• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12790.43
    • RUB162.6
    • EUR14486.44
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +32°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    O‘zbekistonda dollar bahosi keskin pasayadimi?

    O‘zbekistonda valyuta kursining pasayishi yoki ko‘tarilishini bashorat qilish mumkinmi? Bunga ta’sir ko‘rsatadigan tashqi va ichki omillar nimadan iborat? O‘zA muxbirining savollariga ekspert — huquqshunos, iqtisodchi Adham Shodmonov oydinlik kiritdi.

    Foto: O‘zA

    Foto: O‘zA

    – Har bir davlatning o‘z milliy valyutasi mavjud bo‘lib, avvalgi davrlarda uning vazifasini (ekvivalentini) oltin bajargani hammaga ayon. Shu bois, bu haqda iqtisodchilar davlatning oltini qancha ko‘p bo‘lsa, u shunchalik badavlat degan fikrni ilgari suradi.

    Biroq, bugungi kunga kelib, oltinning o‘rnini Amerika dollari va yevro egallamoqda. Shuning uchun bugungi kunda dunyo aholisi barcha xalqaro iqtisodiy munosabatlarning etaloni sifati dollar yoki yevroni qabul qilmoqda. Demak, valyutalarning kursi ham uning “kayfiyatiga” qarab o‘zgarmoqda. Valyuta kursi ko‘p hollarda o‘z milliy valyutasi bor davlatning siyosatiga va “jahon xo‘jaligi”dagi moliyaviy ahvolga bog‘langan bo‘ladi.

    Shu bois aytish mumkinki, valyuta xalqaro valyuta bozoriga chiqarilgan “birja tovari” bo‘lib, unga talab va taklif qonuniyatlari o‘z ta’sirini o‘tkazadi.

    Valyuta kursining “borib-kelishi”, ya’ni pasayishi yoki ko‘tarilishini bashorat qilish murakkab bo‘lsa-da, bunga ta’sir ko‘rsatadigan tashqi va ichki omillarni hisobga olish kerak bo‘ladi. Xo‘sh, valyuta bozorining boshqa bozorlardan eng muhim farqi nimada? Bu bozorda yagona to‘lov vositasining o‘zi yo‘q!

    Bu bozordagi savdoni “sotib olish” (xarid qilish) tarzida emas, balki bir valyutaning ikkinchi valyutaga ayirboshlash jarayoni sifatida tushunish kerak. Eng qizig‘i — valyutaning tushishi yoki ko‘tarilishi boshqa valyutalarga qarab belgilanadi. Buning bir necha ko‘rsatkichlari bor:

    O‘z valyutasini muomalaga chiqargan davlatning tashqi savdo balansiga va siyosiy vaziyatga qarab;

    Shu davlatning yaqin istiqboldagi sarmoyaviy salohiyatiga, ya’ni xorijiy valyutalarda katta kontraktlarning mavjudligi yoki yo‘qligi;

    Bu davlat fuqarolarining va xorijiy sarmoyadorlarning davlatga bo‘lgan ishonchiga qarab belgilanadi.

    Keling, bu omillarga izoh beramiz. Misol uchun, mamlakatga valyutaning kelib tushishi shu yerdagi jahon bozoriga tovarlar chiqarayotgan va xizmatlar ko‘rsatayotgan eksportyorlarning faoliyatiga bog‘liq. Ular ishlab chiqarish zarurati uchun shu davlat milliy valyutasini sotib oladi va shu tariqa xorijiy valyutaga bo‘lgan talabni shakllantira boshlaydi. Demakki, mamlakat eksport salohiyati qanchalik yuqori bo‘lsa, tashqi savdo balansi qanchalik musbat (+) bo‘lsa, milliy valyuta kursi shunchalik baland bo‘ladi yoki buning aksi kuzatiladi.

    Valyuta kursiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillardan yana biri bu importchi kompaniyalarning milliy valyutaga bo‘lgan taklifidir. Shuning uchun ham import qanchalik ko‘p bo‘lsa, milliy valyuta bo‘yicha taklif ham shunchalik ko‘p. Shu tariqa milliy valyuta kursi pasaygani yoki o‘sganini payqaymiz.

    16.04.2018, 17:05   Izoh (0)   174051
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Shavkat Mirziyoyev: Ayolni, onani rozi qilsak, ertaga hamma ishlarimiz yaxshi bo‘ladi (video)

    16.04.2018, 16:39

    Viloyatlarda kommunal xizmatlar bo‘yicha ma’lumotnomalarsiz notarial tasdiqlash 2019-yilda boshlanadi

    16.04.2018, 16:30

    “Bir kun televizorda ko‘rmasam, sizni sog‘inib qolaman, Shavkat Miromonovich!”. Prezident sardobalik nuroniyga rahmat aytdi (video)

    16.04.2018, 16:07

    O‘zbekistonda yalpi ichki mahsulotni ishlab chiqarish hajmi o‘tgan yilga nisbatan 5,1 foizga o‘sdi

    16.04.2018, 15:56

    Shavkat Mirziyoyev: Insonning xato qilishga haqi bor (video)

    16.04.2018, 15:42

    Toshkentdagi “Oqibat” mahallasini qiynagan muammo shahar hokimining aralashuvi bilan hal etildi

    16.04.2018, 15:21
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    Sistit — bu uyat emas!


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    O‘zbekiston Milliy banki Xitoy yuani ayirboshlash xizmatini Toshkent shahri va poytaxt aeroportida yo‘lga qo‘ydi


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda

     

    Tavsiya etamiz

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Hajda ilk bor qutqaruvchi dron ishga tushiriladi

    Dunyo | 2 iyun, 14:59

    Amerikalik er-xotin bolalik suratlaridan bitta bog‘chaga borishganini payqab qolishdi

    Layfstayl | 2 iyun, 14:47

    AQSHda ayol “jinni chiqarish” uchun o‘g‘lini o‘ldirib qo‘ydi

    Dunyo | 2 iyun, 14:45

    Golden Boy 2025: Bu yilgi mukofot uchun asosiy da’vogarlar kimlar?

    Sport | 2 iyun, 14:41

    Xiaomi bosh terisini himoya qiluvchi “aqlli”fen ishlab chiqardi

    Layfstayl | 2 iyun, 14:20

    Irlandiya qirg‘oqlarida 350 yil oldin cho‘kib ketgan kema topildi (video)

    Dunyo | 2 iyun, 14:17
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.