“Daryo” o‘tayotgan haftada jahon siyosatida ro‘y bergan eng muhim voqealarga to‘xtalib o‘tadi.
Taniqli uyg‘ur hofizining o‘limi Turkiya va Xitoy o‘rtasida nizo keltirib chiqardi
10-fevral sanasida Turkiya Xitoyga uyg‘urlar uchun tashkil qilingan mehnat lagerlarini yopishni talab qilib nota yubordi.
Turkiyaning mazkur notasi mehnat lagerlarida mashhur uyg‘ur millatiga mansub musiqachining vafoti ortidan yuz bermoqda. Abdurahim Hayit Xitoydagi Shinjon viloyatida joylashgan mehnat lagerida 8 yil mobaynida ushlab turilishi ortidan vafot etdi. Turkiya Tashqi ishlar vazirligi bu holat yuzasidan fikr bildirar ekan, bu Xitoy hukumatining uyg‘urlarga nisbatan repressiv siyosati mahsulidir, dedi. Xitoy tomoni o‘z bayonotida Turkiya tarafidan qilingan bayonot “hech qanday asoslarga ega emasligini” ta’kidladi.
Turkiya TIV matbuot kotibi Hamid Oqsoy “XXI asrda konsentratsion mehnat lagerlarining mavjudligi va bu lagerlarda uyg‘ur-turk qavmining Xitoy xalqi bilan assimilyatsiyasini tezlashtirish ortidan qilayotgan xatti-harakati hech qanday usul bilan oqlab bo‘lmaydi. Bu jinoyat va bu mudhishdir. Xalqaro hamjamiyat bu borada uyg‘ur xalqini ozod qilish uchun Xitoyga nisbatan keskin choralarni ko‘rishi kerak”, — deya bayonot berdi.
Eslatib o‘tamiz, uyg‘urlar Shinjondagi jami aholining 45 foizini tashkil etadi va ular kelib chiqishiga ko‘ra Markaziy Osiyo turkiy xalqlariga qarindosh elatdir. So‘nggi 20 yil mobaynida Xitoyning asosiy millati — xanlar Shinjon muxtor viloyatiga ko‘chirildi va natijada uyg‘urlarning an’analari va milliy merosi xitoylashtirish ta’sirida xavf ostida qolmoqda.
Vengriya: Vengr ayollari ko‘proq farzand ko‘rsa…
Vengriya bosh vaziri Viktor Orban 10-fevral kuni muhojirlarga qarshi kurashish haqida gapirar ekan, vengr ayollarini ko‘proq farzandli bo‘lishga chaqirdi. Uning nazarida serfarzand oila musulmon muhojirlarining mamlakatga kirib kelishidan yaxshiroq. Millatga murojaat nutqida chiqish qilar ekan, janob Viktor Orban shunday deydi:
“Yevropada borgan sari tug‘ilish kamayib ketayotgani va oilalar farzand ko‘rishga shoshilmayotgani ortidan aksar g‘arblik siyosatchilar muhojirlarni muammoning yechimi sifatida ko‘rsatmoqda. Biz vengrlar dunyoqarashimiz o‘ziga xos. Bizga vengr millatiga mansub bolalar kerak. Migratsiya biz uchun taslim bo‘lishdir”.
Viktor Orban to‘rt va undan ko‘proq farzand ko‘radigan ayollarga daromad solig‘idan imtiyozlar, avtoulov olishda shartlari yengil bo‘lgan kreditlar va ijtimoiy markaz hamda bolalar bog‘chalari xizmatidan foydalanishda mablag‘ bilan yordam berish borasida bir qator chora tadbirlar amalga oshirilishini e’lon qildi.
Ma’lumot o‘rnida, Viktor Orban o‘zi tashkil etgan “Fides — Yosh demokratlar ittifoqi” yetakchisi sifatida 2010-yildan beri Vengriya bosh vaziri lavozimida faoliyat yuritib keladi.
Nafrat sababi “sariq nimchalar”mi?
11-fevral sanasida Times nashrida “Nima uchun fransuzlar va italyanlar bir-biridan nafratlanadi?” nomli sarlavha ostida maqola nashr etildi. Maqolada Fransiyaning Rimdagi elchisi Kristian Massening Italiyadan chiqarib yuborilgani Rim–Parij munosabatlarida so‘nggi 80 yil ichida endi kuzatilayotgani bayon qilinadi va o‘zaro nafratning sabablariga javob izlanadi.
Josuslarni yaxshi ko‘radigan shahar
Die Welt nashri Yevropa poytaxti Bryussel ayni damda josuslar shahri ekanini yozadi. Yevropa Tashqi ishlar bo‘yicha ichki havfsizlik xizmati xorijlik diplomatlar va harbiylarni rus va xitoy josuslaridan ogohlantirdi. Xavfsizlik xizmati keltirgam ma’lumotlarga ko‘ra, Bryusselda 250 ga yaqin xitoylik josus va 200 rus josusi faoliyat yuritmoqda. Xavfsizlik xizmati diplomatlarga Yevrokomissiya shtab-kvartirasiga yaqin bo‘lgan mashhur steyk-xauslardan va qahvaxonalardan imkon qadar uzoqroq bo‘lishni maslahat bergan.
Die Welt Ichki xavfizlik xizmati ma’lumotlariga tayanib xabar berishicha, xitoylik va rossiyalik josuslar eng avvalo o‘z mamlakatlarining elchixona va savdo vakolatxonalarida faoliyat yuritadi. Bryussel, shuningdek, amerikalik va marokashlik josuslar uchun ham kerakli ma’lumotni qo‘lga kiritish imkonini beradigan shahar sifatida ko‘rilar ekan.
Dunyo uchinchi jahon urushi arafasida
AQShning Business Insider nashri “Amerika birinchi raqam bo‘lishi kerak” deb nomlangan maqola chop etdi. Maqolada dengiz kuchlari admirali Jon Richardson Amerika Xitoy va Rossiyaga nimalarga qodirligini ko‘rsatib qo‘yish vaqti kelganligini aytadi. Admiral nazarida Xitoy va Rossiya xalqaro dengiz hududlarida tobora o‘zboshimchalik bilan harakat qilmoqda va bu bilan AQShga dov tashlamoqda.
“AQSh tashabbusni o‘z qo‘liga oladigan payt keldi, ammo biz oqilona ish tutib, dimplomatiya vositasida qoidalarga amal qilinishni ularga eslatib qo‘yishimiz, ish bermagan taqdirda munosib javob qaytarishimiz kerak”, — deb bayonot berdi u.
Admiral Jon Richardson Xitoy va Rossiya borasidagi fikrlarini isbotlash uchun Rossiya dengiz kuchlarini O‘rta Yer dengizida faol bo‘lib qolgani oqibatida Suriyaga dengiz hujumlari uyushtirilgani, Xitoyning AQSh esminetslarini cho‘ktirib yuborishga qodir bo‘lgan yangi turdagi raketalari reklamasiga asoslanib fikr bildirgan. Nima ham derdik, agar dunyoning taqdirini hal qilish AQSh, Xitoy va Rossiyaga bog‘liq ekan, ular tarixdan saboq olib, oqilona ish tutar.
Izoh (0)