Gipodinamiya — o‘troq turmush tarzi XXI asrning muhim muammolaridan biridir. Kundan-kunga zamonaviy kasblar jismoniy faollikni talab etmay qo‘ydi va odamlar kamharakat hayot tarziga o‘tib qoldi. Bunday turmush tarzi salomatlik uchun salbiy oqibatlarga olib kelib, natijada nafaqat tayanch va harakat tizimi, balki ovqat hazm qilish organlari ham zarar ko‘radi.
O‘troq turmush tarzi va hazm qilish tizimi kasalliklarining bir-biri bilan bog‘liqligi
Oshqozon va ichak traktining faoliyati insonning qanchalik harakat qilishiga bog‘liq. Jismonan sust hayot kechirish o‘t pufagi, oshqozon va ichaklar mushagida tonus hosil bo‘lishiga va ularning motorikasi ishdan chiqishiga olib keladi. Buning natijasida metabolizm jarayoni sekinlashadi va jigar hamda oshqozon osti bezida yog‘lar to‘planadi.
Kamharakat turmush tarzida rivojlanadigan kasalliklar
O‘t pufagi
O‘t pufagining yaxshi ishlashi ovqatlanish tartibi bilan birga jismoniy faollikka ham bog‘liq. Harakatsiz turmush tarzi ertami-kechmi o‘t pufagida quyqalar hosil bo‘lishiga olib keladi. Ultratovushli tekshiruvda o‘t pufagida to‘plangan cho‘kmalar va safrodagi quyqalarni ko‘rish mumkin. O‘z vaqtida davolanmaslik ularni toshga aylanishiga sabab bo‘ladi.
Ichaklar
Kamharakat hayot tarzini olib boradigan insonlarning aksariyatini qabziyat bezovta qiladi. Vaqtida shifokorga murojaat etmaslik ichaklarda divertikulyar qopchalar hosil bo‘lishiga olib keladi.
Foto: Pishchevarenie.ru
Divertikulit kasalligi yo‘g‘on ichak devorida rivojlanishi mumkin bo‘lgan divertikullar deb ataladigan g‘ayritabiiy “qopchalar”ning yallig‘lanishi bilan kechadigan kasallikdir. Bu esa inson hayotini jiddiy xavf ostiga qo‘yadi.
Jigar
Jismonan faol bo‘lmaslik gepatoz kasalligining rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Kasallik odatda tashqi alomatlarsiz kechadi, ba’zan o‘ng biqinda sezilarsiz og‘irlik yoki noqulaylikni his etish mumkin. Ultratovush tekshiruvda jigar kattalashgani, exo-signallarning zaiflashuvi, to‘qimalar zichligining o‘zgarishi kabilarni ko‘rish mumkin.
Kasallikning oldini olish uchun taomnomaga kletchatkaga boy mahsulotlarni qo‘shish va hazm bo‘lishi og‘ir bo‘lgan yog‘li go‘sht mahsulotlari, margarin va mayonez kabilarni cheklash lozim.
Oshqozon
Ba’zan o‘troq turmush tarzi duodeno-gastral reflyuksga olib keladi. Bunda o‘n ikki barmoq ichakda to‘plangan va deyarli hazm bo‘lgan massa oshqozonga qaytib chiqadi. Kasallikning xavfi shundaki, oshqozonga qaytgan zaharli massa uning shilliq pardasini yemirib yuborishi mumkin.
Oshqozon osti bezi
Kamharakat turmush tarzi oshqozon osti beziga ham o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. Unda ortiqcha yog‘ning to‘planishi bezning faoliyatini susaytiradi. Natijada fermentlar ishlab chiqarish hajmi kamayadi va oshqozon faoliyati ham bundan zarar ko‘radi.
Yuqoridagi kasalliklarning oldini olish uchun doimiy o‘tirgan holatda ishlaydigan xodimlar har soatda 20 marta o‘tirib-turish va 3-5 daqiqa tez yurish mashqlarini bajarishi, to‘g‘ri ovqatlanish tartibiga rioya etishi, lift o‘rniga zinapoyalardan foydalanishi va kuniga kamida 10 ming qadam yurishi lozim.
Izoh (0)