Ўзбекистон халқ артисти Севара Назархоннинг ижодини нафақат ўзбек, балки хорижлик мухлислар ҳам кузатиб боришади. У Ўрта Осиёнинг энг машҳур хонандаларидан бири ҳисобланади. Хўш куни кеча 48 ёшни қаршилаган ижодкор ҳақида нималарни биласиз?
Клиник ўлим…
Севара Назархон 1976 йилнинг 23 декабрида Андижон вилоятида таваллуд топган. У оилада тўнғич фарзанд, Даврон исмли укаси бор. Унинг айтишича, хонанда 23 декабрь куни дунёга келган ва унинг туғилиши клиник ўлим билан кузатилган. Бир оз вақтдан сўнг ҳаётга қайтган Севаранинг ҳаётида ўзгариш юз берди. Аввалига ҳаётидаги бу мудҳиш ҳодиса сабабли унга Умида дея исм қўйган отаси, барча кўргиликлар ортда қолгач “қизим севимли бўлсин” дея уни Севара деб атаган.
Худоёрхоннинг авлоди
-am0_EnKc.jpg)
Туғилганлик ҳақидаги гувоҳномаларда унинг исми Умида Назархонова бўлган, шу сабабли мактабда уни ҳамма айнан Умида деб билган ва бу Севарага ёқмаган. Паспорт олаётганда у исмини Севара дея қайд этган. Хонанда болалигида Фарғонадаги бувисининг уйига кўп боргани ва энг ширин хотиралари ўша ер билан боғлиқ эканлиги ҳақида ҳам сўзлаб берган. Тасдиқланган манбаларга кўра хонанда Қўқон хони Худоёрхоннинг 8-авлоди ҳисобланади.
Бозордаги чойчи қиз
Хонанда болаликдан санъатга қизиққани, Шерали Жўраевнинг мухлиси бўлгани ва молиявий қийинчиликлар билан Тошкентга келгани ҳақида сўзлаб берган
— Болалигимдан Шерали Жўраевнинг мухлиси бўлганман. Унинг қўшиқларини эшитиб, улғайганман десам ҳам бўлади. Баъзан мендан сўрашади, “Сизнинг аудиториянгиз, мухлисларингиз бошқаларникидан фарқ қилади. Бу натижага қандай эришгансиз, уларни қандай топасиз” деб. Шу пайт мен икки йил “Ипподром”да чой сотган даврларимни эслайман. Бу ҳаётимдаги энг муҳим ва қўрқинчли дамлар эди. Онам иккимиз идишларни яхшилаб ювиб, ёнига муз қўйиб, чой сотардик. Бу билан нима демоқчиман, мен ҳар доим оддий одамлар қаторида бўлганман. Ҳозир ҳам шундайман, бошқалардан кучли даражада фарқ қиламан, деб ўйламайман. Кўчада таниб қолишса, ҳа, бу ёқимли ҳолат, хурсанд бўламан. Лекин мен ҳам бошқалар сингари оддий одамман, дейди хонанда.
Кетма-кет келган муваффақият
Севара Назархон 1998 йили Ўзбекистон давлат консерваториясига ўқишга кирган. У талаба бўлиш билан бирга яккахон ижрочи сифатида ҳам фаолиятини бошлаган. Ундан аввал “Т-соло” ва “Сидерис” гуруҳларида фаолият юритган, аммо у ердаги натижалардан кўнгли тўлмаган.
2000 йили Севара Назархонга ниҳоятда омадли келди. У “Ниҳол” номидаги давлат мукофотини қўлга киритди, орадан икки йил ўтиб “Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист”, 2024 йилда эса “Ўзбекистон Республикаси халқ артисти” фахрий унвони билан тақдирланди.
Хонанданинг “хорижлик” турмуш ўртоғи
Хонанда ижод билан бўлиб, турмуш қуришга шошилмайди. У 30 ёшида Баҳром Пиримқулов билан оила қурган. Уларнинг тўйи “Ўзбекистон” меҳмонхонасининг ёзги ресторанида бўлиб ўтган. Аслида куёв ўзбек, аммо ўша йиллари хонанданинг ўзга миллат вакили билан оила қургани ҳақида миш-мишлар тарқаганди.
Шишган қўл ва танасидаги тату
Хонанда Россиянинг машҳур “Голос” лойиҳасида иштирок этаётганида қўлини қайириб олгани ва очиқ кийинишни истамагани ҳақида шундай деган.
