Шавкат Мирзиёев Қирғизистон президенти Садир Жапаровнинг таклифига биноан 26-27 январь куни давлат ташрифи билан ушбу мамлакатда бўлади.

Олий даражадаги музокараларда дўстлик, яхши қўшничилик ва стратегик шериклик муносабатларини янада мустаҳкамлаш, ўзаро савдони кўпайтириш, саноат кооперациясини қўллаб-қувватлаш ва минтақавий инфратузилма лойиҳаларини илгари суриш масалалари муҳокама қилинади.

Икки томонлама ҳужжатларнинг салмоқли тўплами қабул қилиниши кўзда тутилган. “Дарё” икки мамлакат ўртасидаги ҳамкорлик ҳақида сўз юритади.

Давлат раҳбарлари ва парламентлараро алоқалар

Икки мамлакат ўртасидаги яқин алоқаларни олий даражадаги учрашувлар динамикаси яққол ифодалайди. 2016–2022 йиллар давомида давлат раҳбарларининг 16 та учрашуви амалга ошди, шундан 4 таси – ўзаро ташрифлар доирасида, 12 таси – турли халқаро тадбирлар доирасида. Мунтазам равишда Президентлар ўртасида телефон орқали мулоқотлар бўлиб ўтмоқда.

Қирғизистон президенти Садир Жапаровнинг 2021 йил март ойида Ўзбекистонга давлат ташрифи доирасида томонлар турли соҳаларга оид 22 та ҳужжатни имзолади. 

Парламентлараро мулоқот мамлакатлар ўртасидаги ҳар томонлама ҳамкорлик ва шерикликни мустаҳкамлашнинг муҳим қисмига айланди. Бу борада Ўзбекистон Олий Мажлиси ва Қирғизистон Жогорку Kenesҳи ҳузурида тузилган парламентлараро дўстлик гуруҳлари фаолияти алоҳида аҳамият касб этади.

Давлат чегарасининг алоҳида участкалари тўғрисидаги шартнома, Кампир-Обод сув омборини биргаликда бошқариш, Қамбарота ГЭС-1 қурилиши лойиҳаси – мамлакатлар ўртасидаги битимлар

Икки мамлакатнинг ўтган йиллардаги ўзаро манфаатларни ҳисобга олиш ва оқилона муросаларга эришиш асосидаги режали саъй-ҳаракатлари Ўзбекистон ва Қирғизистонга давлат чегарасини ҳуқуқий расмийлаштиришдек муҳим вазифани ҳал этиш имконини берди. Давлат чегарасининг алоҳида участкалари тўғрисидаги шартнома ва Андижон (Кампир-Обод) сув омборини биргаликда бошқариш тўғрисидаги битимнинг ратификация қилиниши тарихий аҳамиятга эга воқеа бўлди. Бу ютуқлар икки томонлама стратегик алоқаларни янада ривожлантириш учун асос бўлиш билан бирга минтақавий ҳамкорликка янги суръат бағишлади.

Қозоғистон томони иштирокида уч томонлама қўшма корхона ташкил этган ҳолда Қирғизистоннинг Норин дарёсида Қамбарота ГЭС-1 қурилиши лойиҳасини амалга ошириш ишлари бошланди. 2022 йил август ойида Сув хўжалиги масалалари бўйича қўшма комиссия иш бошлади, унинг биринчи мажлисида Сув хўжалиги масалалари бўйича ҳамкорлик тўғрисида идоралараро битим имзоланди.

Ўзбекистон ва Қирғизистон раҳбарларининг “қирғиз-ўзбек чегарасини дўстлик чегарасига айлантириш” бўйича режалари амалда рўёбга чиқмоқда. Бугунги кунда икки давлат чегараларидаги 18 та назорат-ўтказиш пункти иши қайта тикланиб, уларнинг сони ва ўтказиш имконияти кенгаймоқда, чегара ва божхона органлари ўртасида самарали ҳамкорлик йўлга қўйилмоқда. Қариндошлар билан учрашиш ва туристик объектларни зиёрат қилиш, ишбилармонлик алоқаларини йўлга қўйиш учун яратилган шароитлар туфайли 2017 йилдан буён ҳар куни 10 мингдан 20 минг нафаргача Ўзбекистон ва Қирғизистон фуқаролари чегарадан ўтмоқда.

Ҳажми ошиб бораётган савдо-иқтисодий ҳамкорлик

2022 йилда савдо айланмаси илк марта 1 млрд доллардан ошди (1 млрд 120 млн доллар). Бу эса 2017 йилги кўрсаткичдан салкам 5 баравар кўп дегани. Марказий Осиё мамлакатлари орасида Қирғизистон Ўзбекистоннинг Қозоғистондан кейинги иккинчи савдо шеригига айланди.

Айни дамда, томонлар ўзаро савдо-сотиқни диверсификация қилиш ва унинг номенклатурасини кенгайтириш ҳисобига унинг ҳажмини яқин йилларда икки баравар кўпайтиришни ният қилган.

Бугунги кунда Ўзбекистонда қирғиз капитали иштирокидаги 310 та корхона фаолият кўрсатмоқда. 2016 йилда уларнинг сони бор-йўғи 49 та эди. Яъни ушбу кўрсаткич 6 баравар ўсган.

Транспорт-транзит сегментидаги ҳамкорлик

2022 йилда халқаро юк ташувлар ҳажми 5 млн тоннани ташкил қилган (+40,3%). 2022 йилда темир йўл орқали халқаро юк ташувлар ҳажми 1,9 млн тоннага (+24,9%), автомобиль орқали халқаро юк ташувлар ҳажми эса 3 млн тоннага (+51,7%) етган. Сўх туманида яшовчи Ўзбекистон фуқаролари учун қулай шарт-шароитларни яратиш мақсадида “Риштон–Ravon” йўналишида транзит орқали Қирғизистондан ўтувчи ҳар кунлик автобус қатнови йўлга қўйилди.

2004 йил 4 июлда қабул қилинган Ўзбек-қирғиз чегарасидаги ўтказиш пунктлари тўғрисидаги Ҳукуматлараро битимга ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳамда 2006 йилда имзоланган Фуқароларнинг ўзаро қатновлари тўғрисидаги битимни фаоллаштириш бўйича музокаралар жараёни давом этмоқда.

Бугунги кунда “Uzbekistan Airways” АЖ “Тошкент – Бишкек – Тошкент” йўналишида ҳафтасига 3 марта рейслар амалга оширмоқда. 2021 йил 12 декабрдан бошлаб “Фарғона – Сўх – Фарғона” йўналишида ҳафтасига 2 марта рейслар амалга ошириляпти. “Хитой – Қирғизистон – Ўзбекистон” темир йўлини қуриш лойиҳаси бўйича ишлар давом эттирилмоқда.