Қирғизистон бир қатор қонунларга чегарадош ҳудудлардаги тинч аҳолининг қурол-яроғ олишини соддалаштириш ва ихтиёрий сафарбарликни назарда тутувчи қўшимчалар киритди, деб ёзмоқда CABAR.
Чегарадаги воқеалардан бир ой ўтиб, 20 октябрь куни мамлакат парламенти республиканинг мудофаа қобилиятига оид бир қатор қонунларга ўзгартиришларни бирданига уч ўқишда қабул қилди.
Қонунларга киритилган сўнгги ўзгаришларга кўра, Қирғизистоннинг барча чегарадош туманлари аҳолиси нарезка стволли ов қуролларини сотиб олиш ва олиб юриш учун соддалаштирилган тартибда рухсат олиши мумкин бўлади. Бунинг учун улардан ҳеч қандай тажриба ёки овчилик ташкилотларига аъзолик талаб этилмайди.
Бундан ташқари, «Сафарбарлик тўғрисида»ги қонунга янги атама – кўнгилли отрядлар киритилиб, у ихтиёрий сафарбарликни назарда тутади. Яъни Қирғизистоннинг 18 ёшга тўлган ҳар бир фуқароси ўз ихтиёри билан ҳарбий рўйхатдан ўтиб, ватанини ҳимоя қилиши мумкин.
Қирғизистон президентининг сафарбарлик эълон қилиш ваколатлари ҳам кенгаймоқда. Энди давлат раҳбари буни парламент билан мувофиқлаштириши шарт эмас, у ёлғиз қарор қабул қилиши мумкин ва бунинг учун ҳарбий ҳолат жорий қилиш ҳам талаб этилмайди. Давлат раҳбари шунингдек, сафарбарликка раҳбарлик қилиш ваколатига эга.
Яна бир янгиликка кўра, сафарбарлик чоғида талабдан келиб чиқиб аҳоли ҳарбийларга шахсий транспорти ва мол-мулкини тақдим этиши шарт. Илгари бу фақат ҳарбий ҳолат шароитида амал қиларди.
Бундан ташқари, янги тузатишлар чегара вакили мақомини олиш учун бир қатор талаблар, жумладан судланмаганлик ва ҳарбий хизмат тажрибасига эга бўлишни бекор қилади ва уларнинг ҳуқуқларини кенгайтиради.
Қирғизистонда чегара вакиллари кимлар?
Қирғизистонда 2015 йил 3 мартда президент Алмазбек Атамбаев даврида илк бор фавқулодда вазиятларда тинч аҳолини чегара қўриқлаш ишларига жалб этишга рухсат берувчи қонун қабул қилинган эди. Ўшанда «чегара вакили» атамаси пайдо бўлди — Қирғизистоннинг чегара ҳудудларида яшайдиган ёки ишлайдиган ва ҳарбий хизмат тажрибасига эга фуқаролар шундай мақомга эга бўлади.
Дастлабки қонунга биноан улар фақат қўлдан келганча ёрдам кўрсатиши ва чегарачиларни хабардор қилиши мумкин эди. Кейинчалик, 2021 йилнинг сентябрида қонунга қўшимчалар киритилди, унга кўра, бундай мақомга эга қирғизистонликлар йилига икки марта ҳарбий тайёргарликдан ўтиши ва ўқотар қуролга эгалик қилиш ҳуқуқига эга бўлиши керак.
Аммо улар қуролни фақат ҳарбий қисмларда сақлаши ва зарур бўлганда ўша ердан олиб кетиши мумкин.
«Чегара вакиллари тўғрисида»ги қонунга киритилган янги ўзгартиришлар бундай мақомни олмоқчи бўлганларга нисбатан қўлланадиган бир қатор талабларни бекор қилади. Илгари чегара вакили бўлиш учун ҳарбий хизмат стажига, яхши хулқ-атвор сертификатига эга бўлиш, шунингдек, чегара ҳудудларида яшаш ёки ишлаш зарур эди.
Энди бундай мақом учун Қирғизистон паспортига эга бўлиш, руҳий касалликка чалинмагани тўғрисида маълумотнома тақдим этиш ва 14 кунлик машғулотлардан ўтиш кифоя, деб ёзмоқда CABAR нашри.
Қонун лойиҳасида айтилишича, бундай тузатишлар «ватанпарвар фуқаролар» Қирғизистон чегаралари яхлитлигини ҳимоя қилишда иштирок этиш имкониятига эга бўлиши учун зарур.
Изоҳ (0)