Kolonial imperiyalar hanuzgacha mavjud: Zamonaviy dunyoda 50 dan ortiq mustamlaka bor

Buyuk mustamlakachi davlatlar oxirgi yuz yillikda kuchli “ozib ketganligi”ga qaramasdan, dunyoning zamonaviy siyosiy xaritasida hanuzgacha metropoliyalar va mustamlakalar mavjud. Bugun bu hududlar turlicha: dengiz orti departamentlari, dengiz orti hududlari yoki inkorporatsiya qilinmagan hududlar deb nomlanadi. Mustamlakalar hatto o‘z bayrog‘i va boshqaruv organlariga ega bo‘lishi mumkin. Biroq bu bilan mazmun o‘zgarmaydi: mustamlakalar va ularning tub aholisi u yoki bu darajada o‘z metropoliyalariga qaram hamda siyosiy suverenitetga ega emas, deb yozadi TravelAsk.

Zamonaviy dunyoda 50 dan ortiq mustamlaka mavjud. Ularning sohiblari o‘z dengiz orti hududlaridan voz kechishga shoshilmaydi. Keling, bugungi kunda qay bir metropoliya eng ko‘p mustamlakaga ega ekanligini ko‘rib chiqamiz.

1. Buyuk Britaniya

Britaniya imperiyasining avvalgi buyukligidan kam qismi qolgan. Shunga qaramasdan, bugun Buyuk Britaniya sayyoraning barcha asosiy mintaqalarida mustamlakalarga ega.

Yevropa: La-Mansh bo‘g‘ozida Jersi oroli, La-Mansh bo‘g‘ozidagi Gernsi oroli, Irland dengizidagi Men oroli, Pireney yarimoroli janubidagi Gibraltar shahri, Kipr orolidagi harbiy bazalar — Akrotiri va Dekeliya.

Atlantika okeani: Bermud orollari, Muqaddas Yelena oroli, Me’roj oroli, Tristan-da-Kunya arxipelagi, Janubiy Amerika sohillaridagi Folklend orollari (Argentina bilan bahsli hudud), Janubiy Georgiya va Janubiy Sandvich orollari (Argentina bilan bahsli hudud).

Karib dengizi: Angilya orollari, Kayman orollari, Montserrat oroli, Britaniya Virgin orollari, Terks va Kaykos orollari.

Tinch okeani: Pitkern orollari — Tinch okeani janubiy qismidagi beshta orol.

Hind okeani: Britaniyaning Hind okeanidagi hududi — 55 ta oroldan iborat guruh. Mustamlaka BMTning 1965-yilgi qaroriga qaramasdan tashkil etilgan, Seyshel orollari va Mavrikiy bilan bahsli.

2. Fransiya

Yaqin vaqtlargacha Fransiya Afrika va dunyoning boshqa mintaqalarida bepoyon hududlarga ega edi. Bugun mamlakatlarning aksariyati mustaqillikka erishdi, biroq Fransiya hozirga qadar ko‘p sonli dengiz orti hududlari sohibidir. Bu hududlar aholisi Buyuk Britaniya “mustamlaka fuqarolari” sonidan ortiq.

Janubiy Amerika: Aholisi 240 ming kishi bo‘lgan Fransuz Gvianasi.

Atlantika okeani: Sen-Pyer va Mikelon orollari.

Karib dengizi: Gvadelupa orol davlati, Martinika oroli, Sen-Bartelemi oroli, Sen-Marten.

Hind okeani: Reyunyon oroli, Mozambik bo‘g‘ozidagi Mayotta oroli (Komor orollari bilan bahsli), Amsterdam oroli, Sen-Pol oroli, Kroze oroli, Kergelen arxipelagi, Eparse oroli (ulardan aksariyati qo‘shni davlatlar bilan munozarali).

Tinch okeani: Uollis va Futuna orollari hududi, Yangi Kaledoniya, 280 ming kishiga yaqin aholisi bo‘lgan Fransuz Polineziyasi, Klipperton oroli.

3. Amerika Qo‘shma Shtatlari

Qo‘shma Shtatlar maktab darsliklarida kolonial imperiya sifatida ko‘rsatilmagan, biroq bugungi kunda aynan mazkur davlat qaram aholisi soni (4 milliondan ortiq odam) bo‘yicha eng yirik metropoliyadir.

Karib dengizi: Qo‘shma Shtatlar Virgin orollari, erkin qo‘shilgan davlat Puerto-Riko — AQSh Kongressi tomonidan boshqariladigan, aholisi 3,7 million kishidan iborat davlat.

Tinch okeani: Guam oroli, Shimoliy Marian Orollari, Amerika Samoasi (Sharqiy Samoa), to‘qqizta orol guruhidan iborat Tashqi kichik orollar, AQShga erkin qo‘shilgan davlat — Marshall orollari.

4. Niderlandiya qirolligi

Bugungi kunda Niderlandiyaning faqat Karib dengizida mustamlakalari qolgan. Bu Aruba oroli, Kyurasao oroli, Muqaddas Martin orolidagi Sint-Marten davlati va Karib Niderlandiyasi (Boneyr, Sint, Estatius, Saba orollari).

5. Portugaliya

O‘tmishda nufuzli Portugaliya imperiyasi bugun Atlantika okeanida bor-yo‘g‘i ikki dengiz orti mustamlakasi: 270 ming aholisi bo‘lgan Madeyra oroli va 250 mingga yaqin aholisi bo‘lgan Azor oroliga ega.

6. Ispaniya

Bugun Ispaniya deyarli barcha mustamlakalarini yo‘qotdi, uning mamlakatdan uncha uzoq joylashmagan bir nechta mustamlakasi qoldi, xolos.

Atlantika okeani: Kanar orollari.

O‘rta Yer dengizi: Afrikaning O‘rta Yer dengizi sohilidagi Seuta va Melilya shaharlari, shuningdek, Alusemas, Chafarinas, Perexil, Alboran orollari.

Mazkur hududlarning barchasi siyosiy suverenitet va shaxsiy qurolli kuchlarga ega emas, ularning xavfsizligi metropoliya armiyasi tomonidan ta’minlanadi.