Қирғизистонда 11 апрель куни мамлакат конституциясига тузатишлар киритиш бўйича референдум бўлиб ўтди. Овоз бериш йўли билан киритилган тузатишлар хусусан, президент ваколатларини сезиларли даражада кенгайтириш, шунга кўра парламент ваколатларини камайтиришни назарда тутади, деб ёзмоқда Meduza.
Тузатишларга кўра, президент ҳукуматни тўлиқ назорат қилади, шу жумладан вазирларни тайинлаш ва лавозимидан озод этиш имкониятига эга бўлади. Шунингдек, тузатишлар парламентдаги депутатлар сонини 120 кишидан 90 кишига қисқартиришни таклиф қилади.
Республика Марказий сайлов комиссиясининг маълумотларига кўра, референдумда сайловчиларнинг 35,9 фоизи иштирок этган, референдум бўлиб ўтди, деб тан олиниши учун эса 30 фоиз плюс 1 овоз талаб этилади.
Овозларнинг 89,97 фоизи ҳисоблаб чиқилганидан кейин референдумда қатнашганларнинг 79,31 фоизи тузатишларни қўллаб-қувватлагани, 13,68 фоизи қарши овоз бергани маълум бўлди. Референдумнинг якуний натижалари 10-15 кун ичида эълон қилинади.
1993 йилда қабул қилинган Қирғизистон конституциясига ҳозиргача саккиз марта ўзгартириш киритилди. Сўнгги марта бош қонун 2016 йилда ўзгартирилган, ўшанда бош вазир ва парламент ваколатлари кучайтирилган эди.
Қирғизистон конституциясини бу сафарги қайта ёзиб чиқиш Садир Жапаровнинг ташаббуси ҳисобланади. Бу ҳақда Жапаров бир неча марта гапирган. Бироқ асосий қонунни қайта ёзиш ваколати 2020 йилнинг 28 октябрида тугаган олтинчи чақириқ депутатлари зиммасига юклатилган. 17 февралдан Қирғизистон парламенти мамлакат конституциясининг янги лойиҳасини муҳокама қила бошлади. Янги конституция лойиҳасида айтилишича, битта Қирғизистон президенти мамлакатни кўпи билан икки марта беш йил муддатга бошқариши мумкин бўлади. Қирғизистоннинг амалдаги конституциясига биноан давлат раҳбари олти йил муддатга сайланади, лекин икки марта сайланиши мумкин эмас.
Конституцияга тузатишлар киритиш ва маҳаллий ҳукумат органларига сайловлар бўйича овоз бериш бўлиб ўтаётган кунда Садир Жапаров Қирғизистонда 2020 йил кузида юз берган исёнлар мамлакат тарихидаги «энг нопок сайловлар» оқибатида келиб чиққанини айтди. Жапаровнинг қўшимча қилишича, январь ойида Қирғизистон халқи биринчи марта республикада бошқарув шаклини мустақил равишда танлашга муваффақ бўлган. Сайловчиларнинг 33,08 фоизи қатнашган референдумда аксарият (80 фоиздан ортиқ иштирокчи) бошқарувнинг президентлик шаклини ёқлаб овоз берган. Шундан кейин, деди президент, Қирғизистоннинг бош қонунига тузатиш киритиш зарурати пайдо бўлган.
Изоҳ (0)