Тўйиб овқатланмаслик, озиқ-овқат хавфсизлиги: Марказий Осиёдаги ҳолат таҳлил қилинди

Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти (МҲТИ) мутахассислари БМТнинг озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти — FAO’нинг Европа ва Марказий Осиёда озиқ-овқат хавфсизлиги ва овқатланиш билан боғлиқ ҳолат ҳақидаги ҳисоботини таҳлил қилди.

Унга кўра, 2020—2022 йилларда Марказий Осиёда тўйиб овқатланмаслик билан боғлиқ ҳолатлар 3,0 фоизгача камайган (жаҳон миқёсидаги ўртача кўрсаткич — 9,2 фоиз). Хусусан, Ўзбекистонда бу кўрсаткич 2020—2022 йилларда 2,5 фоиздан паст бўлган.

2022 йилда озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш билан боғлиқ вазиятнинг кескинлашуви Марказий Осиё аҳолисининг 4,6 фоизига даҳл қилди (дунё бўйича ўртача кўрсаткич 11,3 фоиз). Бу 2021 йил кўрсаткичига нисбатан 0,4 фоиз пунктига паст, лекин 2019 йилда COVID-19 пандемияси бошланишидан олдин қайд этилган 2,3 фоизлик даражадан юқори.

2022 йилда Марказий Осиёда 3,5 миллион киши озиқ-овқат хавфсизлиги билан боғлиқ оғир аҳволга тушиб қолган. Бу 2021 йилдагига нисбатан 0,3 миллион кишига кам.

2022 йилда Марказий Осиёда озиқ-овқат хавфсизлигининг таъминланиши ўртамиёна ёки оғир аҳволда эканлигини акс эттирувчи ўртача кўрсаткич 17,4 фоиз (дунё бўйича ўртача кўрсаткич 29,6 фоизга тенг) ни ташкил этди. Бу эса 2021 йилдаги ўртача кўрсаткичдан 2,7 фоиз пунктига паст.

FAO ҳисоб-китобларига кўра, 2022 йилда Марказий Осиёда озиқ-овқат хавфсизлигининг таъминланиши ўртамиёна ёки оғир бўлган шароитга тушиб қолганлар сони 13,4 миллион кишини ташкил этди. Бу 2021 йилдагига нисбатан 1,9 миллион нафарга кам.

2022 йилда Марказий Осиёда 5 ёшгача бўлган болалар орасида бўй ўсишида ортда қолиш кўрсаткичи 7,7 фоизни ташкил этди. Бу 2020 йилдагига нисбатан 0,9 фоиз пунктига, 2000 йилдаги (28,0 фоиз) га нисбатан эса 20,3 фоиз пунктига кам. Хусусан, Ўзбекистонда бу кўрсаткич 2000 йилдаги 28,9 фоиздан 2022 йилда 6,9 фоизга камайган.

Умуман Марказий Осиёда 15 ёшдан 49 ёшгача бўлган аёллар ўртасида камқонликнинг тарқалиши 12,3 фоиз пунктига камайди — 2000 йилдаги 40,4 фоиздан 2019 йилда 28,1 фоизгача. Ўзбекистонда ҳам камқонликнинг тарқалишини камайтириш борасида муайян ютуқларга эришилди. Шундай қилиб, 2000 йилдан 2019 йилгача бўлган даврда бу кўрсаткич 21,7 фоиз пунктига камайди (46,5 фоиздан 24,8 фоизгача).