Farg‘onaning Rishton tumanida fuqarolar hali ham iste’molda kavlangan sun’iy hovuzlardan foydalanadi, imkon bo‘lsagina bir haftada uning suvi yangilanadi, bo‘lmasa lichinkalar bosib ketgan suvni qaynatib ehtiyojiga ishlatadi. Bu haqda “Xalq so‘zi” xabar berdi.
Rishton tumani markazidan 15 kilometr olisda joylashgan Jalayer mahalla fuqarolari yig‘inida 3700 ortiq fuqarolar istiqomat qiladi. Aholining asosiy mehnat faoliyati dehqonchilik va bog‘dorchilik bilan bog‘liq. Fuqarolar yig‘inining Yangiobod, Katta yo‘l, Yuqori dasht mahallalarida esa dehqonchilik tugul ichimlik suvi uzoq yillardan buyon muammoligicha qolmoqda. Aholi qish mavsumining qosh-qovog‘iga qarashga majbur. Chunki izg‘irinli kunlar seryog‘in kelgan mavsum mahalliy tilda oq suv, deb ataluvchi suv biroz mo‘l bo‘ladi. Har bir xonadonda suv g‘amlab olish uchun kavlangan mo‘jazgina hovuzlardan chorva va kundalik ehtiyoj uchun ham birdek foydalaniladi. Biroq, qish bu yilgidek quruq kelsa-chi? Ana unda Yangiobod, Katta yo‘l, Yuqori dasht mahallalarida yashovchi fuqarolar uchun haqiqiy sinov kunlari boshlanadi. Ushbu masala yuzasidan rishtonlik bir qancha fuqarolar o‘z fikrini bildirdi.
Sadirxo‘ja Zokirov,
Yuqori dasht mahallasi, 84-uy:
“Xonadonda o‘n jon istiqomat qilamiz. Hovlimizda hovuz kavlab olganmiz. Jaziramada tez bug‘lanishni oldini olish va suv mo‘tadilligini saqlash uchun qirg‘oqlariga tol ekilgan. Qirg‘iziston chegara hududidan Uchko‘prik tumanining Sariqo‘rg‘on qishlog‘iga katta soy o‘qib o‘tadi. Soy suvidan Bag‘dod, Rishton ,Uchko‘prik tumanlari dehqonchilik uchun navbatdan foydalanishadi. Endi tasavvur qilib olavering, har uchala tumanda necha ming gektarlab sug‘oriladigan hududlar bor. Bizga esa, mavsumda suv mo‘l bo‘lsagina mahallamizga arang 10-15 kunda suv navbati tegadi. Shundagina hovuzlarimizga, xonadonimizdagi mavjud yirik idishlarga obi rahmat g‘amlab olamiz”.
Zokirjon Turdialiyev,
Yuqori dasht mahallasi, 101-uy:
“Hovuzlardagi jamg‘arilgan suvlarni atigi uch kun mobaynida bemalol iste’mol qilish mumkin. Undan keyin hovuzlarda turli hasharotlar, lichinkalar paydo bo‘ladi. Boshqa suv manbasi bo‘lmagandan keyin ana shu suvni qaynatib ehtiyojga ishlatishga majburmiz. Kasallik avj olishi, epidemiya tarqalishi ehtimoli hududimizda juda yuqori. Kunlar issisagina soydan suv oqadi. Bu yil ayniqsa, bahor juda qiyin keldi biz uchun. Bahor sovuq kelganligi bois, Sariqo‘rg‘on soy suvi bir oyga kech keldi. Sizga yolg‘on,bizga chin – chorva, iste’mol uchun ehtiyoj u yog‘ida tursin, hatto, ekin-tikin va bog‘larni har bir qatnovi 50-100 mingdan suv tashuvchi mashinalar yordamida sug‘ordik. Vaqt o‘tishi, vaziyat chigallashishi bilan, hammamizga do‘ppi tor kepqoldi. Suv keltiruvchi mashinalarning har bir qatnovining narxi ko‘tarilib ketdi. Eshagidan to‘qimi qimmat tushsa ham, bog‘bonlar bog‘larini saqlab qolish uchun kurashdi”.
