Хорижий инвесторлар Хитойни тарк этмоқда

Шанхай шимолида қурилиши якунланиши керак бўлган уй-жойлар локдаун сабабли ўз вақтида тугалланмади, деб ёзади The Economist.

Локдаун шунчалик кучли эдики, шаҳар бўйлаб йўл тўсиқлари ва полиция назорат пунктлари пайдо бўлди. Ишчилар, қурилиш материаллари ва савдо агентлари қурилиш майдончаларига етиб бора олмадилар.

Қурилишга масъул фирманинг уй-жойларни олдиндан сотиши апрель ойида ўтган йилга нисбатан 80 фоиздан кўпроққа камайди.

Хитойдаги мулк инқирози янгилик эмас. Аммо хорижий инвесторларнинг кенг кўламли сиёсий фалокатдан хавотирлари кучаймоқда.

Уй-жой бозоридаги жиддий таназзул ва Си Цзиньпиннинг коронавирусга қарши муросасиз сиёсати хориж фондлари раҳбарларини Хитой иқтисодиётни бошқаришда прагматик ёндашувини йўқотяптими, деган саволга олиб келган сўнгги жумбоқлардан биридир.

Си Хитойни Омикрон вариантидан халос қилиш учун узоқ муддат локдаунлардан фойдаланишни талаб қилиши ва Россиянинг Украинадаги «махсус операция»сини қўллаб-қувватлаши иқтисодий ва геосиёсий воқеликни эътиборсиз қолдирадиган мафкуравий изланишлар сифатида қаралмоқда.

Бир йилдан сал кўпроқ вақт ичида жаноб Си сиёсати глобал бозорларга жиддий таъсир кўрсатди. Улар Гонконг ва Нью-Йоркда рўйхатга олинган Хитой акцияларидан 2 трлн доллар йўқотдилар.

2022 йилнинг дастлабки уч ойида чет элликлар томонидан юандаги молиявий активларнинг қиймати 1 трлн юанга (150 млрд доллар) пасайди, бу тарихдаги энг катта пасайишдир.

Кўпгина хорижий сармоядорлар сўнгги йилларда Хитойга нисбатан жуда иштиёқманд бўлиб, хавф-хатарларга эътибор бермасликни афзал кўришди, — дейди Абердинлик активлар менежери Хью Янг.

Хитойда жадаллик билан кенгайиб бораётган гигант активлар менежери BlackRock 9 май куни Хитой акцияларига нисбатан 6-12 ой давомида ўз нуқтаи назарини «арзимас»дан «нейтрал»га ўзгартирганини айтди.

Бу асосан иқтисодий манзаранинг ёмонлиги билан боғлиқ, лекин айни пайтда Хитойнинг Россия билан алоқаларини акс эттиради.

Бу қимматли қоғозлар ва облигацияларнинг чет элга сотилишига ёрдам берди. Юаньдаги облигацияларнинг сотилишига Америкадаги заиф валюта ва юқори фоиз ставкалари ҳам сабаб бўлди.

Йилнинг дастлабки уч ойида Хитойда хорижий акцияларнинг қиймати қарийб 20 фоизга ёки тахминан 755 млрд юанга тушди.

Аммо хорижий инвесторлар ҳам ўз таъсирини камайтиради. Хитой фонд бозоридаги хорижий акцияларнинг улуши 2021-охиридаги 4,3 фоиздан март ойида 4 фоиздан сал пастга тушди.

Йиллар давомида тартибга солувчилар узоқ муддатли инвесторларни ва уларнинг Хитойга бўлган садоқатини мукофотлаш учун эҳтиёткорлик билан белгиланган ислоҳотлардан фойдаланганлар.

Апрель ойида аҳвол ёмонлашганида, улар актив бошқарувчиларни жалб қилиш мақсадида узоқ кутилган шахсий пенсия ислоҳотларини амалга оширишга муваффақ бўлишди.

Кўпгина инвесторлар 2022 йилни келажакдаги сиёсат йўналиши учун мезон сифатида кўришади. Оптимистик прогнозга кўра, мафкуранинг бу қоронғи даври, сиёсий нотўғри қадамлар ва секин ўсиш партиянинг кузги қурултойига тайёргарликнинг бир қисмидир.

Бунга Хитойда ўнлаб йиллар давомида ишлаган кўплаб инвестиция менежерлари киради. Глобал банклар 20 йилдан бери инвесторларга Хитой бозори бир томонлама эканлигини айтиб келади.

19 май куни таълим, уй-жой, меҳнат ва фаровонликдаги сиёсий нотинчликлар келгуси йиллар давомида давом этиши ҳақида огоҳлантирилди.

Хорижий сармоядорлар Хитой сиёсатидаги ўзгаришларнинг аҳамиятини дарҳол англамадилар. Тез орада ҳамма нарса нормал ҳолатга қайтиши даргумон, — дейди Т. Роу Прайснинг сармоя бўйича менежери Николас Шмидт.

Мамлакатда ўнлаб йиллар давомида ишлаётган кўплаб гуруҳлар янги ходимларни ёллашда давом этмоқда.

Келгуси ойлардаги мумкин бўлган натижалардан бири бу Хитойдан ташқаридаги инвесторлар ва мамлакат ичида йирик ва ўсиб бораётган ваколатхоналари бўлган инвесторлар ўртасидаги тафовут, — дейди ииф вакили Жин Ма.

Бундан фарқли ўлароқ, Гонконг орқали қуруқликдаги бозорга кириш имкониятига эга бўлган инвесторлар ўз рискларини камайтиришда давом этишлари мумкин.