Америкалик ҳарбий эксперт Роберт Фарли учинчи жаҳон уруши эҳтимоли 2023 йилга келиб сезиларли даражада ошишини маълум қилди. У бу ҳақда 19fortyfive нашрига маълум қилди.
Экспертнинг сўзларига кўра, бешта жойда учинчи жаҳон уришини юзага келтирувчи вазият шаклланмоқда.
Украина
Россия Украинадаги заифлашиб бораётган мавқейини тиклаш учун ядро қуролидан фойдаланиши мумкинлиги ҳақидаги хавотир пасайган. Бироқ, эскалация муаммоли бўлиб қолмоқда. Россиянинг тараққиётга эриша олмаслиги Путин ҳукумати барқарорлигига таҳдид солиши мумкин, бу эса Москвани хавфли эскалацияга олиб келади.
Украинанинг узоқ муддатда урушни давом эттириш имкониятидан хавотирланиш Киевни боши берк кўчадан чиқиш учун ўзига хос таваккал қадамлар ташлашга мажбур қилиши мумкин. Урушнинг НАТО томон кенгайиши даргумон, Россия томонидан ядро қуролидан фойдаланиш эса «ақлга сиғмайди», аммо имконсиз эмас.
Байден маъмурияти ва унинг Европадаги иттифоқчилари кескинлашув хавфидан жуда эҳтиёткор, аммо Киев ҳам, Москва ҳам Учинчи жаҳон урушига олиб келиши мумкин бўлган кенгроқ можаро хавфини ўз зиммасига олишга тайёр бўлиши мумкин.
Тайван
Сўнгги ойларда Тайван ва Хитой ўртасидаги урушнинг муқаррарлиги ҳақидаги хавотирлар Пекинда ковид билан боғлиқ вазият сабабли бироз пасайди. Бироқ бўғознинг ҳар икки томонида кескинлик муҳимлигича қолмоқда.
Байден маъмуриятининг Тайванни ҳимоя қилишда хавфли риторик позицияни эгаллашга тайёрлиги Вашингтоннинг Хитой ҳужуми эҳтимолидан чинакам хавотирда эканидан далолат беради. Шу билан бирга, АҚШ Вакиллар палатаси спикери Нэнси Пелосининг Тайпейга ташрифи каби «ақлсиз» ҳаракатлар Хитой эскалацияси кучайишига олиб келиши мумкин.
Бироқ деярли ҳар қандай тасаввур қилинадиган можаро охир-оқибат АҚШ ва катта эҳтимол билан Японияни ўз ичига олади ва шу тариқа буюк кучлар урушига айланади.
Греция-Туркия
Греция ва Туркия ўртасидаги кескинлик 2021 йил давомида сезиларли даражада ошди, бунинг аксарияти Туркиянинг қатъий ташқи сиёсати ва Эрдўғон режимининг «ички заифлиги» туфайли юз берди.
Афина ва Анқара ўртасидаги Эгей денгизида энергия қидируви бўйича келишмовчиликлар ҳозирги кескинликни кучайтирди, гарчи баҳснинг марказидаги ҳудудий низолар ўнлаб йиллар давомида мавжуд бўлган.
НАТО иттифоқчиси альянснинг бошқа иттифоқчисига очиқдан-очиқ ҳужум қилиши даргумон бўлса-да, ўтмишдаги можаролар иккала давлатни иттифоқчилик мажбуриятларига қарамай, уруш ёқасига олиб келди. Туркия ва Греция ўртасидаги ҳар қандай уруш НАТО аралашувини ўз ичига олади. Бу эса урушга Россиянинг маълум даражада қўшилишига олиб келиши мумкин.
Корея ярим ороли
Сўнгги бир неча ой ичида Сеул ва Пхеньян ўртасидаги таранглик ҳамда Шимолий Кореянинг бу бўйича провокациялар тобора ортиб бормоқда. Шимол Корея кучли ядровий қуролларига эгалигига қарамай, дунё ҳали ҳам уни жиддий қабул қилишдан бош тортмоқда. Агар икки давлат ўртасида уруш бошланса, у Россия-Украина урушидан кўпроқ қурбонларга олиб келиши мумкин, оддий ва ядровий қуроллар ҳар икки томон учун даҳшатли ҳалокатга сабаб бўлади.
Хитой-Ҳиндистон
Деярли яшаш учун яроқсиз баланд тоғлардаги кичик ҳудудларни назорат қилиш қийин бўлиб қолса-да, на Хитой, на Ҳиндистон можародан қайтмаяпти. Томонлар ўртасидаги уруш ҳозирча чекланган бўлса-да, аммо раҳбарларнинг миллий обрў-эътиборни ҳимоя қилиш истаги тактикани ўзгартириши мумкин.
Ҳиндистон бош вазири Нарендра Моди ва Хитой раҳбари Си Цзиньпин бу тавсифга мос келадими ёки йўқми, бошқа масала. Аммо улар бошчилигидаги ҳукуматлар можарони ҳал қилиш йўлини топа олмади. Қайсидир нуқтада, ҳиндлар ёки хитойлар муаммони кучайтириш «васвасаъсига тушиши, бу кўзлагандек ишлаши ёки анча катта можарога эшик очиши мумкин.
Изоҳ (0)