«Сариқ дев»нинг муаллифи 89 ёшида дунёдан ўтди. Болалар ёзувчиси Худойберди Тўхтабоев 1932 йилда Фарғона вилоятида дунёга келган эди.
Худойберди Тўхтабоев эрта етим қолиб, бобоси ва бувисининг қўлида тарбия топган. Унинг бошидан кечирганлари «Жаннати одамлар» романида тасвирланган, шунингдек «Беш болали йигитча» романида уруш даврларига тўғри келган машаққатли ёшлигини сингдириб юборган. Адибнинг «Сариқ девни миниб»дан ташқари, «Ширин қовунлар мамлакати ёхуд сеҳргарлар жанги», «Мунгли кўзлар», «Йиллар ва йўллар», «Қасоскорнинг олтин боши», «Омонбой ва Давронбой» каби қисса ва романларини ёшлар мириқиб ўқиган.
Худойберди Тўхтабоев фаолиятини таълимдан бошлаб кейин матбуотга ўтган. «Тошкент оқшоми», «Совет Ўзбекистони» газеталарида 300 дан ортиқ фелетонлари чоп этилган. Шунингдек, «Гулистон», «Шарқ юлдузи», «Гулхан», «Ғунча», «Ёш куч» журналларида, «Ёш гвардия» ва «Камалак» босма нашрларида ижод намуналари билан иштирок этган. Хорижий китобхонлар орасида Худойберди Тўхтабоев «Сеҳрли қалпоқча» эртак-қиссасининг рус тилига таржимаси билан танилган. «Сеҳрли қалпоқча» ёзувчининг рус тилига таржима қилинган биринчи китоби бўлиб, кейин 40 дан ортиқ тилга ўгирилган ва миллионлаб нусхада чоп этилган. Эртак-қисса 1970 йилги Бутуниттифоқ танловида энг яхши болалар китоби мукофотига лойиқ топилган.
Адиб кейинчалик республика «Истеъдод» жамғармаси ҳамда «Олтин мерос» халқаро хайрия фондининг раҳбари вазифаларида фаолият олиб борди. «Ўйла, изла, топ!» телеўйинида узоқ йиллар ҳакамлик қилди. Худойберди Тўхтабоев Ўзбекистонда хизмат кўрсатган маданият ходими, Ўзбекистон халқ ёзувчиси унвонлари билан тақдирланган.
Ёзувчининг вафоти муносабати билан мамлакат раҳбарияти, жумладан, Президент Шавкат Мирзиёев, Олий Мажлис Сенати раиси Танзила Норбоева, бош вазир Абдулла Арипов, Қонунчилик палатаси раиси Нурдинжон Исмоилов ва бошқалар ҳамдардлик билдирди.
* * *
Шавкат Мирзиёевга янги матбуот котиби тайинланди. «Ташқи ишлар вазири ўринбосари Шерзод Асадов Администрацияси раҳбари ўринбосари — президент матбуот котиби бўлади. Мен бугун шу бўйича фармонни имзоладим. Шерзод Асадовнинг билими бор, хорижий тилларни билади, дунёни кўрган», — деди Президент. Шерзод Асадов ҳар битта вазирлик ва идора раҳбарлари матбуот хизматларининг ҳисоботини тинглаб, уларнинг фаолиятини тўғри йўлга қўйишда кўмаклашади.
Шерзод Асадов 1981 йилда Бухоро вилоятида туғилган. Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университетини тамомлаган. Рус, инглиз, испан ва турк тилларини билади. Фаолияти давомида турли мамлакатларда атташе, элчихона маслаҳатчиси, элчи каби лавозимларда ишлаган.
Шерзод Асадовгача президент матбуот котиби вазифасини Комил Алламжонов ва Асаджон Хўжаев бажарган.
* * *
Агар тафсилотини билмасдан бу расмни кўриб қолсангиз, «катастрофа-фильм»дан кадр деб ўйлашингиз, фантазияни давом эттириб, баҳайбат махлуқ ер остидан ёриб чиқаётганини тасаввур этишингиз мумкин. Аммо бу ўзимизнинг Амирсой тоғ-чанғи курортининг йўли бўлиб, чўкиб кетганлигидан хабар топган бўлсангиз керак. Амирсойга Бўстонлиқ тумани ҳудудидан ўтган йўлнинг 3-километрида, 19-20 пикетида йўл чўкди. Дарҳол транспорт қатнови тўхтатилди ва таъмирлаш ишлари бошлаб юборилди.
