Болаликдан тўғри овқатланиш ва турмуш тарзига соғлом муносабатда бўлиш муҳимдир. Аммо кўпинча кичик ёшдаги болаларни озиқлантиришда оналар ҳам хатога йўл қўяди. «Lisa.ru» нашри улардан бир нечтасини маълум қилди.
Жуда кам сув
Кўпгина ота-оналар янги туғилган чақалоққа сув беришнинг ҳожати йўқлигига ишонади, чунки бу чақалоқнинг иштаҳасини камайтиради, деб ўйлайди. Аммо 6 ойгача бўлган болаларга она сутидан бошқа ҳеч нарса бериш бўйича тавсиялар асосан бир қатор мамлакатларда ичимлик сувининг сифатсизлиги билан боғлиқ. Боланинг ёшига қараб сув меъёрда ичилиши керак, бу биринчи навбатда буйракларнинг нормал ишлаши учун муҳим. Бундан ташқари, болада сувнинг нейтрал таъми одатини шакллантириш лозим, акс ҳолда бир йилдан кейин буни қилиш анча қийин бўлади.
Кундалик сув миқдори:
- 1 ой — 30 мл;
- 2 ой — 60 мл;
- 3 ой — 90 мл;
- 4-12 ой — 200 мл;
- 1-3 ёш — кунига 700-1000 мл;
- 3-7 ёш - 1 литр;
- 7 ёшдан катта — 1,5 литр.
Шунингдек, оқсилга бой овқатлар чақалоқлар учун оғир ва буйраклар учун зарарли деган нотўғри тушунча мавжуд. Дарҳақиқат, оқсил асосий таркибий элемент, органлар ва тизимлар, хусусан, иммунитет ҳужайралари, гормонларнинг асосидир. У ўз-ўзидан ҳосил бўлмайди, уни истеъмол орқали қабул қилиш мумкин.
Болада оқсил етишмовчилиги эса хавфли бўлиб, иммунитетнинг пасайиши, интеллектуал функциялар, бўйнинг пастлиги ва вазн камлигига олиб келади.
Ҳар бир асосий таомга (нонушта, тушлик ва кечки овқат) оқсилни киритиш тавсия этилади. Нонушта учун у омлет бўлиши мумкин. Тушлик учун — товуқ, гўшт. Кечки овқатга товуқ, балиқ, денгиз маҳсулотлари.
Кеч овқатланиш
Ҳамма нарсанинг ўз вақти бор. Қўшимча овқатлар чақалоқнинг рационига 5-6 ойдан бошлаб киритилиши керак. Бу жараённи жуда узоққа чўзманг. Акс ҳолда бола озиқ-овқатга бўлган қизиқишни йўқотади, чайнаш аппарати ёмон ривожланади ва ошқозон-ичак тракти янги овқатга мослашмайди.
Брокколи ёки гулкарам каби сабзавотлар энг фойдали биринчи таомдир. Баъзи ҳолларда қўшимча овқатларни дон (гречка) билан бошлаш мумкин.
Татиб кўриш
Баъзида болада иштаҳа бўлмаслигининг сабаби овқатланиш орасидаги интервалларга риоя қилмасликдир. Бола доимо столдан оғзига бирор нарсани солади. Бу печенье, ширинликлар, мармелад, ёнғоқлар, мевалар бўлиши мумкин. Албатта, бундан кейин асосий овқат пайтида боланинг қорни оч қолмайди ва шунинг учун иштаҳаси бўлмайди, озиқ моддаларни эса камроқ олади. Шунинг учун бола кунига 5-6 марта овқатланиши ва улар орасидаги интервал 2,5-3 соат бўлиши керак.
Тортсиз ўтмайдиган туғилган кун
Туғилган кун учун бир бўлак торт зарар қилмайдиганга ўхшайди. Лекин бу болада эрта кундан ширинликларга психологик қарамликни шакллантиради.
Боланинг туғилган кунида барча режимлар бузилади: меҳмонлар келади, совғалар беради, у диққат марказида, ҳамма яхши сўзларни айтади ва бу қувончнинг энг юқори чўққисида улар шам билан торт олиб келади. Торт, албатта, байрамда ҳам бўлиши мумкин, лекин у асосий дастурнинг диққатга сазовор жойи бўлмаслиги керак.
Кечиккан нонушта
Хато ва алданиш — бола боғчасида яхши нонушта қилиши учун эрталаб уйда овқатлантирмасликдир. Уйғонгандан сўнг инсулин гормони чиқарилади, бу қонда шакарни сезиларли даражада камайтиради. Бу вақтда, албатта, нонушта қилиш керак, акс ҳолда жигар гликогени, эндоген шакар парчалана бошлайди. Бу организмнинг захираларини йўқ қилади. Кеч нонушта туфайли биоритмлар ва овқат ҳазм қилиш цикли бузилади. Нонушта бўлмаса ҳам, ошқозон шарбатлари ва ферментлари ажралиб туришда давом этади, бу эса бола ошқозонининг нозик шиллиқ қаватига зарар етказади. Фарзандларингизга нонуштани уйқудан кейин 30 дақиқа ичида беришни унутманг.
«Менинг болам қовоқчани ёқтирмайди»
Ёки брокколи ва шакарсиз творог бўлиши ҳам мумкин. Бола туғилгандан бошлаб унга энг кўп таклиф қилинган нарсани яхши кўради. Муҳими, рецепторларни янги таъмга ўргатишдир. Агар бола овқатни рад этса, яна уриниб кўриш керак. Баъзан янги маҳсулотни жорий қилиш учун 20 тагача уриниш керак бўлади, лекин охир-оқибат бола уни, албатта, яхши кўриб қолади.
Нонушта учун мазали бўтқа
Шакарнинг зарари ҳақида кўп нарса айтилган. Нонушта — боланинг янги таъмларни энг кўп қабул қиладиган вақти. Оддий қилиб айтганда, болага нонушта учун нима берилса, у ўшани яхши кўради. Бу янги маҳсулотларни жорий қилиш учун энг яхши вақт. Эрталаб уни ширин бўтқа билан боқиш ва ширинликларни ёқтирмай қолишини кутиш ақлга сиғмайдиган масала.
Соуслар
Баъзида ота-оналар фарзандларини дўконда сотиб олинган соуслар билан сийлайди. Бу таъм кучайтиргичлар, турли қўшимчалар, ортиқча туз ва бошқа озиқ-овқат кимёвий моддаларининг концентратидир. Вояга етмаган болаларнинг ошқозон-ичак тракти бундай тажовузга тайёр эмас. Табиий йогурт, сметана ёки уй шароитида соус тайёрлаш тавсия этилади.
Дўконда сотиладиган ширинликлар
Дўконда сотиладиган ширинликлар, албатта, болалар учун эмас. Улар энг арзон маҳсулот, минимал харажат эвазига пиширилади. Фарзандларингизга дўконда сотиб олинган ранг-баранг торт совға қилгандан кўра, ошхонада оддий ширинликлар тайёрлаган маъқул.
Изоҳ (0)