Урушнинг ўн учинчи кунида Россия ва Украина яна бир нечта гуманитар йўлакларни очиш бўйича келишиб олди, аммо фақат Суми шаҳри аҳолисини эвакуация қилишга эришилган — томонлар яна бир-бирини келишувларни бузишда айблади. Деярли бир ҳафтадан буён қамалда қолган Мариуполда одамлар ҳамон бомба бошпаналарида ухламоқда. Россия авиацияси эса зарбалар беришда давом этмоқда — 8 мартга ўтар кечаси Броваридаги кимёвий моддалар омбори ва Житомир вилоятидаги нефть омбори ўққа тутилди. Украинага қўшни давлатлар – Литва, Эстония, Грузия ва Беларусдан кўплаб кўнгиллилар келмоқда. Meduza урушнинг ўн учинчи кунидан асосий воқеалар ва фотосуратларни тақдим қилди.
8 март куни Суми шаҳридан аҳолини эвакуация қилиш бошланди, шаҳарда тунги отишмалар оқибатида 21 киши ҳалок бўлди. Вилоят ҳокимияти маълумотларига кўра, шаҳардан жами 3,5 мингга яқин одам эвакуация қилинган. Бошқа йўналишларда, жумладан, Мариуполда ҳам эвакуация масаласида ижобий ўзгаришлар кузатилмади. Томонлар аввалгидек бир-бирини жараённи бузишда айблади. Россия Мудофаа вазирлиги одатий айбловлардан ташқари, украиналикларнинг Россия ҳудудига эвакуация қилинишини истамагани учун Киевни қоралади. Мариупол расмийларининг айтишича, рус қўшинлари гуманитар йўлакдан шаҳарга бостириб кириш учун фойдаланишга уринган.
Владимир Зеленский ва унинг «Халқ хизматкори» партияси Россия билан келажакдаги келишувлар руҳи, жумладан, Қрим ва Донбасс билан боғлиқ келишувлар ҳақида гапирди. «Украина таркибида яшашни истаган одамлар у ерда (Донбассда) қандай ҳаёт кечириши мен учун муҳим. Қрим Россия ҳудуди эканини тан ололмаймиз. Бу Украина ҳудуди эканини тан олиш Россия учун ҳам қийин бўлади. Шу икки масалани ҳал қилиш жамиятда исёнларга олиб келмаслиги, одамлар — ўша ҳудудларда яшовчилар ҳам, Украинада яшовчилар ҳам бу қарордан мамнун бўлиши учун етарлича оқилона йўл тутамиз, деб ишонаман», — деди Зеленский ABC News телеканалига берган интервьюсида.
Кейинроқ «Халқ хизматкори» партияси Зеленскийнинг позициясини тушунтирди: Украина ультиматумларни қабул қилмайди ва ўз ерларидан воз кечмайди, аммо «Қрим, Донецк ва Луганск 8 йилдан бери ишғол қилинган, бу ҳудудлардаги одамларнинг ҳаётини қандай тартибга солиш масаласини ҳал қилиш керак».
Интервьюсида Зеленский келажакда барча қўшнилар, Туркия ва дунёнинг «етакчи давлатлари» – АҚШ, Франция, Германиянинг иштирокида Украина учун жамоавий хавфсизлик шартномасини тузиш тарафдори эканини айтганди. «Бу нафақат Украина учун балки шундай шартнома ҳақида доим гапириб келадиган Россия учун ҳам кафолат бўлади. Лекин билмадим, у ўзини кимдан ҳимоя қилмоқда», — дейди Зеленский.
«Халқ хизматкори» партияси эса ўз баёнотида бунга қўшимча қилди:
«Россия босқинини ҳисобга олсак, бугунги шароитда бу бемаъни туюлиши аниқ. Аммо бизнинг қуролли кучларимиз душманга қарши курашмоқда, Украинанинг тинч ривожланиши кафолатланиши керак. Шунда Россия бошқа кафил давлатлар қатори суверенитетимиз кафолатлари остида ўз имзосини қўйиши зарур бўлади».
8 март куни Зеленский Британия парламенти олдида видео алоқа шаклида нутқ сўзлади. У Украинадаги урушни Британиянинг фашистлар Германиясига қарши урушига қиёслади ва Уинстон Черчиллнинг 1940 йилда тарихга «Биз пляжларда жанг қиламиз» номи билан кирган машҳур нутқини эслатди:
«Бирлашган Қироллик аллақачон эшитган ва муҳим бўлган сўзларни эслатиб ўтмоқчиман. Биз таслим бўлмаймиз ва ютқазмаймиз. Биз денгизда ва ҳавода охиригача курашамиз, ҳар қандай ҳолатда ҳам ўз юртимиз учун курашни давом эттирамиз. Биз ўрмонларда, далаларда, қирғоқларда, кўчаларда жанг қиламиз», — деди Зеленский.
Ғарб Россиянинг энергия манбаларидан аста-секин воз кечишга қарор қилди. АҚШ президенти Жо Байден Россия нефти ва газини импорт қилишни тақиқлади. Буюк Британия бош вазири Борис Жонсон 2022 йил охиригача Россия нефтини тўлиқ тақиқлашини эълон қилди. Европа Иттифоқи бундай кескин чораларни кўрмади, бироқ улар йил охиригача Россия газига бўлган эҳтиёжни учдан иккига камайтирмоқчи. Бундан ташқари, улар 2030 йилгача Россиянинг қазиб олинадиган ёқилғисидан воз кечиш бўйича режалар қораламасини ишлаб чиқди.
Россияда яна бир нечта йирик компаниялар фаолиятини тўхтатди. McDonald’s Россиядаги 850 та ресторанини вақтинча ёпади (шу билан бирга 62 000 ходимга маош тўлашда давом этади). L’Oreal ўзининг бевосита назорати остидаги дўконлар ишини тўхтатди. Ўнлаб машҳур озиқ-овқат ва маиший брендларга эга бўлган Unilever Россияда ишлаб чиқарилган товарларни сотишда давом этади, аммо экспортни тўхтатади.
8 март кунига оид бошқа суратлар
Россия—Украина урушига оид тезкор, ишончли янгиликлар ва маълумотларни «Дарё»нинг Live саҳифаси орқали кузатиб боринг → @Daryo_Live
Изоҳ (0)