Гарри Поттер ва Жоан Роулингнинг туғилган куни бир кунда — 31 июль. Бу ёзувчи ва унинг қаҳрамонини бирлаштирадиган ягона нарса эмас. Уларнинг иккаласи ҳам онасидан эрта айрилган, оиласида ўзларини бегонадек ҳис қилган ва дементорлар билан бевосита таниш бўлган. Машҳур ҳикоя қандай туғилгани ва Жоан Роулинг китоблари дунёни кўриши учун нималарни бошдан кечиргани билан танишинг.
Ўғил бўлиб туғилиши керак бўлган қиз
Жоан Роулинг 1965 йил 31 июлда Бристолда туғилган. Унинг отаси Питер авиация муҳандиси, онаси Энн эса кимёгар эди. Ота-она ўғил фарзанд кутишган, қизи дунёга келганида эса бироз хафа бўлишади. Болалигида қизчага доим кўк рангдаги кийимлар кийдиришган, сочини калта қилиб кестиришган ва исмининг эркакча версияси — Жо деб аташган.
Интервьюларининг бирида Роулинг болалиги ҳаётидаги энг даҳшатли давр бўлганини айтади. Онаси оғир касал эди. Отаси билан муносабатлари яхши эмасди. Жоан ҳақиқатдан қочиб, китобларга яширинарди. У “сепкилли ва катта кўзойнакли” ҳақиқий китоб қурти эканлигини эслайди.
“Мен ёшлигимдан ёзувчи бўлишни орзу қилардим. Кейинчалик китоблар ёзилишини, ердан ўз-ўзидан ўсиб чиқмаслигини англадим”.
Жо ўзининг биринчи эртагини 6 ёшида ўйлаб топади. Бу Қуён исмли қуён ҳақида ҳикоя эди. Интервьюда Роулинг: “Бирорта ҳам одам муаллифлик ҳуқуқини сотиб олиб, фильм суратга олмаганига ҳайронман, мен бу китобдан жуда фахрланардим”, деб ҳазиллашади.
Миллион долларлик ғоянинг пайдо бўлиши
Жо ёзишда давом этади. Аммо яхши асар ғояси ҳа деганда келавермасди. Бир куни поездда кетаётганида унинг хаёлига кичкина сеҳргар ҳақидаги ҳикоя келади. Сеҳргар эканлигини билмаган бола сеҳргарлик мактабига боради. Унда тўртта факультет, ғайриоддий фанлар, афсунгар ўқитувчилар дарс беради. Жоан ўйлайверади, хаёлига ажойиб воқеалар келаверади. Фикрларини ёзиш учун ёнида қалами ҳам йўқ эди, лекин бу Роулингни тўхтата олмасди.
Опра Уинфри билан суҳбатда Жоан ҳеч қачон болалар учун ёзишни режалаштирмаганини айтади. У болалар дунёсини ҳақиқатан ҳам тушунмасди, мураккаб гапларни ва мураккаб мавзуларни яхши кўрарди. Аммо Гарри Поттер ҳақидаги ҳикоя унинг хаёлига келганида, у дарҳол тушунди — айнан мана шу, унга керак асар!
Китоб қаҳрамонлари 1990 йилда туғилган, бироқ биринчи қисмни ёзиш учун олти йил вақт кетади. Интервьюда ёзувчи ўз қаҳрамонларини яхши билишини, шунинг учун у сюжет га эътибор қаратишга қарор қилганини айтади. Унинг фикрича, мантиқий ўйланган сюжет жуда муҳим — биринчи китобини ёзиш пайтида бутун бошли воқеалар кўз олдидан ўтади.
Ҳақиқатан ҳам мавжуд бўлган дементорлар
Худди шу 1990 йилда, ўн йиллик оғир касалликдан сўнг Жоаннинг онаси вафот этади. Бу вақтда ёзувчи аллақачон китоби устида ишлаётган эди. Аммо у онасига ўз ғоясини айтишга улгурмайди, кейинчалик бундан пушаймон бўлади.
Унинг бошига тушган қайғудан қутулиш учун Роулинг Португалияга ишлашга кетади. У ерда у тележурналист Жорж Аратиш билан танишади. Улар турмуш қуришади ва қизи Жессика дунёга келади. Аммо бу турмуш ҳавас қиларли даражада бўлмайди. Роулинг оиладаги зўравонликдан жабр кўргани айтилади. Аммо Жоаннинг ўзи бу ҳақда гапиришни ёқтирмайди. Опра Уинфри билан суҳбатда ёзувчи биринчи турмуши ва ажралиши унга ҳамма нарсага бардош беришини ўргатганини айтади.
