Ўзбекистон тамомила янгича мазмун касб этаётган фаол ва прагматик ташқи сиёсати туфайли мамлакатимиз жаҳон сиёсатининг марказларидан бирига ва глобал ташаббуслар муаллифига айланмоқда.
2025 йил 5-9 апрель кунлари Тошкент Марказий Осиё ва Ўзбекистон тарихида биринчи марта Парламентлараро Иттифоқнинг 150-юбилей ассамблеясига мезбонлик қилади. Ушбу нуфузли ассамблея нимаси билан аҳамиятли ва ундан нималар кутилмоқда?
Парламентлараро Иттифоқ миллий парламентларни бирлаштирувчи энг нуфузли халқаро ташкилот. Ушбу тузилма парламентларнинг 46 мингдан ортиқ аъзоси манфаатларини ифодалайди. Айтиш жоизки, ташкилот ўзининг юқори органи Ассамблеяни парламентаризм ва барқарор ривожланишнинг ижобий тажрибаси мавжуд бўлган мамлакатларда ўтказади. Унинг юбилей ассамблеяси мезбонлиги учун Тошкент шаҳрининг танланиши мамлакатимизнинг халқаро майдондаги имиджи, халқаро парламент дипломатиясидаги нуфузи ортиб бораётганлигини тасдиқлайди. Шу билан бирга халқаро парламент ҳамжамиятининг юксак ишончи, балки юртимизда парламентаризм соҳасида амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотларнинг эътирофи дейишга асослар мавжуд.
Мазкур тадбирга 180 мамлакат, 15 кузатувчи давлат ҳамда 30 га яқин халқаро ва парламентлараро ташкилотдан 2 мингдан зиёд парламентарийларнинг ташриф буюриши кутилмоқда. Ассамблея Парламентлараро иттифоқнинг ушбу йилдаги энг йирик халқаро тадбири ҳисобланади.
Ассамблеяда қандай масалалар кўтарилиши кутилмоқда?
“Ижтимоий тараққиёт ва адолат йўлидаги парламент ҳаракатлари” мавзуси доирасида бўлиб ўтадиган ассамблеянинг асосий мавзулари қуйидагилар:
1. Парламент дипломатияси низоларнинг олдини олиш воситаси сифатида. Глобал беқарорлик шароитида парламентлар тинчликпарварлик жараёнларида муҳим рол ўйнайди, мулоқот, дипломатик музокаралар ва халқаро инқирозларни ҳал қилишга кўмаклашади.
2. Барқарор ривожланиш ва экологик хавфсизликни таъминлашда парламентларнинг роли. Барқарор ривожланиш мақсадлари ижроси устидан парламент назорати, экологик ташаббусларни қонуний тартибга солиш ва “яшил” иқтисодиётга ўтиш масалалари муҳокама марказида бўлади.
3. Парламент фаолиятида гендер тенглик ва хотин-қизлар ҳуқуқларини кенгайтириш. Қонун чиқарувчи органларда аёллар вакиллигини ошириш, сиёсатда аёллар учун тўсиқларни бартараф этиш ва гендер тенглик бўйича стратегияларни амалга ошириш.
4. Парламентлар фаолияти самарадорлигини ошириш учун рақамли технологиялардан фойдаланиш. Қонун ижодкорлиги фаолиятига рақамли ечимларни жорий этиш, электрон парламентни ривожлантириш ва кибертаҳдидлар шароитида маълумотларни ҳимоя қилиш.
5. Халқаро терроризм, уюшган жиноятчилик ва кибертаҳдидларга қарши кураш чоралари. Хавфсизлик соҳасида парламентлараро ҳамкорликни мустаҳкамлаш, глобал таҳдидларга қарши курашиш бўйича қонунчилик ташаббусларини ишлаб чиқиш ва кибермакон шароитида инсон ҳуқуқларини ишончли ҳимоя қилиш.
Шу билан бирга, ассамблея доирасида ёш парламент аъзоларининг глобал форуми ва Халқаро хотин-қизлар парламент форуми ўтказиш режалаштирилган. Парламентлараро Иттифоқнинг 150-юбилей ассамблеясида бу борада ўзаро тажриба алмашиш учун яхши имкониятдир.
Хулоса ўрнида айтиш мумкинки, Парламентлараро иттифоқ Ассамблеясининг мамлакатимизда ўтказилиши парламентлар ўртасида халқаро кун тартибидаги долзарб масалалар бўйича ўзаро тажриба алмашиш, Ўзбекистон парламенти фаолияти билан танишиш, 2030 йилгача бўлган стратегияни амалга оширишда парламентларнинг иштирокини кенгайтириш, Барқарор ривожланиш мақсадларига эришиш, инсон ҳуқуқлари, гендер тенглиги, ёшлар имкониятларини кенгайтириш, иқлим ўзгаришига қарши курашда парламентлар ҳамкорлигини кўриб чиқиш имконини беради.
Анваржон Миркомилов
“Тараққиёт стратегияси” маркази бўлим бошлиғи
Изоҳ (0)