Саратон — бу ҳийла деб аташ мумкин бўлган касаллик. Дастлабки босқичда осонлик билан даволаш мумкин, аммо муаммо шундаки, касалликнинг бошида ўзини намоён қилмайди. Яъни, у асемптоматикдир.
Албатта, клиник текширув онкологик касалликларни ўз вақтида аниқлашда муҳим рол ўйнайди. Таҳлиллар, ултратовуш текшируви, кардиограмма, маммография (аёллар учун) шифокорларга инсон саломатлиги ҳақида объектив тасаввурга эга бўлишга ва мавжуд муаммоларни кўришга ёрдам беради. Агар ўсма борлигига шубҳа қилинган бўлса, шифокор зарур қўшимча тадқиқотларни белгилайди ва улар асосида хулоса чиқаради.
Аммо онкологиянинг “биринчи қўнғироғи” бўлиши мумкин бўлган ва ўзини жуда аниқ кўрсатадиган аломат бор. Бу белги сурункали чарчоқ, яъни доимий чарчоқ ҳисси, организмнинг ҳолдан тойиши, тўлиқ дам олиш ва тикланиш имкониятининг йўқлиги.
Бир томондан бу аломатни сезиш осон. Ахир у одатий ҳаёт ритмини, бутун кун тартибини бузади, ҳиссий фон ва жисмоний фаолликни пасайтиради. Бошқа томондан, биз одатда чарчоқнинг намоён бўлишини кўплаб муаммоларга, доимий стрессга, оғир иш юкламасига, уйқу етишмаслигига ва ҳатто, паст сифатли маҳсулотлар билан бирлаштирилган атроф-муҳитга боғлаймиз.
Сурункали чарчоқ ҳар қандай орган ва ҳар қандай локализация саратонининг умумий аломатидир. Бу ўсимтанинг ўзи ишлаб чиқарадиган моддаларнинг таъсири туфайли юзага келиши мумкин. Чарчоқ натижасида иштаҳа ёмонлашади, вазн йўқотиш, метаболик касалликлар пайдо бўлади. Чарчаган одам энергияни тежашга ва камроқ ҳаракат қилишга ҳаракат қилади — бу организмнинг янада кучсизланишига олиб келади.
Аммо тушуниш керакки, сурункали чарчоқ ҳар доим ҳам онкологияни англатмайди.
Инсоннинг ўзи сурункали чарчоқ онкологиядан далолат беришини аниқлай оладими? Йўқ. Беморни ҳар томонлама текшириш натижаларига кўра, фақат шифокор аниқ ташхис қўйиши мумкин.
Сурункали чарчоқ ўз-ўзидан ўтиб кетиши мумкинми? Йўқ. Организмдаги қандай бузилиш сурункали чарчоққа сабаб бўлганлиги муҳим эмас. Ҳар ҳолда, бу шифокорга кўриниш учун етарли.
Аммо сурункали чарчоқ борлигини қандай биласиз? Бу иш кунининг охирида кучли чарчоқми ёки ҳақиқатан ҳам жиддий стрессли вазият билан боғлиқ организмнинг чарчаши?
Шифокорга қачон учраш керак?
Чарчоқни ҳам жисмоний, ҳам ҳиссий жиҳатдан сезиш жуда муҳимдир. Агар жисмоний ҳолат ҳақида гапирадиган бўлсак, сурункали чарчоқ билан организмда қуйидагилар содир бўлади:
- доимий уйқучанлик, ухлаш ва дам олиш истаги;
- одам камида саккиз соат ухлаганига қарамай, эрталаб аллақачон чарчаганини ҳис қилади;
- кучли уйқу истаги билан уйқусизлик;
- энг оддий жисмоний фаолиятдан сўнг кучли чарчоқ. Бу илгари организмга умуман муаммо туғдирмаган. Мисол учун, уйдан жамоат транспорти тўхташ жойигача бўлган одатий йўлдан, харид қилишдан, уйни тозалашдан ва ҳоказолардан чарчаш;
- чидамлилик ва концентрацияни талаб қиладиган фаолият билан боғлиқ қийинчилик;
- ҳаракатларни мувофиқлаштиришнинг бузилиши.
Ҳиссий ҳолат нуқтаи назаридан сурункали чарчоқ ўзини қуйидагича намоён қилади:
- хурсандчилик туйғусининг йўқлиги, яъни ҳаётдаги ёқимли воқеаларга (совғалар, севимли комедия томоша қилиш, болаларнинг муваффақиятлари, касбий ютуқлар) илгари таниш бўлган ҳиссий реакциянинг йўқлиги;
- ҳиссий бузилиш, бефарқлик;
- қизиқишнинг йўқолиши. Ҳеч нарса қилишни хоҳламаслик;
- доимий ёмон кайфият, асабийлашиш;
- объектив аҳамиятсиз ҳодисаларга кескин реакциялар;
- қариндошлар, дўстлар, қариндошлар орасидаги масофа.
Саратон ривожланишида намоён бўладиган сурункали чарчоқ, одатда, ҳаёт сифатига сезиларли таъсир кўрсатадиган юқоридаги белгиларнинг бир нечтасини ўз ичига олади. Сурункали чарчоқнинг намоён бўлиши икки ёки ундан ортиқ ой давомида кузатилса, бу онкологдан маслаҳат олиш учун сабабдир.
Изоҳ (0)