borasida ma’ruza qiladi.

    Keyinchalik, Kolin Pauel Iroqda ommaviy qirg‘in qurollari topilmagani yuzasidan matbuot anjumanida AQSh qo‘lga kiritgan ommaviy qirg‘in qurollari haqidagi ma’lumotlar aniq emasligi, bir qator atayin adashtirishga uringan ma’lumotlar bilan sug‘orilganini ta’kidlaydi. Kolin Pauel AQShning nufuzli vazmin siyosatchisining tomchilab yiqqan obro‘siga dog‘ tushgandi. Aynan shuning uchun ham Kolin Pauel Jorj Tenetni kechira olmasligini tushunsa bo‘ladi.

    Tenet yo‘l qo‘ygan xatosi uchun kichik Jorj Bush uni ayblamasligi mumkin edi. Biroq ichki va tashqi siyosiy bosim AQSh rahbariyatiga Iroq voqealarida balogardon bo‘lgan barcha aybni to‘nkarish mumkin bo‘lgan shaxsga muhtoj edi. Bu prezidentni ham ortiqcha bosimdan qutqarar, turli gap-so‘zlarga chek qo‘yardi. Tenet esa ana shunday shaxs vazifasini o‘tadi, deb eslaydi CNN axborot agentligining milliy xavfsizlik masalalari bilan shug‘ullangan Devid Ensor. Tenet ham president shaxsi barcha ayblovlardan holi bo‘lishi uchun ham barcha aybni o‘z zimmasiga olardi.

    Tenet uchun katta siyosat sahnasidan imkon boricha tinchgina, sezdirmasdan ketish yo‘li qolgan edi. 2004-yilning 3-iyun sanasida Jorj Tenet “oilaviy sabablarga” vaji bilan iste’fo beradi. Prezident Reyganning vafoti, Bushning Yevropaga sayohati, katta sakkizlik sammiti atrofida bo‘layotgan siyosiy voqealar Tenet mashmashasini qisqa muddatga esdan chiqishiga sabab bo‘ladi. Prezident uning iste’fosini oradan bir oy vaqt o‘tib qabul qiladi. Shu tariqa yetti yil mobaynida AQSh razvedkasi – Lenglining rahbari bo‘lgan Jorj Tenet katta siyosatdan ketadi.

    2004-yilning 14-dekabr sanasida president Jorj Bush Tenetni “Amerika xalqini kuchayib borayotgan radikal terrorchilardan kelayotgan xurujlardan himoya qilgani uchun” Ozodlik medali bilan taqdirlaydi.

    Keyinchalik, Jorj Tenet “Al-Qoida”ning AQShga hujumlari, Iroq voqealari tasvirlangan “At the centre of the storm” – “To‘fonlar markazida” nomli o‘z xotiralari jamlangan kitobni nashr qiladi.

    Jahongir Ergashev tayyorladi.

    12.07.2020, 16:19   Izoh (0)   42521
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Qozog‘istonda tarqalgan ‘noma’lum’ pnevmoniya koronavirus bo‘lishi mumkin” — JSST

    12.07.2020, 15:58

    Eron Ukraina samolyotining urib tushurilish sababiga aniqlik kiritdi

    12.07.2020, 14:59

    Qozog‘istonda o‘tgan bir sutkada 1798 kishida, Qirg‘izistonda esa 719 kishida koronavirus aniqlandi

    12.07.2020, 13:27

    Milliarder Jeff Bezosning sobiq rafiqasi AQShdagi eng badavlat ayolga aylandi

    12.07.2020, 13:12

    Tramp omma oldida birinchi marta niqob taqqan holda ko‘rinish berdi

    12.07.2020, 12:11

    Shimoliy Amerika dollar millionerlarining o‘sish ko‘rsatkichi bo‘yicha yetakchi bo‘ldi

    12.07.2020, 11:56
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Ipotekaga xonadon, sovg‘a sifatida esa — omborxona!


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish


    Ipoteka Bank OTP Group: “Quyosh” — parkentliklar uchun yangi mahalla markazi ishga tushirildi


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    O‘zbekiston Milliy banki xalqaro kapital bozorida 400 mln AQSH dollarlik obligatsiyalarni muvaffaqiyatli joylashtirdi


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    Sun’iy intellekt bo‘yicha ikki diplomli ta’lim — UMFT & FAR EAST University hamkorligida

     

    Tavsiya etamiz

    Matriarxat davri qaytadimi: nima uchun qiz farzand tarbiyalash trendga aylanmoqda?

    14 iyul, 13:07

    Oilasini qashshoqlik va ochlikdan qutqargan jangchi yigit: Arda Gyulerning kurashga to‘la hayot maktubi

    13 iyul, 22:15

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Tesla kompaniyasi avtopilot tizimi bilan bog‘liq o‘lim bo‘yicha sudlanadi

    Dunyo | 15 iyul, 03:39

    Xitoy okeanlarni o‘rganish uchun o‘zining birinchi “aqlli” kemasini yaratdi

    Dunyo | 14 iyul, 23:55

    “Putin ko‘pchilikni aldagan, lekin meni aldolmaydi” — Tramp

    Dunyo | 14 iyul, 23:40

    “Daryo” videoreportaji: Namanganda 50 kun davom etgan gullar festivali yakuniga yetdi

    O‘zbekiston | 14 iyul, 23:27

    Yer evaziga 600 ming dollar: O‘zbekistonda hokim o‘rinbosari va qator mansabdorlar pora bilan ushlandi

    O‘zbekiston | 14 iyul, 22:40

    Obama Trampning tarif urushlarini tanqid qildi

    Dunyo | 14 iyul, 22:30

    “Ukrainani qurollantirish uchun AQSH Xitoydan qarz olishga majbur” — amerikalik senator

    Dunyo | 14 iyul, 22:10

    Yevroittifoq Isroilni jazolashning 10 ta usulini taklif etdi

    Dunyo | 14 iyul, 21:50

    Hayot mohiyatini ochib beruvchi 10 falsafiy multfilm

    Kino | 14 iyul, 21:35
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.