• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12910.15
    • RUB159.78
    • EUR14660.77
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Саломатлик

    Қандли диабет қандай пайдо бўлади? Касалликнинг кўпчиликка маълум бўлмаган сабаблари

    Қандли диабет нима ва у қандай пайдо бўлади?

    Қандли диабет ­— асосий энергия манбайи бўлган глюкозанинг ҳужайраларга кирмаслиги билан кечадиган касаллик бўлиб, организмда метаболик жараёнлар нотўғри ишлай бошлайди. Натижада инсулин даражаси пасаяди ва қонда шакар миқдори ошади.

    Фото: Getty Images

    Патологиянинг шаклланиш механизмига қараб, диабетнинг қуйидаги турлари мавжуд:

     I тип қандли диабет (инсулин етишмаслиги) ­— ошқозон ости бези глюкозани ҳужайраларга ташиш учун зарур бўлган инсулин гормонини етарли миқдорда ишлаб чиқармайди;

    II тип қандли диабет (инсулинга боғлиқ бўлмаган) — ошқозон ости бези етарли миқдорда инсулинни синтез қилади, аммо ҳужайралар унга нисбатан сезгирликни йўқотади, шунинг учун глюкоза ҳужайраларга сўрилмайди;

    Гестацион диабет — ҳомиладорлик пайтида пайдо бўладиган гиперглекимия, яъни қондаги қанд миқдорининг ошиши. Туғуруқдан кейин кўпинча нормал ҳолатга қайтади ёки II турдаги диабетга айланади.

    Қандли диабет келиб чиқиш сабаблари

    Фото: Маvink

    Ирсият

    Агар ота-она I ёки II турдаги диабетга чалинган бўлса, уларнинг фарзандида ҳам касалликнинг ривожланиш хавфи бошқа болаларга нисбатан юқори бўлади.

    Ортиқча вазн

    Оғир вазнли инсонлар II турдаги диабетга чалинишга кўпроқ мойил бўлади. Уларда адипоцитлар организмга керак бўлгандан кўра кўпроқ ёғ кислоталари ишлаб чиқаради. Бундай кислоталарнинг бир қисми жигарга кириб, жигар ҳужайраларининг инсулин билан боғланишига тўсқинлик қилади, қолган қисми эса мушакларга таъсир қилади. Шу сабабли глюкозанинг ҳужайраларда сўрилиши камайиб боради ва қанднинг қондаги миқдори ошади.

    Ошқозон ости бези касалликлари

    I тоифа қандли диабет ошқозон ости бези касалликларида, инсулинни синтез қилувчи бета ҳужайралари шикастланганда ривожланади ва панкреатит, кисталар, саратон каби касалликларда юзага чиқади.

    Диабетнинг биринчи тури баъзан гемохроматоз — ирсий касаллик туфайли юзага келади. Бу танадаги темир алмашинуви бузилиши бўлиб, ушбу модда ошқозон ости бези ва бошқа органларда ортиқча тўпланиб боради. Шунингдек, ошқозон ости безини кесиш жарроҳлиги — панкреатотомия ҳам I турдаги диабетга сабаб бўлади.

    Ҳомиладорликда гормонал ўзгаришлар

    Фото: Healthshots

    Соғлом ва ҳеч қандай патологиясиз кечаётган ҳомиладорлик даврида ҳам ҳужайраларнинг инсулинга таъсирчанлиги икки баробар пасаяди. Статистикага кўра, 1 фоиздан 20 фоизгача ҳомиладор аёллар қандли диабетга чалинишга мойилдир.

    Вируслар

    Сўнгги тадқиқотларга кўра, Коксаки вируси, қизилча, Эпштейн-барр ёки ретровируслар ҳам I турдаги диабетга олиб келиши мумкин. Улар ошқозон ости бези ҳужайраларини зарарлайди ва лимфоцитларнинг баъзи гуруҳларини қўзғатиб юборади.

    Қандли диабетга чалинмаслик учун профилактик тавсиялар:

    • ёғли ва ширин таомлар истеъмолини камайтириш;
    • мева, сабзавотлар, дуккакли ўсимликларни кўпроқ истеъмол қилиш;
    • жисмоний фаол бўлиш;
    • вазннинг тўғри индексини ушлаб туриш;
    • алкоголдан воз кечиш.

    Организмда қандли диабет ривожланганини текшириш учун бир йилда бир маротаба қон таҳлили топшириш ва шифокор кўригидан ўтиш зарур.

    26.03.2024, 16:50   Изоҳ (0)   16822
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Қандли диабетга чалинмаслик учун қандай овқатланиш керак?

