Bloomberg: Россия иқтисодиёти 10 йил давомида таназзулга юз тутиши мумкин

Россия АҚШ ва Европа санкциялари туфайли узоқроқ ва чуқурроқ иқтисодий рецессияга юз тутиши мумкин, бу эса мамлакат иқтисодиёти учун йиллар давомида таяниб келган тармоқларни хавф остига қўяди. Бу ҳақда Bloomberg Россия ҳукуматининг ички ҳисоботига таяниб ёзмоқда.

Рецессия — вақтинчалик иқтисодий пасайиш даври бўлиб, бу даврда савдо ва саноат фаолияти қисқаради, одатда икки чоракда ялпи ички маҳсулотнинг пасайиши билан белгиланади.

Айни вақтда дунёда иқтисодий фаолликнинг сезиларли пасайиш даври кузатилмоқда. Рецессия одатда ишлаб чиқариш ва инвестициялар ҳажмининг, корхоналар фойдасининг пасайишига ва ишсизликнинг ошишига олиб келади.

Ҳисоботда келтирилган учта сценарийдан иккитаси келгуси йилда Россияда иқтисодий рецессия тезлашишини ва иқтисодиёт Украинада ҳарбий махсус операция бошланишидан олдинги даражага фақат ўн йилдан кейин қайтишини кўрсатади.

«Инертиал» сценарий келгуси йилда иқтисодиёт ўзининг максимал пасайишига — 2021 йил даражасидан 8,3 фоизга паст бўлишини назарда тутади. «Стресс» сценарийсига кўра, 2024 йилда пасайиш 2023 йилга нисбатан 11,9 фоизни ташкил қилади.

Барча сценарийлар санкциялар босими кучайганини ҳисобга олади ва уларга кўпроқ мамлакатлар қўшилиш эҳтимоли бор. 

Ҳукумат ҳисоботида айтилишича, Европанинг Россия нефть ва газидан кескин чекиниши Кремлнинг ўз бозорини таъминлаш қобилиятига путур етказиши мумкин.

Ҳисоботда Россияда мутахассислар етишмаслигининг иқтисодиётга таъсири ҳам қайд этилган. Ҳужжат муаллифларига кўра, 2025 йилга бориб 200 минггача IT-мутахассислари мамлакатни тарк этиши мумкин, бу эса Россияни «ақлли» одамлар тарк этишини ортиб бориши ҳақидаги биринчи расмий прогноздир.

Нафақат Россия, балки унга қарши санкциялар жорий этаётган давлатлар ҳам иқтисодий рецессияга юз тутмоқда. 

Масалан, «Бундесбанк» Германияда инфляция кузда «икки хонали» сонга етиши мумкинлигидан огоҳлантирди. 

Британияда инфляция 40 йил ичида биринчи марта 10 фоиздан ошди. Bloomberg томонидан сўралган экспертлар евроҳудудда рецессия хавфи 2020 йил ноябридан бери энг юқори даражага кўтарилганини маълум қилди.