Бекатда совуқ санчқисидан паналай десангиз, ўриндиқлар қор ёки бекат атрофи очиқ, баъзида эса бекатнинг ўзи ҳам йўқ. Ҳозирги об-ҳаво шароитида бу муаммо йўловчиларга катта синов бўлмоқда. Аномал совуқ сабаб кечадан буён қор ва унинг совуғи қулоқ-яноқларни қиздирмоқда. Синоптиклар ҳам -7—20 даражагача совуқдан тўхтовсиз огоҳлантиряпти. Табиийки, бундай об-ҳаво шароитида автоуловлар ҳаракати нисбатан қийинлашади, таксилар нархи қимматлайди, шу сабаблар билан жамоат транспортларига бўлган эҳтиёж кескин ортиб кетади.
«Тошшаҳартрансхизмат»га кўра, ҳаракат интервали ўзгариши мумкин, яъни бекатда турган йўловчи автобусни кўпроқ кутиб туриши керак бўлади.
Шу масалани ўрганиш мақсадида автобус бекатларини кўздан кечирдик. Эътибор қилсак, атрофи ўралган йўловчи кутиш жойларининг каттагина қисми турли шохобчаларга (дўкон, фаст-фуд ва бошқа хил раста) айлантирилган. Амалдаги меъёрларга кўра, бекат учун ажратилган майдоннинг камида 70 фоизи йўловчиларга хизмат кўратиши керак, қолган 30 фоизига бошқа хизмат кўрсатиш ёки хусусий субъектлар қурилишга рухсат берилади.
Мирзо Улуғбек туманидаги Маданият институти бекатини кўздан кечирганимизда бинонинг икки четида тадбиркорлик субъекти жойлашган ва ўртада йўловчилар учун жой қолдирилган экан. Ташқарида турган одамлардан совуқда нега ичкарига кирмаганлигини сўрадик: «ташқари совуқ, ичкарида ўтирсак, автобус келганини кўрмай қоламиз, битта рейсдан қолб кетсак, яна ярим соат ёки бир соат кутиб қоламиз», дейишди.
Исмини маълум қилишни истамаган яна бир фуқаро эса, бекатлардаги дўконлар кундуз соат 09:00 ларда ҳам очилмаслигини, натижада йўловчилар кутиш жойи ҳам берк туришини айтиб, бундан норози эканини маълум қилди.
Ўзим фаррошман, ёшим олтмишда. Соат тўртда таксида келаман, 110-автобусда кетаман, бекатлар жуда совуқ, 40 дақиқа ҳам кутганман. Мана бу об-ҳавода кўпроқ ҳам қоляпмиз, эрталаблар эса «остановка»лар ёпиқ бўлади-да, очишмайди. Оёғимиздан сув ўтиб кетади, одамларга яхшироқ шароит қилиб бериш керак, мана қаранг, оёғим ҳўл бўлиб кетган (оёғини кўрсатиб), — дейди ўзини Марҳамат Жунайдуллаева деб таништирган онахон.
Айрим тадбиркорларнинг йўловчи кутиш биноларини тўлиғича «омборхона» қилиб олгани ҳам рост, жуда бўлмаса, товарларининг ярмини қора қозондеккина келадиган бекатларга чиқариб қўйишади. Аслида, бу белгиланган талабларга зид. Тадбиркорларни қўллаб-қувватлаш эса, фуқароларни ноқулай шароитда қолдириб, қилиниши керак эмас.
Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш агентлиги 2022 йилда 850 дан ортиқ бекатларда ҳолатларни ўрганиб чиққан ва шундан 37,2 фоизида кутиш заллари, 36,5 фоизида ўриндиқлар мавжуд эмаслиги маълум бўлган.
Жаҳонгир Ортиқхўжаев Тошкент шаҳар ҳокими вазифасини бажарувчи пайтида ёшлар билан учрашиб, уларнинг бекатларда кичик ёшлар маркази ташкил этиш тўғрисидаги фикрларига: «Буни бекатлардан бошқа ерда ташкил этсак мақсадга мувофиқ, чунки бекат транспортлар, автобуслар тўхташи учун. Кўпчилик ‘дўкон’ қурмоқда натижада автомашиналар тўхтаб, жамоат транспортлари ҳаракатига халақит қилмоқда. Яқин кунларда бекатларда дўкон бўлмайди. Бекат бекатлигича қолади», — деб жавоб берганди.
Бироқ орадан тўрт йил ўтиб, Ортиқхўжаев ҳоким бўлди ҳамки, бекатлардаги савдо марказлари кўпайса, кўпайди, лекин камайганича йўқ. Ва ҳалигача бекатлар талаб даражасида эмас.
Шу бўйича Тошкент шаҳар ҳокимлигига мурожаат қилганимизда ахборот хизмати масъули саволимизга расмий хат бўлсагина жавоб бера олишини, оғзаки сўровга жавоб бера олмаслигини маълум қилди. Албатта, фуқароларнинг эътирозлари ўрганилиб, қонун доирасида ҳамма ишлар якунига етади деган умиддамиз.
Зайниддин Норқувватов
Изоҳ (0)