Витаминларни қачон қабул қилиш керак? Мутахассис жавоб беради

Nutrilite Соғлиқни сақлаш институтининг тадқиқот ва ишланмалар бўйича етакчи ходими – Кит Рендольф сиз озиқ-овқат маҳсулотларидан керакли моддаларни олиш мумкинми ва қачон қўшимчалар керак бўлиши ҳақида фикр билдирди.

Агар кунига 400 дан 800 граммгача мева ва сабзавотлар истеъмол қилинса, қўшимча витамин қабул қилишнинг кераги йўқ.

Бу Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти томонидан оптимал саломатлик учун тавсия этилган миқдордир, чунки организм сабзавот ва мевалардан энг кўп озиқ моддаларни – фитонутриeнтларни ўзлаштиради. Айни пайтда бутун дунё бўйлаб кўпчилик тавсия этилган минимал дозадан ҳам камроқ истеъмол қилади. Мисол учун Германияда улар кунига ўртача 360 грамм сабзавот ва мева истеъмол қилади, Японияда – 400, Россияда – атиги 200. Nutrilite компаниясининг Global Fitonutrient тадқиқот ҳисоботига кўра, бутун дунё бўйлаб эркакларнинг 79,5 фоизи ва аёлларнинг 78,7 фоизи ўз диетасидан етарли миқдорда озуқа ололмайди.

Сабзавотлар ва мевалар қанчалик рангли бўлса, шунча яхши

• сабзавот ва меваларнинг ранги уларнинг таркибидаги озуқавий моддаларга боғлиқ. Шунинг учун, организмни зарур бўлган ҳамма нарса билан таъминлаш учун рационга иложи борича кўпроқ рангли ўсимлик маҳсулотларини киритишга ҳаракат қилиш лозим.
• қизил мевалар (тарвуз, помидор, қизил грейпфруит, қалампир) простата, ўпка ва ошқозон саломатлигини қўллаб-қувватлайдиган ва ультрабинафша нурларининг организмга таъсирини камайтирадиган ликопенга бой. Шунингдек, эллагик кислота (малина, қулупнай, клюква ва анорларда мавжуд) ДНК ҳолатига фойдали таъсир кўрсатадиган кучли антиоксидантдир.
• сариқ ва тўқ сариқ рангдаги мева ва сабзавотлар яхши кўришни, организмнинг ўсиши ва ривожланишини қўллаб-қувватлайди, ҳужайраларни ҳимоя қилади ва терида намликни сақлашга ёрдам беради. Юрак-қон томир тизимининг фаолиятини яхшилайдиган гесперидин апельсин, грейпфруит, лимон, мандарин ва ялпизда кўп миқдорда учрайди.
• сабзавотлар, мевалар ва яшил резаворлар ўпка соғлиғини таъминлайди, суяк ва тишларни мустаҳкамлайди, ҳужайралараро ўзаро таъсирни ва ҳужайра ўсишини қўллаб-қувватлайди. Муҳим фитонутриэнтлар брокколи, қовоқ, яшил қалампир, яшил чой, ловия ва нўхатда мавжуд.
• мовий ва бинафша рангли гамма юрак ва миянинг нормал ишлашини, организмнинг антиоксидант ҳимоясини таъминлайди ва соғлом суякларни қўллаб-қувватлайди. Рационга қора смородина, малина, узум, анжир, олхўри, лавлаги, бақлажон ёки қизил карамни қўшишни унутмаслик керак.

Организмда тўпланиши мумкин бўлган элементлар мавжуд. Аввало, булар ёғда эрийдиган А, D, E витаминлари бўлиб, ҳайвонларнинг озиқ-овқатларидан — ёғли балиқ, тухум, жигардан олинади. Истиснолар мавжуд: меваларни тўқ сариқ рангга бўяйдиган каротеноидлар организмнинг ёғ тўқималарида тўпланади. Шунинг учун, агар кўп сабзи ёки мандарин истеъмол қилинса, кафтларнинг териси қизариб кетади.

Баъзиларини ҳар куни оз-оздан истеъмол қилиш керак

Бу гуруҳга биз асосан ўсимлик овқатларидан оладиган сувда эрийдиган моддалар киради – B, C, P, Т гуруҳлари витаминлари. Бу фитонутриeнтларни захиралаш мумкин эмас. Ёзда смородина кўп истеъмол қилинса, қишда касал бўлмайди, деб айтишади. Илмий тадқиқотлар бу халқ табобатини рад этади: смородина таркибидаги биологик фаол моддалар уни истеъмол қилгандан сўнг дарҳол йўқ қилинади. Шунинг учун йил давомида ҳар куни танага фитонутриэнтлар етказиб берилиши муҳимдир.

Фитонутриэнтлар кўплаб касалликларнинг олдини олишга ёрдам беради

Тўғри овқатланиш генетикдан кўра инсон саломатлигига кўпроқ таъсир қилади. Мисол учун, кунига 8 та сабзавот ва мева истеъмол қилиш юрак хуружи ва инсульт хавфини 30 фоизга камайтириши мумкин. Кунига атиги бир порция яшил баргли сабзавотлар юрак-қон томир касалликларини ривожланиш эҳтимолини 11 фоизга камайтиради.

Ҳатто энг яхши қўшимчалар ҳам мева ва сабзавотларнинг ўрнини боса олмайди

Ҳар қандай витамин комплекслари фойдали моддаларни ўз ичига олган экстрактлардир, аммо улар сув ва ўсимлик клетчаткасини ўз ичига олмайди. Яъни, сув ва клетчатка организмдан токсинларни олиб ташлашга ва овқатни тўғри ҳазм қилишга ёрдам беради.