Қуёш электр станцияси соҳасидаги биринчи очиқ, рақобатбардош тендерда Абу Дҳаби Future Energy Company (Masdar) ғолиб бўлиб, соҳа учун таклифлар қиймати ҳамма кутганидан пастроқ баҳоланди, деб ёзади Халқаро молия корпорацияси (IFC).
Ўзбекистонда биринчи бўлиб ўтаётган тендер жараёни нафақат тасаввурни, балки жасоратни ҳам талаб қилди, — деди IFC’нинг Туркия ва Марказий Осиё бўйича директори Вибке Шлоемер.Нур Навоий қуёш электр станцияси бўйича лойиҳа 2019 йилда «Masdar»га топширилган ва 2021 йилда ишга туширилиб, Ўзбекистоннинг электр энергияси ишлаб чиқариш қувватини 100 мегаваттга оширган.
Қуёш энергияси лойиҳасини бошлаганимизда уни синов тариқасида бошлаган эдик. Нарх қандай кўтарилишини билмасдик, – дейди Ўзбекистон Энергетика вазирлиги энергетика соҳасини ислоҳ қилиш бўйича директор ўринбосари Баҳром Умарбеков.
Монополияни ажратиш
Бу фақат қуёш энергияси лойиҳаси ҳақида эмас. Гап энергетика соҳасини ўзгартириш ҳақида кетмоқда, - дейди Жаҳон банкининг энергетика бўйича бош мутахассиси Мақсуджон Сафаров.Инвесторларга қулай муҳит яратиш учун Ўзбекистон энергетика соҳасини ислоҳ қилиши керак эди. Асосий қадамлардан бири электр энергиясини ишлаб чиқариш, узатиш ва тақсимлаш бўйича алоҳида объектларни яратиш орқали давлат монополиясини "ажратиш" бўлган.
Илгари бу операцияларнинг барчаси «Ўзбекэнерго» давлат акциядорлик жамияти қўлида эди. 2019 йилда энергетика соҳасидаги ислоҳотларга раҳбарлик қилиш ва уни тартибга солиш мақсадида Энергетика вазирлиги ташкил этилган.
IFC 2018 йилдан буён Ўзбекистон ҳукуматига энергетика соҳасига хорижий инвестицияларни жалб қилиш учун давлат-хусусий хусусий тадбиркорлик субъектларини тузилмалаш ва тендерлар ўтказиш бўйича маслаҳатлар бериб келмоқда.
IFC Жаҳон банки, Осиё тараққиёт банки ва Европа тикланиш ва тараққиёт банки билан биргаликда «Нур Навоий қуёши» лойиҳасини молиялаштирган.
Ўзбекистон электр энергиясининг қарийб 85 фоизи табиий газ билан таъминланади, иссиқлик электр станцияларининг самарасиз, эскириб қолган паркларининг фойдаланиш муддати деярли тугаган.
Ривожланмаганлик ва эскирган технология мамлакатнинг айрим ҳудудларида, айниқса, табиий газ истеъмоли энг юқори чўққисига чиққан қишда электр таъминотидаги узилишлар тез-тез учрашини оддий ҳолга айлантиради.
Ўзбекистон 2030 йилга келиб электр энергияси ишлаб чиқариш қувватини икки баравар оширишни режалаштирмоқда. Бунга фақат ишлаб чиқариш учун 18 млрд долларгача маблағ талаб этилади.
Изоҳ (0)