2019-yil 1-yanvardan boshlab yosh oilalar o‘zlari olgan ipoteka kreditlarini qoplash uchun o‘tkazadigan ish haqlaridan ham daromad solig‘i ushlab qolinishi mumkin, deb yozadi huquqshunos Xushnudbek Xudayberdiyev Telegram-kanalida.
Amaldagi Soliq kodeksining 179-moddasi 30-bandiga binoan shu bugungacha yosh oila a’zolari o‘zlarining ish haqi va boshqa daromadlarini quyidagilar uchun yo‘naltirganda daromad solig‘i olinmasdi:
- yakka tartibda uy-joyni qurish, rekonstruksiya qilish va sotib olish uchun yoki
- ko‘p kvartirali uydagi kvartirani rekonstruksiya qilish va sotib olish uchun olingan ipoteka kreditlarini hamda ular bo‘yicha hisoblangan foizlarni qoplash uchun.
Demak, agar ushbu loyiha tasdiqlanadigan bo‘lsa, 2019-yil 1-yanvardan boshlab yosh oilalar o‘zlari olgan ipoteka kreditlarini qoplash uchun o‘tkazadigan ish haqlaridan ham daromad solig‘i ushlab qolinadi.
1-yanvardan boshlab daromad solig‘i barcha uchun 12% bo‘lishini hisobga oladigan bo‘lsak, oyiga 1 mln so‘m kreditga o‘tkazadigan yosh oila har oy 120 ming so‘m zararga kiradi. Lekin o‘z o‘rnida daromad solig‘ining keskin kamayishi va pensiya jamg‘armasiga o‘tkaziladigan 8%li majburiy to‘lovning yo‘qolishi natijasida xodimlar uchun foyda bo‘lishini ham eslatib o‘tish insofdan bo‘lar edi, deyiladi xabarda.
Yangi tahrirdagi Soliq kodeksining loyihasida avvalgi bir imtiyoz saqlab qolingan. Ya’ni amaldagi SKning 171-moddasi 14-bandida yuridik shaxsdan — ish beruvchidan yosh oilalar a’zolari tomonidan uy-joy olish uchun olingan mablag‘lar jismoniy shaxslarning daromadi sifatida qaralmas edi va o‘z-o‘zidan soliqqa tortilmasdi.
Bu nima degani?
Masalan, yosh oila uy olmoqchi, lekin boshlang‘ich badalni to‘lashga imkoni yo‘q. Ish beruvchi xodimiga avans sifatida (yoki ssuda tarzida) uy-joy olishi uchun 50 mln so‘m o‘tkazib berdi, deylik. Mana shu 50 mln so‘m uchun xodim daromad solig‘i to‘lamasdi.
Yangi tahrirdagi SKning 198-moddasi 13-bandida shu imtiyoz saqlab qolingan, faqat EKIHning 2500 baravari miqdorida cheklov ham o‘rnatilgan. Ya’ni bugungi kun bilan hisoblaganda ish beruvchi tomonidan 506 mln so‘mgacha o‘tkazilgan summadan daromad solig‘i ushlanmaydi, undan ortig‘i soliqqa tortiladi.
Lekin bu imtiyozni kreditni so‘ndirish uchun ish haqidan o‘tkaziladigan imtiyoz bilan adashtirmaslik kerak. Yuqorida aytilganidek, bu imtiyoz faqat uy-joy sotib olish uchun o‘tkaziladigan mablag‘ga taalluqli xolos.
Ma’lumot o‘rnida: yosh oilalar uchun ipoteka krediti bilan bir qatorda qishloq joylarda namunaviy loyihalar bo‘yicha yakka tartibda uy-joy qurish uchun kredit olgan shaxslar va ularning birgalikdagi qarz oluvchi bo‘lgan oila a’zolari tomonidan olingan ipoteka kreditlarini hamda ular bo‘yicha hisoblangan foizlarni qoplash uchun yo‘naltirgan ish haqlari va boshqa daromadlari uchun belgilangan imtiyoz ham bekor bo‘lmoqda.
Izoh (0)