    29.08.2023, 15:46

    Ёшариб бораётган қандли диабет, хавф гуруҳидаги семизлик, соғлиқни “емираётган” ширинликлар — эндокринолог Раушания Бегишева билан суҳбат

    25.12.2023, 18:57

    Қандли диабетнинг ноодатий аломатларидан бири: буни эрталаб уйғонганда текшириб кўриш мумкин

    02.03.2024, 09:49

    Сочлар саломатлиги ва тезроқ ўсиши учун фойдали маҳсулотлар

    26.03.2024, 15:50

    Онкологик касалликларда рўза тутиш. Мутахассис тушунтириш берди 

    26.03.2024, 15:25

    Тўсатдан бош айланиши ва кўнгил айниши нимадан далолат беради?

    26.03.2024, 13:50
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Уклонда такси ҳайдовчилари учун катта тадбир ўтказилди!


    UZCARD SHERDOR премиум картаси энди МКБАНКда мавжуд


    Siberian Wellness — Ўзбекистонда 15 йил


    ОКМК 2,3 миллиард доллар кредит маблағларини жалб қилди ва 125 миллион доллар молиявий харажатларни иқтисод қилди


    CHERY билан ўз орзунгизни амалга оширинг: барча моделлар учун бошланғич тўлов пасайтирилди! 


    HONOR компанияси HONOR 400 Lite смартфонини тақдим этди. Қизиқ, у нимаси билан лол қолдира олади?


    Парвоз — катта шаҳар характерига эга қулай бизнес-класс турар жой


    Молиявий саводхонлик мактаб остонасидан бошланади


    Зиффлеръдан катта тақдимот: янги қиёфа, замонавий дизайн ва ақлли маиший техникалар


    Mobiuz “МаззаФест”да янги “Мазза” ва “Мазза 2.0” тариф режаларини тақдим этади


    Молиявий фирибгарлик: мураккаб схемалар бўйича содда тушунчалар 


    Silk Avia Шаҳрисабзга кўпроқ парвоз қилади


    Kapitalbank 2024 йилги Brand Awards International мукофотига сазовор бўлди


    InfinBANK Global Money Week 2025 да иштирок этди


    Coca-Cola 139 йиллик илҳом, ажойиб кашфиётлар, машҳур кампаниялар ва бутун дунё севиб қолган таъмни тақдим этмоқда 

     

    Тавсия этамиз

    “Улар ўз ватани мустақил бўлиши учун курашган эди” — Туркистон легионининг аянчли тарихи

    8 май, 15:09

    Рашидов, газли ичимликлар заводи, Қизил майдон. 9 май — Тошкент тарихидан фотолавҳалар

    7 май, 14:40

    Фазовий пойганинг бошланиши — Гагариннинг парвози ёлғон бўлганми?

    6 май, 18:00
    Audio Icon

    “Қуролли қушчалар”. Ўзбекистонда ишлаб чиқарилаётган дронлар ҳақида

    5 май, 21:10
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    “Дарё” дайжести: 8 майнинг энг муҳим хабарлари

    Ўзбекистон | 8 май, 23:20

    Сирдарё, Наманган ва Андижон вилоятларида қарийб 88 кг гиёҳвандлик моддаларни олаётган шахслар ушланди

    Ўзбекистон | 8 май, 23:04

    Апрелда республика бўйлаб 23 млрд сўмлик электрдан ноқонуний фойдаланилгани аниқланди

    Ўзбекистон | 8 май, 22:20

    Ўзбекистонда 2024 йилда фойдаланишга топширилган уйлар сони очиқланди 

    Ўзбекистон | 8 май, 22:05

    Россия ва Хитой бошқа мамлакатларни Шимолий Кореяга нисбатан босим ўтказишдан воз кечишга ундамоқда

    Дунё | 8 май, 21:45

    Сурхондарёда 53 туп Зарафшон арчаси ноқонуний кесиб ташланди

    Ўзбекистон | 8 май, 21:30

    Россия ва АҚШ Европага газ етказиб беришни тиклаш йўлларини муҳокама қилмоқда — Reuters 

    Дунё | 8 май, 21:15

    Silk Avia Шаҳрисабзга кўпроқ парвоз қилади

    Реклама | 8 май, 21:00

    Тошкентда содир бўлган ЙТҲдан сўнг Onix ҳайдовчиси воқеа жойидан кетиб қолди

    Ўзбекистон | 8 май, 21:00

    Исроил Ғазо аҳолисини кўчириш учун “Гидеон аравалари” махсус операциясини тайёрламоқда

    Дунё | 8 май, 20:45
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.