Ko‘ngillilardan tashkil topgan Street law targ‘ibot guruhi ko‘cha va bozorlarda marixuana targ‘iboti amalga oshirilayotgani haqidagi fikr-mulohazalarini “Daryo”ga taqdim etdi. Quyida maqola to‘liqligicha e’tiboringizga havola etiladi.
Aynan 26-iyun kuni giyohvandlikka qarshi targ‘ibotlar o‘tkazamiz, OAV o‘sha kuni giyohvandlikka qarshi ko‘rsatuv va videoroliklar bilan “qiziqdi”, xalqaro brifing, elchilar guvohligida tonnalab zahri qotil yo‘q qilinadi.
Shu o‘rinda savol tug‘iladi: “Amudaryoning narigi tomonida tonnalab og‘u yetishtirilayotgan, O‘zbekiston xalqaro narkotrafik yo‘nalishlar ustida joylashgan bir paytda, jamiyatimiz ayniqsa yoshlarni narkotik va giyohvandlik vositalari targ‘ibotidan himoya qilishda huquqiy asoslarimiz yetarlimi?”.
Biz faqat 26-iyun kuni giyohvandlikka qarshi kurashayotgan bir paytda, qolgan 364 kun ko‘cha va bozorlarimizda giyohvandlik vositalari reklamasi ochiqchasiga davom etmayapti.
Siz bu kiyimlarni har kuni ko‘chalarda, bozorlarda ko‘rgansiz. Ehtimol kiyib ham yurgandirsiz. Bu narkobaronlar buyurtmasi, mashhur dizaynerlarning innovatsion targ‘ibot mahsuli. Bugun aynan shu bilan chetdan turib marixuana barglarini xohlagan usulda targ‘ib etmoqda. Ishonmasangiz, Google yoki Yandex xalqaro qidiruv portaliga murojaat qiling.
Butun dunyoda bu kabi giyohvandlikni yashirin targ‘ib etuvchi maxfiy axborot xurujlariga qarshi kurashning huquqiy asoslari kafolatlanmoqda.
Misol uchun, Rossiya Federatsiyasi “Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risida”gi Kodeksining 6.13-moddasiga ko‘ra, narkotik vositalari, psixotrop moddalar va prekursorlar, narkotik o‘simliklar reklamasi uchun 400 mingdan 500 ming rublgacha (5 480 000-6 850 000 so‘m), yon qo‘shnimiz Qozog‘istonda esa 400 000 tenge (9 100 000 so‘m) miqdorda jarimaga sabab bo‘ladi.
Bizda-chi? Giyohvandlik moddalar reklamasi va vositalari (kiyim-bosh, o‘yin, suvenir va boshqalar) uchun javobgarlik belgilanganmi? Afsuski yo‘q.
Faqatgina, O‘zbekiston Respublikasi “Reklama to‘g‘risida”gi Qonunining 23-moddasida tamaki, tamaki mahsulotlari va alkogolli ichimliklarning nomi, tovar belgisi tushirilgan tovarlarni (futbol maykalari, bosh kiyimlar, o‘yinlar va boshqa shu kabilarni) tarqatish, shu jumladan sotish) taqiqlangan.
O‘zbekiston Respublikasi “Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risida”gi Kodeksning 56-moddasida esa giyohvandlik vositalari, ularning analoglarini yoki psixotrop moddalarni oz miqdorda g‘ayriqonuniy ravishda tayyorlash, olish, saqlash, tashish yoki jo‘natish uchun javobgarlik belgilangan.
Vaholanki, giyohvandlik vositalari inson salomatligi, jamiyat genofondi uchun tamaki va alkogol mahsulotlaridan ko‘ra zararli va o‘ta xavfli hisoblanadi.
Taklif
“Jamiyatda huquqiy ong va huquqiy madaniyatni yuksaltirish tizimini tubdan takomillashtirish to‘g‘risida”gi Farmon ijrosi bo‘yicha yoshlarga o‘z huquqlarini himoya qilishning amaliy mexanizmlarini o‘rgatish, zarur hollarda amaliy takliflar berish maqsadida Navoiy viloyat adliya boshqarmasi tomonidan huquqshunoslikka ixtisoslashtirilgan oliy ta’lim muassasalari talabalari, Navoiy yuridik kolleji o‘quvchilari, nodavlat tashkilotlar vakillaridan iborat ko‘ngillilar (volontyor)dan tashkil topgan Street law (Ko‘cha huquqi — oddiy huquq) guruhi tomonidan taklif etiladi:
Birinchidan, O‘zbekiston Respublikasi “Reklama to‘g‘risida”gi Qonuniga “Giyohvandlik va giyohvandlik o‘simliklari, giyohvandlikni targ‘ib etuvchi vositalar reklamasi” moddasini kiritish.
Unga ko‘ra:
Giyohvandlik, giyohvandlik o‘simliklari, vositalari nomi, tovar belgisi yoxud tasviridan foydalanadigan tadbirlarga homiylik qilish;
Giyohvandlik, giyohvandlik mahsulotlari, o‘simliklari va belgisi tushirilgan tovarlarni (kiyim-bosh, suvinerlar, o‘yinlar va boshqa shu kabilarni) tarqatish, reklama qilish, shu jumladan sotish;
Jamoat joylarida hamda boshqa joylarida giyohvandlik, giyohvandlik vositalari nomi, tovar belgisi yohud tasvirlari, nomlarini va ular haqidagi boshqa axborotni o‘rnatishni taqiqlash;
Ikkinchidan, O‘zbekiston Respublikasi “Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risida”gi Kodeksiga “Giyohvandlik va giyohvandlik o‘simliklari, uni targ‘ib etuvchi vositalar reklamasi uchun javobgarlik”moddasi kiritilsa;
Uchinchidan: Giyohvandlik va giyohvandlik vositalariga qarshi mamlakatimizda yilda ikki marta o‘tkazilayotgan “Qora dori” maxsus operatsiyasidan tashqari, doimiy ravishda jamoat joylarida giyohvandlik, giyohvandlik vositalari nomi, tovar belgisi yoxud tasvirlari tushirilgan mahsulotlarga qarshi “Yashirin og‘u” reydlari tashkil etilsa;
Shundagina, yoshlarimizni narko olamning yashirin targ‘iboti, “ommaviy madaniyat”ning zararli tegirmoniga suv quyishdan saqlab qolamiz.
Hatto markaziy televideniyelarda yozgi oromgoh, kechki sayrlar, bozorlar bilan bog‘liq lavhalarda aynan marixuana belgisi tushirilgan kadrlardan ehtiyot bo‘lamiz.
Ko‘chalar, bu – jamiyat oynasi. Agar loqayd bo‘lmasak, sergak bo‘lsak, bu ko‘chalar bizga jamiyatdagi “puls” haqida xolis xabar berib turaveradi.
Izoh (0)