Shuhrat Komiljonov,
Yuqori dasht mahallasi,126-uy:
“Uch-to‘rt xo‘jalik bir hovuzdan foydalanamiz. Bolalarga xavfsiz bo‘lishi va chorvadan ihota qilish uchun chetan bilan o‘ralgan.Uch nafar farzandim bor. Ikki nafari hududimizdagi 22-maktabga qatnaydi. Maktabda ham toza ichimlik suvi – artezian bo‘lmagani uchun, har kuni bolalarga yelim idishlarda yoki termoschasiga qaynatilgan suv yoki choy damlab beramiz. Yil-o‘n ikki oy shu zaylda kechadi. Maktabdagi maxsus beton suv sisternasiga esa ishonmayman”.
Orifjon Qodirov,
22-maktab direktori:
“Bilim dargohimizda Yangiobod, Katta yo‘l, Yuqori dasht mahallalaridan qatnovchi 326 nafar o‘quvchi tahsil oladi. Haqiqatdan ham maktabimizdaartezian- toza ichimlik suvi mavjud emas. Ilgarilari o‘quvchilar baklashkalarda o‘zlariga suv olib kelishar edi. Bola baribir bolada. Bir birlarining suv idishlaridan foydalanishavergach, gepatit kabi yuqumli kasalliklarning tarqalish ehtimoli kuchayib qoldi. Shuning uchun maktab hududiga yelim idishlarni taqiqlab qo‘ydim va tuman sanitariya epidemiologiya nazorat markazidan ruxsat olib,bir ming yetti yuz litrli beton idish tashkil qildik. Bu sisternaga esa suvni sotib olib to‘ldiramiz. Har tugul xavfsizroq. Suvning iste’molga yaroqliligini muntazam nazorat qilamiz. Jalayer mahalla fuqarolar yig‘ini hududidagi Yangiobod, Katta yo‘l, Yuqori dasht mahallalarida nafaqat toza ichimlik suvi, balki bir qancha boshqa muammolar ham to‘planib qolgan. Masalan, har uchala mahallaga transport qatnovi qo‘yilmagan. Mobil aloqa vositalari yaxshi ishlamaydi. Qish mavsumida ko‘chalarda yurishning o‘zi muammo. Bolalar maktabga qatnovda qiynalishadi. Nonvoyxona, ustaxona, mahalla guzari umuman yo‘q. Markazga borish uchun uch-to‘rt transport vositasiga ehtiyoj seziladi”.
Gulmira Turdialiyeva,
Yuqori dasht mahallasi, 101 uy:
“Rishton tumani xalq qabulxonasi vakillarimi, bilmadim. Lekin qandaydir vakillar mahallamizga kelishgan. Lekin umuman o‘zlarini tanishtirmagan. Nimadandir shoshilgandek, telefonlariga xonadonlar suratini olishib, muammolarimizni so‘ramasdan, aholi soni, yashovchilar ro‘yxati kabilarni bilishganu, biror nima so‘rashmasin, deb tezda ‘g‘oyib’ bo‘lishgan. Rishton tumani markazidagi Xalq qabulxonasiga ham borib muammolarimizni aytganman. Qabulxona mudiri tez fursatlarda ko‘chalarimizga shag‘al yotqizdirib berishga tantanali va’da bergan edi. O‘tgan yili ana shu kabi ko‘ndalang turgan masalalarimizga javoban,‘ko‘rib chiqilyapti’, ‘Bartaraf etiladi’, ‘ma’lum qilamiz’ qabilidagi umumiy gaplarga to‘la mavhum javob xatlari ham kelgan. Bizda esa muammolar bisyor. Masalan, hududimizda maktabgacha ta’lim muassasasi yo‘q. Vaholanki, 348 dona 3—7 yoshdagi bolalar bor. Ularni bog‘chaga qamrab olish o‘ta achinarli ahvolda. Buloqboshi qishlog‘idagi 23-maktabgacha ta’lim muassasasi filialiesa Yuqori dashtdan 6 km uzoqlikda joylashgan. Transport qatnovi yaxshi emasligi bois u yerga faqat mashinasi borlar olib borishi mumkin. Avtoulovi yo‘q xonadonlarga esa bolalarini muassasaga berish yo‘l xarajatlari bilan ikki barobar qimmatga tushadi. Qizim esa 3 yil mobaynida bog‘chaga yaqin bo‘lganligi uchun katta hovlimizda muntazam yashab qatnagan”.
Izoh (0)