Совуқ кунлар яқинлашиши билан шамоллаш ва грипп мавсуми ҳам бошланади. Бу даврдан, айниқса, болаларни касал қилмасдан ўтиб олиш ота-оналарни ташвишлантириши аниқ. Бугун кўплаб инсонлар шамоллаганда дорихоналардан сотиб олинадиган ЎРВИга қарши кукунларнинг таркиби, фойда ва зарари ҳамда қандай дори воситалари билан ўзаро таъсирлашиши ҳақида сўзлашамиз.
Шамоллаш ва гриппга қарши кукунлар таркиби қандай?
ЎРВИга қарши кукун шаклидаги (порошок) препаратлар асосан қуйидагилардан ташкил топади:
Парацетамол. У иситма туширувчи ва оғриқ қолдирувчи восита.
Фенилефрин. Бурун шиллиқ қаватидаги шишни бартараф этади.
Фенирамин. Аллергия ва шишларга қарши восита.
Баъзи дори воситаларда фенирамин ўрнига бошқа антигистаминлар, масалан, лоратадин ёки хлорфенамин қўшилиши мумкин.
Витаминлар, флавоноидлар, минераллар. Баъзи кукунларда аскорбин кислотаси, рутозид антиоксидант ва кальций глюконат бўлиши мумкин.
Шамоллаш ва гриппга қарши кукунлар ЎРВИни даволашга ёрдам берадими?
Шамоллаш асосан ўткир респиратор вирусли инфекция (ЎРВИ) сабабли вужудга келади ва кўп ҳолларда 7-10 кун ичида ҳеч қандай давосиз ўзи ўтиб кетади.
Кукун шаклидаги дори воситалари эса шамоллаш белгиларини вақтинча камайтириш: бурун битиши, бош оғриғини бартараф этиш, иситмани тушириш ва организмга енгиллик беришда ёрдам беради. Аммо шамоллашга қарши кукунлар касалликни келтириб чиқарадиган вирусларни ўлдирмайди ва йўтални тўхтатмайди.
Cochrane Reviews номли соғлиқни сақлаш соҳасидаги тадқиқотлар маркази томонидан ўтказилган илмий текширувларга кўра, шамоллашни даволашнинг бундай усуллари самараси исботланмаган. Ўттиздан ортиқ тадқиқотлар натижаси шуни кўрсатдики, шамоллашга қарши кукунларнинг ижобий таъсири жуда кам бўлиб, тиббий жиҳатдан аҳамиятга эга бўлиш учун етарли эмасдир. Қисқа қилиб айтганда, агар сиз шамоллаб қолсангиз, касалликка қарши бирор нарса ичиш ёки ичмаслигингиздан қатъи назар, иммунитет вирус билан бир хил курашади.
Бундай кукунлардаги аскорбин кислотасига ҳам таянмаслик керак: ушбу модда иммун тизимини мустаҳкамлашга ёрдам бермайди. C витаминининг катта дозаси ҳам организм тикланишини тезлаштирмайди.
Гриппга қарши кукунлар зарарли бўлиши мумкинми?
Cochrane Reviews ташкилоти бундай кукунларнинг ножўя таъсирлари бўлиши мумкинлиги ҳақида ҳам маълумот берган. Агар қўлланмага риоя қилмаган ҳолда истеъмол қилинса, қуйидаги салбий белгилар намоён бўлиши мумкин:
- уйқучанлик;
- оғиз қуриши;
- уйқу бузилиши;
- бош айланиши;
- юракнинг тез уриши;
- бош оғриши;
- хавотир ҳиссининг кучайиши;
- овқат ҳазм қилиш тизимининг бузилиши.
Бироқ бундай ҳолатлар камдан кам ва енгил ҳолатда учрайди.
Шамоллашга қарши кукунларни қандай дори воситалари билан бирга қабул қилмаслик лозим?
Бундай препаратлар айрим турдаги воситалар билан бирга қўлланиши тақиқланади. Жумладан:
Спиртли ичимликлар. Спиртли ичимликларни сурункали ортиқча истеъмол қилиш билан парацетамол ва этанолни биргаликда қабул қилиш жигарга зарар етказиши мумкин.
Кетоконазол. Замбуруғларга қарши дори. Кетоконазол ва парацетамолни биргаликда қабул қилиш жигар учун ўта зарарлидир.
Терифлуномид ва лефлуномид иммунодепрессантлари. Ушбу дориларни парацетамол билан биргаликда қабул қилиш жигар шикастланиши хавфини оширади.
Амитриптилин, кломипрамин, имипрамин антидепрессантлари. Бу дорилар кукундаги фенилефрин моддаси билан келганда яхши ўзлашмайди.
Эрготамин. Ушбу модда бачадон тонусини оширади, мия томирларини торайтиради ва тинчлантирувчи таъсирга эга. Фелилефрин билан биргаликда қабул қилинганда қон босимини ошириши ва ҳаётий муҳим органларга қон оқимини чеклаши мумкин.
Фуразолидон. Микробларга қарши ушбу восита фенилефрин билан қабул қилинганда қон босимининг кескин кўтарилишига олиб келиши мумкин.
Lineзолид. Инфекцион касалликларини даволаш учун қўлланадиган антибиотик. Фенилефрин билан бирга қабул қилганда қон босимини ошириб юборади.
Метилен. Антисептик бўлиб, у ҳам қон босимини ошириши мумкин.
Агар сиз юқорида санаб ўтилган дори воситаларини қабул қилсангиз, шамоллашга қарши кукунларни сотиб олишдан аввал шифокор билан маслаҳатлашинг.
Изоҳ (0)