— Айримлар ўйлаганидек, “Голос”да ёпиқ кийинишимнинг сабаби танамга чизилган тату сабаб эмас. Барибир ўзбекмиз ва табиатан очиқ кийинишни ёқтирмайман. Либос менга қулай бўлиши керак. Очиқ кийимда ўзимни ноқулай ҳис қиламан. “Голос”да қатнашишим катта мактаб бўлган, унда иштирок этиш осонмас. Ижодкорлар кунига камида 8 соат тинимсиз ҳаракатда бўлади. Бассейнда машғулот ўтказилаётганда, тикка сакраб қўлимни қайириб олганман. Танам эгилувчан бўлгани учун бир неча соатдан кейин жиддий жароҳат олганимни англаганман. Қўлим шишиб кетган, ўзим моштабиблик қилиб, суякни солмоқчи бўлганман. Атрофимдаги инсонлар эса шифохонага олиб боришганди, дейди Севара Назархон.
“Бомж стайл менга қулай”
Журналистлардан бири хонандага нега ёрқин рангдаги кийимларни киймаслиги ва бу услуб хорижда “бомж стайл” деб аталишини билиши ҳақида сўради.
— Кийимларим жуда кўп муҳокама бўлган. Инсон аввало кийган либосида ўзини эркин ҳис қилиши керак деб ҳисоблайман. Ҳар кимнинг севимли ранги ва кийиниш услуби бўлади. Ўша осилган, кенг ва тўқ рангдаги кийимларда ўзимни эркин ҳис қиламан. Бомж стайл менга қулай, деганди хонанда.
“Бу ҳақда сўраманг, жиним суймайди”
Хонанданинг шахсияти ҳам ижоди каби ўзига хос. У бошқаларга ўхшашни истамайди. Ҳатто интервью бериш билан боғлиқ қарашлари ҳам бор.
— Ижодимнинг айрим паллаларида маъмуримдан интервью бермасликни, бунақа таклифларни қабул қилмасликларини илтимос қиламан. Ижодимда бирор янгилик бўлмаганида, янги альбом чиқаётган бўлмаса, янги концерт бераётган бўлмасам, шундай қиламан.
Аравани қуруқ олиб қочиш билан ўқувчиларни ҳам, тингловчиларни ҳам уринтириб қўйишни истамайман. Ўзбекистонда жуда кўпдан бери янги альбомим чиққани йўқ, концерт ҳам берганим йўқ. Нималар ҳақида интервью беришим мумкин? “Сиз ёқтирган таом қайси?”, “Чойни хуш кўрасизми, айронними?”, “Кун тартибингиз қандай?” деган саволларга жавоб беришни ёқтирмайман.
Бошқа санъаткорлар ҳақида нима ўйлашим ва шунга ўхшаш саволларни ҳам жиним суймайди. Аксинча ўзбекча альбомим чиқса ё Тошкентда концерт берсам, хурсандчилик билан ўзим бу ҳақда сўзлаб бераман. Битта нарсага ишонинг ва эслаб қолинг: ўзим ҳаммангизни интервью беришга чақираман!, дейди хонанда Uzbekistan Airways журналига берган интервьюсида.
40 ёшида она бўлган ижодкор
Севара Назархон хориж саҳнасига интиладиган хонандалар тоифасига киради. У ранг-барангликни ёқтиради. Шу боис тил ўрганишга интилади ва фарзандлари ҳам хориж тилларида мукаммал сўзлашади. Хонанда оиласи билан Лондонда яшагани учун рус, инглиз ва француз тилларида бемалол сўзлашади. Айни дамда ўғли Денгиз Лондонда таҳсил олади. Хонанда эса қизи Иймон Анвар билан Тошкентда яшамоқда. Қизи Тошкентдаги хусусий мактабда таҳсил олади. У инглиз тилида бемалол сўзлашади, шу боис оилада шу тилда мулоқот қилинади. Дарвоқе, хонанда қизини 40 ёшида дунёга келтирган.
— Ҳамма болаларимни менга ўхшатади, аммо мен кўпроқ улардек бўлишни истайман. Ҳамиша улардек меҳрибон, самимий ва шўх бўлишни истайман, деб ёзади у Instagram саҳифасида.
Севара Назархон 2000 йилдан бошлаб Лондондаги Universal Music студияси ҳамда дунёга машҳур хонанда ва продюсер Питер Габриэль билан ҳамкорлик қилиб келмоқда. 2003 йилдан бошлаб халқ қўшиқларини поп-фолкс йўналишида ижро эта бошлади. Унинг ижросини тўлақонли мақом ижросига қиёслаш санъацҳунослик нуқтайи назаридан нотўғридир.
У “Голос”, “Вишка”, “Точ в Точ”, “Танци со звездами” каби рус телелойиҳаларда ҳам қатор ютуқларга эришди. Бундан ташқари, у ўз овози билан дунёни забт этган осиёлик 15 нафар хонанда рўйхатидан ҳам жой олган.
2024 йил хонанда учун ниҳоятда омадли келди. У президент қарори билан “Ўзбекистон халқ артисти” мукофоти билан тақдирланди. Ноябрь ойида эса Россия президенти Владимир Путин фармони асосида “Дўстлик” ордени билан мукофотланди.
Изоҳ (0)