Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) сўнгги йилларда вабо билан касалланиш ҳолатлари икки баравар кўпайганини маълум қилди. Жумладан, вабо 44 давлатда аниқланган бўлиб, 2023 йили касаллик 35 давлатга тарқалганди. Касаллик аниқланган давлатлар орасида қўшни Афғонистон ҳам етакчилик қилмоқда.
Санепидқўмита ҳолат юзасидан аҳолига касаллик, унинг белгилари ва профилактик тадбирлар бўйича маълумот берди. Қуйида улар билан бўлишамиз.
Вабо қандай касаллик?
Вабо — вибрионлар қўзғатадиган, ингичка ичакнинг яллиғланиши, интоксикация. У умумий аҳволнинг тез оғирлашиши ва организмнинг сувсизланиши билан давом этадиган ўткир, ўта хавфли юқумли касалликдир. Юқиш омиллари сув, озиқ-овқатлар, ифлосланган қўллар, маиший чиқиндилар, ҳашаротлар (пашша). Ушбу омиллардан энг асосийси вабо вибрионлари билан зарарланган сув ҳисобланади.
Касаллик белгилари:
- Ичнинг кўп маротаба гуруч ювилган сувга ўхшаш, ҳидсиз сувсимон келиши;
- Овқатланиш билан боғлиқ бўлмаган ҳолда, кўп марта сувсимон қайд қилиш;
- Сувсизланишнинг оғир белгилари (артериал босимнинг тушиши, ҳаво етишмаслик, тахикардия, олигурия, тиришиш), ички органлар ва марказий асаб тизимининг зарарланиши;
- Қорин соҳасида оғриқ бўлмаслиги ва тана ҳароратининг меъёрида ёки меъёридан паст бўлиши;
Касалликнинг олдини олиш бўйича қандай профилактик тадбирлар кўриш керак?
- Мева-сабзавотларни тозалаб ювиб, истеъмол қилиш;
- Фақат қайнатилган ва сифати кафолатланган сув ичиш;
- Шахсий гигиена ва соғлом турмуш тарзига риоя қилиш;
- Овқатдан олдин ва ҳожатдан кейин қўлларни совунлаб ювиш;
- Пашшалар билан курашиш;
- Рухсат этилган сув ҳавзаларида чўмилиш.
Вабодан ўлим даражаси 0,5 фоизни (2349 та ҳолат) ташкил қилади. ЖССТ экспертларининг таъкидлашича, инфекция ҳақида ҳали етарли маълумотлар йўқ. Ҳар йили 1,3-4 миллион касалликка чалиниши ва 143 минггача ўлим кузатилиши прогноз қилинади.
Жаҳон Соғлиқни сақлаш ташкилотининг экспертлари дунёдаги барча касалликларнинг 80 фоизи ифлосланган сув орқали юқишини аниқлаган.
Сувнинг касаллик тарқатувчи микроорганизмлар билан зарарланиши қорин тифи, дизентерия, вабо, вирусли гепатитнинг А тури каби бир қатор юқумли касалликларнинг тарқалишига сабаб бўлиши мумкин.
Шу боис, истеъмол қилаётган ичимлик сувининг қайнатилгани, филтрланганига эътибор қаратинг, юқоридаги кўрсатмалар касалликдан ҳимояланишга ёрдам беради.
Изоҳ (0)