“Янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикаси Конституциясини амалга ошириш бўйича биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тўғрисида”ги президент фармони билан гумондорни қамоққа олишдан олдин тиббий кўрикдан ўтказиш мажбурий бўлади.
Фармонда қайд этилишича, Янги таҳрирдаги Конституциянинг 26-моддасида белгиланган инсоннинг шаъни ва қадр-қиммати дахлсизлиги кафолатларини янада мустаҳкамлаш мақсадида Бош прокуратура Ички ишлар вазирлиги, Олий суд ва Давлат хавфсизлик хизмати билан биргаликда 2023 йил 1 августга қадар қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чорасини қўллашда шахсни ҳибсхонага жойлаштиришдан олдин мажбурий тиббий кўрикдан ўтказиш тартибини жорий этиш бўйича асослантирилган таклифларни киритиши белгиланган.
Янги таҳрирдаги Конституция 142-моддаси талабларидан келиб чиқиб жиноят процессида ҳимоячининг мақомини кучайтириш мақсадида, унга қуйидаги қўшимча ҳуқуқ ва ваколатлар берилади:
- суриштирув ва дастлабки терговда ҳимоячи томонидан исталган вақтда жиноят ишини қўзғатиш ва тугатиш ҳақидаги қарорлардан нусха олиш;
- кўрсатмаларни олдиндан мустаҳкамлаб қўйиш (“депонирование”) учун судга тўғридан тўғри илтимоснома киритиш;
- терговга қадар текширув ўтказилаётган шахсларга малакали юридик ёрдамдан фойдаланиш ҳуқуқини кафолатлаш мақсадида терговга қадар текширув жараёнида ҳимоячи мақомида иштирок этиш;
- иш бўйича шартнома асосида суд экспертизалари ўтказилишини ва зарур билимга эга мутахассислар жалб қилинишини ташкиллаштириш;
- жиноят иши бўйича маълумотларга эга шахсларни сўровдан ўтказишда уларнинг розилиги билан махсус техника воситаларидан фойдаланиш.
Шунингдек, адвокатура соҳасига ёш кадрларни фаол жалб қилиш мақсадида 2023 йил 1 сентябрдан бошлаб олий таълим ташкилотлари юриспруденсия йўналишида таҳсил олаётган битирувчи курс талабаларига адвокатлик тузилмаларида меҳнат қонунчилигига мувофиқ ўқишдан бўш вақтда адвокат ёрдамчиси сифатида иш фаолиятини олиб боришга рухсат этилмоқда.
Адлия вазирлиги Олий суд ва Бош прокуратура, Давлат хавфсизлик хизмати, Ички ишлар вазирлиги билан биргаликда икки ой муддатда ҳимоячининг ҳуқуқ ва ваколатларини кенгайтиришни, адвокат ёрдамчиси сифатида иш фаолиятини олиб бориш тартибини такомиллаштиришни назарда тутувчи қонун лойиҳасини белгиланган тартибда киритади.
2022 йил июнда конституциявий комиссия йиғилишида Олий Мажлис қонунчилик палатаси спикери ўринбосари Акмал Саидов Конституцияга ўзгартириш киритиш бўйича аҳолидан келаётган таклифлардан бири ўлим жазосини тиклаш масаласида бўлаётгани, аммо бу таклиф қабул қилинмаслигини айтганди. Шунингдек, у Ўзбекистон парламентар республикага ўтишига ҳали эрта экани ва бу керак ҳам эмаслигини таъкидлаган.
Изоҳ (0)