Хўш, бинойидек йўл дабдурустдан чўкишига нима сабаб бўлган? Автомобиль йўллари қўмитасининг ёзишича, тоғ ва тоғ олди ҳудудларида бунақаси бўлиб туради. «2021 йилнинг март ойида ‘Амирсой’ тоғ-чанғи курорти ҳудудида кўп миқдорда қор ва ёғингарчилик кузатилиб, намгарчилик меъёридан ортиши сабабли ҳудуддаги грунт ва тоғ жинсларида геологик силжиш содир бўлган. Автомобиль йўли ва йўлга ёндашган қияликлар лёссимон тоғ жинсларидан (суглинкалар, супеслар) ва сунъий тўлдирилган тоғ жинсларидан ташкил топган, остида неоген ётқизиқлари песчаник ва алевролитлар тарқалган. Ушбу геологик силжиш оқибатида кўчки ёриқларидан тахминан ҳажми 50 000 метр кубгача бўлган кўчки фаоллашган. Ўзбекистон хавфли геологик жараёнларни кузатиш давлат хизматининг маълумотларига кўра ушбу ҳудудда хавфли геологик жараёнлар фаоллашишининг реал хавфи туғилиб, кўчки ёриқларида 6 март кунидан бошлаб олиб борилган кузатиш натижалари ва ўрнатилган топогеодезик рэперлар кўрсаткичига кўра суткасига 10-20 сантиметргача сурилиш, 1 метргача чўкишлар давом этмоқда...», деб ёзмоқда қўмитадагилар.
Кўчишдан кейин ўрганилганда автотрассанинг 2-3 пикети оралиқлари йўлнинг четки қисмларида 200 метр куб ҳажмда тупроқ силжиши кузатилган. Шунингдек, йўлнинг 33-34-пикети оралиқларида 600 метр куб тупроқнинг сурилиши ва силжиши оқибатида темир-бетон тўсиқ деворининг қисман шикастлангани кузатилган. Мутасаддиларнинг изоҳи, ҳозирча, «об-ҳаво шароитининг ноқулай келганлиги сабабли...».
* * *
Қирғизистон президенти ортидан бош вазири ҳам 25 март куни Тошкентга келди. 26 март куни Шавкат Мирзиёев Қирғизистон бош вазири Улуғбек Мариповни қабул қилди.
Қўшни Қирғизистон билан алоқалар анча жонланиб қолганини айтиш жоиз. Ҳафта бошида Фарғонада Ўзбекистон—Қирғизистон бизнес форуми бўлиб ўтди. Учрашувда логистика, қишлоқ хўжалиги, саноат, туризм, қурилиш, савдо-сотиқ соҳаларида ҳамкорлик ўрнатиш, ўзаро савдо айланмасини сезиларли ошириш, шунингдек, ижтимоий соҳада алоқаларни кенгайтириш масалалари муҳокама қилинди.
22 март куни Ўзбекистон ва Қирғизистон ўртасида давлат чегарасини делимитация ва демаркация қилиш бўйича Қирғизистон ҳукумати делегацияси раҳбари — Қирғизистон Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси раиси генерал-лейтенант Қамчибек Ташиев Тошкентга келди. Кейинроқ Қамчибек Ташиевнинг маълум қилишича, Ўзбекистон ва Қирғизистон давлат чегаралари бўйича баҳсли масалаларнинг барчасини ҳал қилган. Кампирровот сув омборининг тўғони Ўзбекистон ихтиёрига ўтган, лекин сув омборидан биргаликда фойдаланилади. Чашма булоғидан ҳам биргаликда фойдаланиш бўйича ҳукуматлараро келишув тайёрланади. Бундан ташқари, қатор участкалар бўйича ер алмашувлари амалга оширилади. Демаркация ва делимитация бўйича ҳужжатлар парламентлар томонидан ратификация қилиниши керак.
Сув масаласида ҳам силжиш бор. Ўзбекистон ва Қирғизистон 750 млн кВт соатгача бўлган ҳажмда электр энергиясини ўзаро етказиб бериш бўйича келишувга эришди. Унга кўра, Тўхтағул сув омборини тўлдириш ва Ўзбекистон қишлоқ хўжалигини сув билан таъминлаш учун шундай тўхтамга келинган. Ўзбекистон Қирғизистонга 2021 йилнинг март октябрь ҳамда 2022 йилнинг март апрель ойларида, Қирғизистон эса 2021-2023 йилларнинг июнь август ойларида Ўзбекистонга электр энергиясини етказиб беради, деб ёзмоқда «Davletov.uz».
Аммо Қирғизистон билан алоқаларда асосий мавзу саналган Сўх йўлининг очилиши ҳақида бирор аниқ гап йўқ.
Ҳозирча, дайжестимизга тўплаганларимиз шулардан иборат. «Дарё»да қолинг. Дунё ва Ўзбекистонда рўй бераётган воқеа-ҳодисалардан энг биринчи хабардор бўлинг.
Изоҳ (0)