Бугун, 18 май куни «Ўзбекгидроэнерго» АЖ ташкил топганига 4 йил тўлди. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 18 майдаги ПФ 5044-сонли фармони билан ташкил этилган жамият қисқа давр мобайнида мамлакат гидроэнергетика тармоғини ривожлантиришда залворли ютуқларга эришди.
Замонавий тараққиёт йўлини танлаган Ўзбекистонда кенг кўламли ислоҳотлар қаторида миллий иқтисодиётимизнинг муҳим қувват манбаи ҳисобланган гидроэнергетика тармоғи ҳам изчил ривожланмоқда. Таъкидлаш лозимки, замонавий Ўзбекистонда барча соҳаларда амалга оширилаётган жадал ва кенг кўламли ислоҳотлар қаторида энергетика тармоғининг ажралмас бўғини ҳисобланган гидроэнергетика соҳасида ҳам изчил ислоҳотлар босқичма-босқич олиб борилмоқда. Сўнгги йилларда инвестициявий лойиҳалар асосида янги гидроэлектр станцияларни қуриш, узоқ йиллардан буён ишлаб келаётган ГЭСларни замон талаблари асосида модернизация қилиш ишлари юқори суръатларда амалга оширилмоқда.
«Ўзбекгидроэнерго» АЖ томонидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг «2017—2021 йилларда гидроэнергетикани янада ривожлантириш чора-тадбирлари дастури тўғрисида»ги 2017 йил 2 майдаги 2947-сон ҳамда «Ўзбекистон Республикасининг 2020—2022 йилларга мўлжалланган инвестиция дастурини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 2020 йил 9 январидаги ПҚ 4563-сон қарорларини ижро этиш ва қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланишни изчиллик билан кўпайтириш, иқтисодиёт тармоқлари, республика аҳолисининг электр энергиясига бўлган талабини тўлақонли таъминлаш мақсадида тизимли ишлар амалга оширилмоқда.
Сўнгги тўрт йил мобайнида бир қатор йирик инвестициявий лойиҳалар ҳаётга изчил татбиқ этилди. Соҳада янги ГЭСларни қуриш, мавжуд ГЭСларни модернизация қилиш борасида 30 дан ортиқ инвестициявий лойиҳалар асосида катта ҳажмдаги ишлар олиб борилмоқда.
Охирги йиллардаги кўрсаткичларга тўхталсак. 2019 йилда давлат инвестиция дастури доирасида умумий қуввати 25,6 МВт га тенг ва йилига 126 миллион КВт соат электр энергияси ишлаб чиқарадиган 3 та лойиҳа, яъни қуввати 11,4 МВт га тенг бўлган Туябўғиз сув омборида кичик ГЭС қуриш, қуввати 12 МВт га тенг бўлган Катта Фарғона каналида кичик ГЭСлар каскадини қуриш, шунингдек, қуввати 2,2 МВт га тенг бўлган Шаҳрихон ГЭСлар каскади (ГЭС-1) ни модернизация қилиш лойиҳалари амалга оширилиб, тўлиқ фойдаланишга топширилди.
2020 йилда коронавирус пандемиясининг оғир синовли ва таҳликали шароитларига қарамай, иш фаолиятини оқилона ва барча қоидаларга риоя қилган ҳолда ташкил этилганлиги натижасида, 2020 йилда умумий қуввати 118,3 МВт га тенг бўлган 6 та инвестиция лойиҳалари фойдаланишга топширилди. Хусусан, Оҳангарон дарёсида Қамчиқ кичик ГЭС қурилиши лойиҳаси (лойиҳа қуввати 26,5 МВт), Тўполанг дарёсида Зарчоб кичик ГЭСлар каскади қурилиши лойиҳаси доирасида Зарчоб-1 КГЭС (лойиҳа қуввати 37,4 МВт) қурилиши, Шаҳрихон ГЭСлар каскади УК ЖФК-2 модернизация қилиш лойиҳаси (лойиҳа қуввати 7,05 МВт), Қодирия ГЭСлар каскади УК ГЭС-3 модернизация қилиш лойиҳаси (лойиҳа қуввати 15,34 МВт), Қуйи Бўзсув ГЭСлар каскади УК ГЭС-14 (лойиҳа қуввати 15 МВт) ҳамда Тошкент ГЭСлар каскади УК ГЭС-9 модернизация қилиш лойиҳаси (лойиҳа қуввати 16,6 МВт) якунига етказилди.
Қисқа муддат ичида жамият томонидан аввалги мавжуд 36 та ГЭС янгидан қурилган йирик, ўрта ҳамда микро ГЭСлар ҳисоби 47 тага етказилиб, мамлакатимизнинг умумий гидроэнергетик қуввати 2 005 МВт ни ташкил этмоқда.
Жорий 2021 йилда умумий қиймати 1 344,1 миллион доллар бўлган 16 та лойиҳа доирасида, 183,8 миллион доллар инвестиция маблағлари ўзлаштирилиши кўзда тутилмоқда. Шундан хорижий кредитлар 87,4 миллион доллар, жамият маблағлари 96,4 миллион долларни ташкил қилади.
