Сиёсатшунослик фанлари доктори, профессор Сайфиддин Жўраев Озарбайжон ва Арманистон, Тожикистон-Қирғизистон республикалари давлатларининг Самарқандда ўтказилаётган саммитга келмаслиги мумкинлиги ҳақидаги тахминларни рад этди.
Профессорнинг таъкидлашича, Шанхай руҳидан кейин Самарқанд руҳи деган тушунча кириб келаётгани саммитга бу давлатлар расмий жиҳатдан келишини тасдиқлаган. Бу давлатларнинг иштирок этмаслиги ҳақида гап тарқатганлар бизнинг бу қилаётган ишларимизни, шу соҳада эришган ютуқларимизни яхши ният билан қараб туриб, хурсанд бўлмайдиганлар ҳисобланади.
Ташкилотнинг моҳияти ва унинг жозибадорлигидан келиб чиқадиган бўлсак, ШҲТ ташкилоти авваламбор блокларга қўшилмаслик, тарафкашликдан узоқ, бир-бирига қарама-қарши, қайсидир масалада зиддиятли ҳолат билан келадиган бўлса, унақаларга бу ерда жой йўқ. Шу жиҳатидан олиб қарайдиган бўлсак, ШҲТ доирасида айниқса Ўзбекистон раислик қилган даврдаги кўрилаётган масалада дейлик Озарбайжон ёки Арманистон, Қозоғистон дейсизми, уларнинг манфаатларига зид келадиган бирор бир ҳолат ҳам, қарама-қаршилик ҳам йўқ.Профессор Самарқанд руҳи остида ўтаётган саммитда Озарбайжон-Арманистон, ёки Тожикистон-Қирғизистон республикаларининг муносабатлари илиқлашиб кетиши мумкинлиги ҳақида ҳам гапирди.Ўзбекистон томонидан таклиф қилинган, кун тартибига олиб чиқилган савдо-иқтисодий, минтақавий-иқтисодий, маданий-гуманитар, рақамли иқтисодиёт ва бошқа жуда кўп соҳада ҳозирги кун даврига жавоб берадиган модель сифатида чиқяпти. Дунёнинг кўп давлатлари ўртасида тортишувлар кучайиб боряпти. Қарама-қаршиликлар, зиддиятлар кучаймоқда. Бу давр тугаб, янги давр бошланяпти. Мана шундай даврда ҳар бир вужудга келаётган муаммолардан бирор-бир давлат якка ўзи ўзиб чиқолмайди. Ва ўзидан-ўзи табиий равишда минтақавий ҳамкорликка, мулоқотга эҳтиёжи жуда катта бўлади. Шу нуқтаи-назардан оладиган бўлсак, юқоридаги давлатлар йил давомида бир қанча мулоқотлар уюштириб, фикрлар алмашилган. Самарқанд, Бухоро, Фарғона ва Нукусда бўлган учрашувларда Озарбайжон ҳам, Арманистон ҳам, Қозоғистон ҳам жуда фаол иштирок этишган ва ўзининг таклиф ва фикрларини берган.
Қолаверса, улар расмий жиҳатдан келишини тасдиқлаган ва қатнашади. Масаланинг яна бир томонига эътибор бериш керак. Бизда ШҲТ доирасида Шанхай руҳидан кейин Самарқанд руҳи деган тушунча кириб келаётгани ҳам жуда катта ютуқ. Биласизми, бир мақол бор. Мевали дарахтга тош отишади дейишади. Албатта бизнинг бу қилаётган ишларимиздан, шу соҳада эришган ютуқларимизни яхши ният билан қараб туриб, хурсанд бўлмайдиганлар ҳам бор. Буни очиқ тан олишимиз керак.
Уларнинг тарқатган хабарлари, ёки кимнидир шунга ишонтиришга ҳаракат қилаётганлигини мен очиқчасига иғвогарлик ва провокация деб қараган бўлардим. Иккинчи томондан бунақалар бўлиши ҳам табиий. Ҳаёт мана шу қарама-қаршилик, ўзига хос фикр билдиришдан ва энг асосийси тингловчи ёки томошабин шундан тўғри хулоса чиқара олишига боғлиқ бўлади, — дейди профессор Сайфиддин Жўраев.
Ҳозирги даврдан келиб чиқадиган бўлсак, бу давлатлар ўртасидаги муносабатлар нафақат илиқлашиб кетиши, балки янги даврда янгича ишлаш, янги бир истиқболли лойиҳаларга эга бўлади. Охирги маълумотларга кўра, Озарбайжонда ҳам Арманистонда ҳам тинчлик ўрнатилган. Улар ўзлари ўзаро мулоқот қилиб олишган. Марказий Осиё давлатларига келадиган бўлсак, 2017 йилдан сўнг Ўзбекистоннинг ташаббуси билан ўзига хос янги атмосфера яратилди. Узоқ йиллар давомида тўпланиб қолган муаммолар ечилди. Янги муаммоларни пайдо бўлаётганлиги ШҲТ доирасида ҳам ечилмоқда. Албатта бу давлатларнинг бу ерга келиши, улар учун ҳам, биз учун ҳам, ШҲТга кирувчи давлатларнинг манфаатлари учун ҳам жуда ҳам мос. Эътибор беринг, дунё аҳамиятига эга бўлган, дунё иқтисодиётининг ярмидан катта бўлган давлатларнинг раҳбарлари бу ерда йиғиляпти. Саммитда мулоқот ва фикр алмашиш асосида шу улкан бир ҳудудни, дунё иқтисодиётига таъсир қиладиган ўзига хос қарорлар қилинади. Бундан албатта қўшниларимиз ҳам манфаатдор ва улар ҳам бу платформага иштирок этиб, уни бойитади деган умиддамиз, — дейди профессор Сайфиддин Жўраев.УПД: Сўнгги хбарларга кўра, Никол Пашинян Арманистондаги вазият туфайли Самарқанддаги ШҲТ саммитида иштирок этмайди. Бу ҳақида Арманистон ҳукумати матбуот хизмати маълум қилди.
Изоҳ (0)