Роулинг Шотландиядаги синглисининг олдига боради. Ёзувчи ёлғиз, пулсиз, кичкина боласи ва қўлида Гарри Поттернинг учта боби бор эди. Қандай қилиб бўлмасин, китобни пуллаш учун уни охиригача ёзишга қарор қилади. Қизини ёнида ухлатиб қўйиб, Жо кафеда ҳам ишлайди.
Бу даврда Роулинг клиник депрессияни бошдан кечиради. У ҳар доим депрессив ташвишга мойил бўлганини эслайди — 25 ёшдан 28 ёшгача бўлган давр унинг ҳаётидаги энг қоронғи давр эди.
“Депрессия бу — совуқлик ва ҳис-туйғуларнинг умуман бўлмаслиги. Ва бу қачондир тугашига умиднинг йўқлигидир. Буни бошдан кечирмаган одамга тушунтириш қийин”.
Депрессия ёзувчини дементорларни — инсоннинг барча қувончларини сўриб оладиган зулмат мавжудотларини яратишга илҳомлантиради.
Эркак тахаллуси остидаги муваффақият
Китоб тайёр бўлгач, Роулинг қўлёзмани 12 та нашриётга топширади — уларнинг барчасидан рад жавобини олади. Аммо ёзувчи таслим бўлмайди.
"Мен ўзимга жуда ишонадиган одам эмасман. Аммо сўзсиз ишонадиган ягона нарса бор эди — мен ҳикоялар айтиб бера оламан”.
Ўн учинчи уриниш Bloomsbury директорининг 8 ёшли қизи Элис Нютон туфайли муваффақиятли бўлади. Қиз қўлёзманинг биринчи бобларини ўқиб чиқади ва давомини ҳам сўрайди. Шундай қилиб, Роулинг биринчи китобни чоп этиш ҳуқуқига ва 1500 фунт авансга эга бўлади.
Муҳаррир Барри Каннингем ёш сеҳргар ҳикояси ўғил болаларга ҳам, қизларга ҳам ёқади, деган қарорга келади. Аммо у ўғил болалар аёл киши ёзган китобни ўқишига шубҳа қилади. Шунинг учун у Жоанга исмининг бош ҳарфлари билан имзо чекишни таклиф қилади. Иккинчи исми йўқлиги учун у севимли бувисининг исмини олади — Кетелин — Ж.К. Роулинг тахаллуси шундай пайдо бўлади. Бироқ узоқ вақт давомида ўқувчилардан ҳақиқатни яширишнинг иложи бўлмайди. Китоб ниҳоятда машҳур бўлиб кетгача, матбуотда Роулингнинг фотосуратлари пайдо бўлади.
Жоан ёзишда давом этади. Мухлислар Гарри Поттер ҳақидаги ҳикоянинг давомини интиқлик билан кутишарди. Одамлар китоб олиш учун соатлаб навбатда туришарди. Роулинг бир қанча нуфузли мукофотларга сазовор бўлади ва тарихдаги биринчи миллиардер ёзувчига айланади. Гарри Поттер олами китоблардан ташқарига чиқиб, 2001 йилда биринчи қисмнинг экранлаштирилган вариант чиқади. 2010 йилда эса Гарри Поттер оламига бағишланган кўнгилочар парк очилади.
Роулинг Опра Уинфрига қашшоқликдан бошлаб молиявий фаровонликнинг барча босқичларини босиб ўтганини айтади. Унинг учун бойлик Шотландиядаги севимли меҳмонхонасига бориб, сокинликда ишлаш имкониятидир. Ва яна иккинчи эр ва учта фарзанди билан оилавий таътилни режалаштираётганда чекловлар йўқлигидир. Ёзувчининг қолган ҳаёти ўзгармаган. Мисол учун, у тез-тез жамоат транспортида саёҳат қилади, чунки машина ҳайдашни билмайди.
Одамни кучли қиладиган муваффақиятсизликлар
Ёзувчи мағлубиятдан қўрқмайди: “Ҳамма муваффақият ҳақида гапиради, аммо омадсизлик ҳақида ҳеч ким гапирмайди. Муваффақиятсизликлар ҳам муҳим. Улар бунга чидай олишингизни кўрсатади”.
Бугунги кунда ҳам Роулинг ёзишда давом этмоқда. У Роберт Гелбрейт тахаллуси билан болалар учун ҳам, катталар учун ҳам китоблар нашр этади
“Мен доим ёзаман — шунчаки тўхтай олмайман. Бу менинг руҳий саломатлигим учун жуда муҳим”.
Изоҳ (0)