Гиподинамия — ўтроқ турмуш тарзи XXI асрнинг муҳим муаммоларидан биридир. Кундан-кунга замонавий касблар жисмоний фаолликни талаб этмай қўйди ва одамлар камҳаракат ҳаёт тарзига ўтиб қолди. Бундай турмуш тарзи саломатлик учун салбий оқибатларга олиб келиб, натижада нафақат таянч ва ҳаракат тизими, балки овқат ҳазм қилиш органлари ҳам зарар кўради.
Ўтроқ турмуш тарзи ва ҳазм қилиш тизими касалликларининг бир-бири билан боғлиқлиги
Ошқозон ва ичак трактининг фаолияти инсоннинг қанчалик ҳаракат қилишига боғлиқ. Жисмонан суст ҳаёт кечириш ўт пуфаги, ошқозон ва ичаклар мушагида тонус ҳосил бўлишига ва уларнинг моторикаси ишдан чиқишига олиб келади. Бунинг натижасида метаболизм жараёни секинлашади ва жигар ҳамда ошқозон ости безида ёғлар тўпланади.
Камҳаракат турмуш тарзида ривожланадиган касалликлар
Ўт пуфаги
Ўт пуфагининг яхши ишлаши овқатланиш тартиби билан бирга жисмоний фаолликка ҳам боғлиқ. Ҳаракатсиз турмуш тарзи эртами-кечми ўт пуфагида қуйқалар ҳосил бўлишига олиб келади. Ултратовушли текширувда ўт пуфагида тўпланган чўкмалар ва сафродаги қуйқаларни кўриш мумкин. Ўз вақтида даволанмаслик уларни тошга айланишига сабаб бўлади.
Ичаклар
Камҳаракат ҳаёт тарзини олиб борадиган инсонларнинг аксариятини қабзият безовта қилади. Вақтида шифокорга мурожаат этмаслик ичакларда дивертикуляр қопчалар ҳосил бўлишига олиб келади.
Фото: Pishchevarenie.ru
Дивертикулит касаллиги йўғон ичак деворида ривожланиши мумкин бўлган дивертикуллар деб аталадиган ғайритабиий “қопчалар”нинг яллиғланиши билан кечадиган касалликдир. Бу эса инсон ҳаётини жиддий хавф остига қўяди.
Жигар
Жисмонан фаол бўлмаслик гепатоз касаллигининг ривожланишига олиб келиши мумкин. Касаллик одатда ташқи аломатларсиз кечади, баъзан ўнг биқинда сезиларсиз оғирлик ёки ноқулайликни ҳис этиш мумкин. Ултратовуш текширувда жигар катталашгани, эхо-сигналларнинг заифлашуви, тўқималар зичлигининг ўзгариши кабиларни кўриш мумкин.
Касалликнинг олдини олиш учун таомномага клетчаткага бой маҳсулотларни қўшиш ва ҳазм бўлиши оғир бўлган ёғли гўшт маҳсулотлари, маргарин ва майонез кабиларни чеклаш лозим.
Ошқозон
Баъзан ўтроқ турмуш тарзи дуодено-гастрал рефлюксга олиб келади. Бунда ўн икки бармоқ ичакда тўпланган ва деярли ҳазм бўлган масса ошқозонга қайтиб чиқади. Касалликнинг хавфи шундаки, ошқозонга қайтган заҳарли масса унинг шиллиқ пардасини емириб юбориши мумкин.
Ошқозон ости бези
Камҳаракат турмуш тарзи ошқозон ости безига ҳам ўз таъсирини кўрсатади. Унда ортиқча ёғнинг тўпланиши безнинг фаолиятини сусайтиради. Натижада ферментлар ишлаб чиқариш ҳажми камаяди ва ошқозон фаолияти ҳам бундан зарар кўради.
Юқоридаги касалликларнинг олдини олиш учун доимий ўтирган ҳолатда ишлайдиган ходимлар ҳар соатда 20 марта ўтириб-туриш ва 3-5 дақиқа тез юриш машқларини бажариши, тўғри овқатланиш тартибига риоя этиши, лифт ўрнига зинапоялардан фойдаланиши ва кунига камида 10 минг қадам юриши лозим.
Изоҳ (0)