Арманистон президенти истеъфога чиқди

Арманистон президенти Армен Саркисян истеъфога чиқди, дейилади давлат раҳбарининг сайтида эълон қилинган баёнотда.

«Мен узоқ ўйладим ва тўрт йил давомида фаол ишлаганимдан сўнг республика президенти лавозимини тарк этишга қарор қилдим. Бу қарор заррача ҳиссиётга асосланмаган, аксинча маълум бир мантиқдан келиб чиқади», — деди у.

Истеъфога чиқишини эълон қилган президентнинг айтишича, у давлат раҳбари лавозимини эгаллаш таклифини қабул қилган пайтда «янги президент институти ташқи сиёсат, иқтисодий, сармоявий сиёсатга таъсир қилиш воситаларига, диаспора билан алоқалар, шунингдек, халқаро майдонда миллий манфаатларни илгари суриш, янги илмий ва таълим муҳитини, юқори технологияли муҳитни яратиш имкониятларига эга бўлади, деб ўйлаган.

Бироқ у 2018 йилнинг баҳорида «бахмал инқилоб» – кейинчалик бош вазир бўлган Никол Пашинян бошчилигидаги ҳукуматга қарши намойишлар бўлганини эслайди. Оммавий норозиликларга собиқ президент Серж Саркисяннинг Вазирлар Маҳкамаси раҳбари лавозимига кўрсатилиши сабаб бўлган.

Нега 2018 йилда бу лавозимни тарк этмагани ҳақидаги саволга жавоб берар экан, Армен Саркисян бунинг «жавоби аниқ», дейди: у республика президенти сифатида мамлакатдаги воқеалар учун масъулиятни ўз зиммасига олган.

«Ички бўлиниш, ўта салбий оқибатларга олиб келиши мумкин бўлган тўқнашувлар янада чуқурлашмаслиги учун қўлимдан келган барча ишни қилишга мажбур эдим. Кўп йиллик меҳнатим натижасида қўлга киритилган обрў-эътибор ва алоқалардан фойдаланишга, халқаро сиёсий ва иқтисодий салоҳиятимни кучли, барқарор давлат барпо этиш йўлида ишга солишга ҳаракат қилдим», — деди у.

Аслида эса президентда ўз мамлакатига ёрдам берадиган конституциявий воситалар йўқлиги маълум бўлди, дея таъкидлади Саркисян. «Республикада парадоксал вазият юзага келди, президент давлатчиликнинг кафолати бўлиши лозим, аммо аслида у ҳеч қандай воситага эга эмас», — дея тушунтирди у. Хусусан, давлат раҳбари «уруш ёки тинчлик масалаларига», ўзи номақбул деб ҳисоблаган вето қонунларига таъсир ўтказа олмайди. Шу билан бирга, унинг фикрича, «президентнинг имкониятлари» турли сиёсий кучлар томонидан «устунлик» сифатида эмас, балки «таҳдид» сифатида қабул қилинади.

«Бу шундай ҳақиқатки, унда президент ўз салоҳиятининг катта қисмини тизимли ички ва ташқи сиёсий муаммоларни ҳал қилиш учун ишлата олмайди», — деди Саркисян. У мулоҳазали ва ўйланган қарорлар қабул қилишга чақириб, акс ҳолда арманлар «тарих четида» қолишини айтди. «Энди хато қилишга ҳаққимиз йўқ!» — дея хулоса қилди у.

Арманистон Конституциясига кўра, президент Миллий Ассамблея – парламент томонидан етти йил муддатга сайланади. Бир шахс фақат бир марта сайланиши мумкин. Давлат раҳбари асосий қонунга риоя этилишини назорат қилади ва қуйидаги ваколатларга эга:

• ҳукуматнинг таклифига биноан халқаро шартномалар тузади;
• бош вазирнинг таклифига биноан хорижий давлатлар ва халқаро ташкилотлардаги дипломатик вакилларни тайинлайди ва чақириб олади;
• армиянинг олий қўмондонлик штабини тайинлайди ва лавозимидан озод қилади;
• бош вазирнинг таклифига биноан олий ҳарбий унвонларни беради;
• фуқаролик, афв этиш ва бошқалар масалаларини ҳал қилади.

Арманистон президентлиги учун навбатдан ташқари сайлов 25 кундан кечиктирмай ўтказилади. Давлат раҳбари лавозимидан четлаштирилган, ваколатларини амалга оширишнинг имкони бўлмаган, истеъфога чиққан ёки вафот этган тақдирда эса сайловлар 35 кундан кечиктирмай ўтказилади. Давлат раҳбари истеъфога чиқиш тўғрисидаги аризани Миллий Ассамблеяга тақдим этади.