«Ўзбекистонда ахборот эркинлигини давлатга муаммо шакллантирувчи омил сифатида кўриш ҳали ҳам юқори» — Камолиддин Раббимов

Сиёсатшунос Камолиддин Раббимов Facebook’даги саҳифасида давлатнинг ахборот эркинлигига тўсқинлик қилиши нималарга олиб келиши борасида фикрларини баён қилди.

Камолиддин Раббимовнинг ёзишича, ҳозирда давлат ахборотни ўрганиш ва муаммога ечим излашдан кўра, уни беркитишни осон йўл деб билади.

«Ўзбекистонда ахборот эркинлигини — давлатнинг қудратини оширувчи восита сифатида эмас, аксинча, давлатга муаммо шакллантирувчи омил сифатида кўриш, ҳали ҳам юқори. Сабаби оддий: ахборот эркинлиги, эркин ва жўшқин ОАВлари, жамиятнинг ижтимоий фаоллигини оширади. Жумладан, маълум ижтимоий қатламларнинг норозилигини каналлаштиради. Давлат эса, бу ижтимоий норозиликларни тезда каналлаштиришни, бу норозиликларни давлат учун легитимликка ўгиришни, ҳали эплай олмаяпти. Бюрократия мўрт. Хавфсизлик сектори механик фикрлайди. Ахборотни ўрганиш ва муаммога ечим излашдан кўра, уни ёпишни, беркитишни осон йўл деб билади. Интеллектуал ишлашдан кўра, осонгина ман қилиш қулай.

Давлат ҳам тушунадики, эркин ахборот оқими — давлатнинг геосиёсий мустақиллиги учун катта зарурат. Ички сиёсатда эса, муаммоларни англаш ва уларга ечим излаш — сиёсий тизимни соғломлаштиради, муаммоларни «ичкарига ўтиб кетишига» имкон бермайди, ижтимоий портлашларни олдини олади. Ахборот эркинлиги «тегиб турилар» экан, кимлардир «мувозанат қиляпмиз» деб ўйлашлари мумкин. Лекин, бу аслида мувозанат эмас. Ахборот эркинлиги ва ОАВлари фаолиятига тегиш керак эмас. Аксинча, жамият билан ишлашни биладиган бюрократия ва давлат тизимини шакллантиришни тезлаштириш керак.

Бундан кейин, ахборот доим эркин бўлади. Танқидий ахборот, ёки давлат институтлари ва мамлакатдаги ОАВлари орқали оқади, ёки давлат институтларига қарши, ташқи ОАВлари ҳамда ижтимоий тармоқлар орқали каналлашаверади. Яъни, ахборотлар давлат орқали оқиб ўтади ва бунда давлат заифлашаётгандек кўринса-да, аслида, кучайиб боради. Ёки давлатдан ташқарида оқа бошлайди. Ва бунда бамисоли давлат вазиятни назорат қилаётгандек кўринади, аслида, давлат заифлашиб боради ва ютқазади», — деб ёзган сиёсатшунос.

Аввалроқ «Чегара билмас мухбирлар» халқаро ноҳукумат ташкилоти томонидан тузиладиган Сўз эркинлиги индексининг 2022 йилги рейтингида Ўзбекистон 133-ўринни эгаллагани хабар қилинганди.