Марказий Осиёдан Африкагача: қайси давлатлар Хитойдан энг кўп қарз олган?

Статиста компанияси Жаҳон банки маълумотларига таяниб Хитойдан энг кўп қарзга эга бўлган давлатларни таҳлил қилди. 

Маълум бўлишича, Хитойдан катта миқдорда қарз бўлган мамлакат асосан Африкада жойлашган, аммо Марказий Осиё, Жануби—шарқий Осиё ва Тинч океанида ҳам мавжуд. 

Кам даромадли мамлакатларга янги имтиёзли кредит берувчи сифатида Хитой 2020 йилда ушбу давлатлар қарзининг 37 фоизига эга бўлган. 

Бутун дунё бўйлаб порт, темирйўл ва қуруқлик инфратузилмасини қуришни молиялаштирадиган “Янги Ипак йўли” лойиҳаси иштирокчи мамлакатлари Хитойдан катта қарз олган.

2021 йилги мавжуд маълумотларга кўра, Хитойдан энг кўп қарзни қуйидаги давлатлар олган:

• Покистон — 27,4 млрд доллар;
• Ангола — 22 млрд доллар; 
• Эфиопия — 7,4 млрд доллар;
• Кения — 7,4 млрд доллар;
• Шри-Ланка — 7,2 млрд доллар. 

Нисбий жиҳатдан энг катта қарз юкига эга бўлган давлатлар Жибути ва Ангола ҳисобланади. Кейинги қаторлардан эса ўтган йили Хитойдан қарз олиб темирйўл линиясини очган Малдив ороллари ва Лаос жой олган. 

Жаҳон банки президенти Девид Малпасс кўплаб мамлакатларнинг қарз даражасини “барқарор эмас” деб атаган.

2021 йил ҳолатига кўра, Хитой паст ва ўрта даромадли мамлакатларга расман 180 миллиард долларга яқин қарз берган, бу 2010 йилдаги атиги 40 миллиард долларга нисбатан 4,5 баробар кўп. 

Хитой кредитлари Халқаро валюта жамғармаси ёки Жаҳон банки каби халқаро институтлардан кўра юқорироқ фоиз ставкалари асосида берилади. 

Ўзбекистон ва Хитой ўртасида қарз муносабатлари қандай?

Ўзбекистон давлат ташқи қарзи 2022 йилнинг 1 октябрь ҳолатига кўра, 23,2 млрд долларни ёки ЯИМга нисбатан 30,1 фоизни ташкил этади.

Шундан мамлакат номидан жалб қилинган ташқи қарз 17 млрд долларни ташкил қилади. Ўзбекистон ташқи қарзни асосан Осиё тараққиёт банки (5,4 млрд доллар) ва Жаҳон банкидан (4,4 млрд доллар) олган. 

Хитойга алоқадор Хитой давлат тараққиёт банки, Хитой эксимбанки ва бошқалардан олинган ташқи қарз 4 млрд долларни ташкил қилади.

Мамлакат аксарият ташқи қарзни Хитойдан эмас, пастроқ фоизда Осиё тараққиёт банки ва Жаҳон банкидан жалб қилган.