Келгуси бир неча ўн йилликларда дунё мамлакатларида сувга бўлган талаб ортиши мумкин. Аҳолининг жадал ўсиши одамлар, фермер хўжаликлари ва компаниялар томонидан истеъмолнинг ортишига олиб келади. Янада кўпроқ одамлар шаҳарларга кўчиб ўтмоқда, бу эса таъминотни янада кучайтиради.
Аммо бу сувнинг ҳаммаси қаердан олиниши аниқ эмас. Иқлим ўзгариши баъзи ҳудудларни қуруқроқ, баъзиларини эса намли қилиши кутилмоқда. Сув таъминоти ва унга талабнинг ўзгариши муқаррар бўлса-да, бу ўзгариш бутун дунё бўйлаб қандай тақсимланиши тўлиқ маълум эмас. WRI (Дунё ресурслари институти) томонидан ўтказилган биринчи таҳлил бу масалага янги ойдинликлар киритади.
Иқлим моделлари ва ижтимоий-иқтисодий сценарийлар мажмуасидан фойдаланган ҳолда, WRI 2030 ва 2040 йилларга бориб 167 та мамлакатда юзага келадиган сув танқислигини ўлчаган ва баҳолаган. Чили, Эстония, Намибия ва Ботсванада 2040 йилга бориб сув танглиги айниқса сезиларли даражада ошиши мумкинлиги аниқланди. Бу шуни англатадики, ушбу мамлакатлардаги корхоналар, фермер хўжаликлари ва жамоалар келажакда бугунги кунга қараганда кўпроқ сувсизликка дучор бўлиши мумкин.
2040 йилда энг кўп сув танқислигига учраши тахмин қилинаётган 33 та давлат орасида Марказий Осиё мамлакатлари, хусусан Ўзбекистон ҳам бор.
Бу ҳолатнинг олдини олиш учун Ўзбекистонда ҳукумат томонидан аҳолини марказлашган ичимлик суви билан таъминлаш бўйича ҳам кўп ишлар қилинмоқда. Жумладан, жорий йилда 527 та иншоот ҳамда қарийб 7 минг километр тармоқ барпо этилди. Йил бошида аҳолининг ичимлик суви билан таъминланганлик даражаси 70 фоиз бўлган бўлса, йил якунида бу кўрсаткични 74 фоизга етказиш режалаштирилган.
Шунингдек, давлатнинг ижтимоий буюртмаси орқали туман марказидан олисда жойлашган маҳаллаларни ичимлик суви билан таъминлаш лойиҳалари амалга оширилмоқда. Келгуси йилда 17 та шундай қишлоққа 251 километр қувур тортилиши режалаштирилган.
Ичимлик суви долзарб муаммога айланаётган мамлакатлардан яна 14 таси Яқин Шарқда жойлашган, улардан тўққизтасида: Баҳрайн, Қувайт, Фаластин, Қатар, Бирлашган Араб Амирликлари, Исроил, Саудия Арабистони, Уммон ва Ливанда 5 баллдан 5 баллни ташкил қиладиган танқислик юзага келиши мумкин.
Суриядаги қурғоқчилик ва сув танқислиги мамлакатда 2011 йилги фуқаролар урушини қўзғатган тартибсизликларга бевосита алоқадор. Сув ресурсларининг камайиши ва сурункали нотўғри бошқарув 1,5 миллион одамни, биринчи навбатда деҳқонлар ва чорвадорларни тирикчилик воситаларидан айрилишга ва ерларини тарк этишга, шаҳарларга кўчиб ўтишга ва Суриядаги умумий беқарорликни кучайтиришга мажбур қилди.
Муаммо бошқа мамлакатларга ҳам тегишли. Сув Фаластин ва Исроил ўртасидаги ўнлаб йиллар давом этган можаронинг муҳим қисми. Саудия Арабистони аҳолисининг ғалла импортига қарамлиги ошган. АҚШ Миллий разведка кенгашининг ёзишича, сув муаммолари Шимолий Африка ва Яқин Шарқнинг асосий давлатларини беқарорлик ва давлат муваффақиятсизликлари хавфи остида қолдиради ва уларни АҚШ билан ташқи сиёсат алоқаларидан чалғитади.
Африка ва Яқин Шарқдагичалик бўлмаса-да, АҚШ, Хитой ва Ҳиндистон каби глобал қудратли давлатлар ҳам сув билан боғлиқ хавф-хатарларга дуч келмоқда. Ҳар учала мамлакатда вазият 2040 йилгача тахминан ўзгармас бўлиб қолиши прогноз қилинмоқда. Бироқ, ҳар бирининг алоҳида ҳудудларида, масалан, АҚШнинг жануби-ғарбий қисми ва Хитойнинг Нингхиа провинциясида сув танқислиги 40—70 фоизгача ошиши кузатилиши мумкин.
Изоҳ (0)