Шу ўринда умумий қиймати 175,4 миллион доллар ҳамда лойиҳа қуввати 173,4 МВт бўлган 3 та объект (Зарчоб-2 ва Камолот ГЭСлари қурилиши ҳамда Фарҳод ГЭС модернизацияси) ишга туширилиши кўзда тутилган бўлиб, йилига 673,7 миллион КВт соат электр энергиясини ишлаб чиқариш қуввати, шунингдек, қўшимча 59 та янги иш ўринлари яратилади.
2021 йилдан эътиборан, Осиё тараққиёт банки билан ҳамкорликда умумий қиймати 75,3 миллион долларга тенг қуввати 24 МВт бўлган Оқсу дарёсида Рабат ва Чаппасуй ҳамда Тамшуш ГЭСларининг қурилиши бўйича инвестиция лойиҳаларининг амалга оширилиши бошланди. Янги микро ва кичик гидроэлектр станцияларни жойлаштиришнинг техник имконияти мавжуд объектлар рўйхатини тузиш ва шакллантириш, кичик сув оқимларидан унумли фойдаланиш мақсадида, микро ГЭСларни қуриш борасида соҳа мутахассислари томонидан асосли таклифлар ўрганиб чиқилди ва уларнинг рўйхати шакллантирилди.
Шакллантирилган янги лойиҳага кўра, «Ўзбекгидроэнерго» АЖ томонидан 30 га янги микро ГЭСларни қуриш режалаштирилган.
«Ўзбекгидроэнерго» АЖ томонидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 21 июлдаги «Ташқи молиялаштириш манбаларини диверсификациялаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги ПҚ 3877-сон ҳамда 2020 йил 24 февралдаги «Молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартларига ўтиш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги ПҚ 4611-сон қарорлари ижросини таъминлаш мақсадида жадал ишлар амалга оширилди.
Жамият республикамизда ишлаб чиқарувчи корхоналар орасида биринчилардан бўлиб Fitch Ratings халқаро кредит рейтингининг «B+» (барқарор) даражасини қўлга киритди.
Мазкур рейтинг даражаси, «Ўзбекгидроэнерго» АЖни жаҳоннинг машҳур инвесторлар бозорларига аниқ ва равшан бизнес стратегиясига, шаффоф молиявий ҳисоботларига ва кучли корпоратив бошқарув тизимига эга, биринчи ўзбек ишлаб чиқарувчи корхонаси сифатида танитади.
Жамият томонидан яқин истиқболдаги лойиҳаларга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Бу борада, 2021 йилда умумий қуввати 993,0 МВт бўлган 16 та, 2022 йилда умумий қуввати 931,2 МВт бўлган 15 та, 2023 йилда умумий қуввати 1 002,2 МВт дан 18 та лойиҳани ишга тушириш борасида амалий ишлар олиб борилмоқда.
Жорий 2021 йилда жамият томонидан ушбу қувватлар ҳажмини 2051 МВт га, 2023 йилда 2306 МВт га, 2025 йилда 2549 МВт га ҳамда 2026 йилга келиб 2946 МВт га етказиш борасида инвестициявий лойиҳалар асосида амалий ишлар олиб борилмоқда.
2021 йилда тасдиқланган режа асосида 16 та инвестициявий лойиҳалар бўйича қурилиш ва модернизация ишлари олиб борилмоқда. Ушбу лойиҳаларнинг 11 таси янги ГЭСларни қуриш ва қўшимча 587 МВт қувватни яратиш билан боғлиқ бўлса, қолган 5 та лойиҳа амалда фаолият юритаётган 5 та ГЭСни модернизация қилиб, уларнинг мавжуд 364 МВт га тенг ишлаб чиқариш қувватига қўшимча равишда 153 МВт гидроэнергетик қувватни қўшишни назарда тутади. Ушбу лойиҳаларнинг фойдаланишга топширилиши натижасида қўшимча тарзда 381 та янги иш ўринлари яратилади.
Гидроэнергетика соҳасининг тараққиёти мамлакатимизда электр энергияси ишлаб чиқариш қувватларини ошириш билан бирга, янги ГЭСлар қурилаётган, модернизация қилинаётган гидротехник иншоотлар жойлашган ҳудудлар аҳолисининг турмуш фаровонлигининг ошишига, ишлаб чиқариш субъектларининг электр қувватлари билан таъминланишига, том маънода, халқимиз фаровонлигини ортишига мустаҳкам замин яратади.
Бугунги байрамона сана билан «Ўзбекгидроэнерго» АЖ ҳамда мамлакатимизда гидроэнергетика соҳасида фаолият юритаётган барча қадрли юртдошларни муборакбод этамиз. Келгуси фаолиятларида улкан ютуқлар ҳамда муваффақиятлар тилаймиз.
«Ўзбекгидроэнерго» АЖ матбуот хизмати
Изоҳ (0)