Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти байрам кунларида озиқ-овқатни тежаш ва унинг исроф бўлиши оқибатлари ҳақида БМТ маълумотлари билан бўлишди.
Байрам меъёрдан ортиқ овқатланиш ва озиқ-овқат чиқиндилари синонимига айланиб бормоқда. Бунда нафақат истеъмол қилинмаган озиқ-овқат чиқиндига айланади, балки озиқ-овқат ишлаб чиқаришга сарфланган барча ресурслар, пул ва меҳнат ҳам исроф бўлади.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Атроф-муҳит дастури (UNEP) ҳисоб-китобларига кўра:
— глобал иссиқхона газлари чиқиндиларининг 8-10 фоизи истеъмол қилинмай қолган озиқ-овқатлар билан боғлиқ;
— 2019 йилда дунё бўйлаб ишлаб чиқарилган озиқ-овқатнинг 17 фоизи чиқиндига айланган. Бу тахминан 931 миллион тонна озиқ-овқатга тенг.
БМТнинг Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти (FAO) ҳисоб-китобларига кўра:
- ҳар йили ташлаб юбориладиган озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш учун ишлатиладиган сувнинг умумий ҳажмини (250 км3) Волга дарёсининг йиллик оқими ёки Женева кўлининг уч баравар ҳажми билан солиштириш мумкин;
- озиқ-овқат чиқиндиларининг «углерод изи» 3,3 миллиард тонна карбонат ангидридни ташкил этади, бу атмосферага чиқарилаётган иссиқхона газларининг йиллик ҳажмига тенг;
- озиқ-овқат чиқиндиларидан (балиқ ва денгиз маҳсулотларидан ташқари) тўғридан-тўғри иқтисодий йўқотишлар йилига 750 миллиард долларга етади.
Яқинлашиб келаётган байрам кунларида қандай қилиб озиқ-овқат исрофгарчилигининг олдини олиш мумкин?
Истеъмол қилинмаган озиқ-овқатларни кимга беришни олдиндан ўйлаб кўриш керак.
Вазиятни ҳолисона баҳолаш – харидлар рўйхатини тузаётганда, қанча ва қандай маҳсулотларни сотиб олишни олдиндан ўйлаб кўриш ва агар уйга 5 киши ташриф буюрадиган бўлса, 50 кишига мўлжаллаб дастурхон безамаслик керак.
Озиқ-овқат маҳсулотларини тўғри сақлаш лозим. Уларни сотиб олаётганда ҳам тўғри шароитда сақлай олишга ишонч ҳосил қилиш керак.
Изоҳ (0)