• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +17°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    Ўзбекистонда «нақдлаштирувчи корхоналар» доирасидаги можаролар ва тадбиркорларнинг норозиликларига ойдинлик киритилди

    Ўзбекистонда февраль ойининг бошидан «обналчилар» билан молиявий операцияларни амалга оширган компанияларнинг ҚҚС суммасига тузатиш киритилди ёки ҳисобга олиш бекор қилинди. Бу минглаб тадбиркорлар норозилигига сабаб бўлди. Бу ҳолатни бизнес-омбудсман ўргана бошлади, Давлат солиқ қўмитаси эса вазиятга ойдинлик киритди, деб ёзмоқда «Gazeta.uz».

    Фото: ДСҚ матбуот хизмати

    Фото: ДСҚ матбуот хизмати

    «Нақдлаштирувчи корхоналар» ҳақида

    ДСҚ матбуот хизматининг қайд этишича, «нақдлаштирувчи корхоналар» товарларни сотмайди ва хизматларни кўрсатмайди, балки пул маблағларини нақдлаштиради ҳамда сохта ҳужжатларни расмийлаштиради.

    Мисол учун, 100 миллион сўмлик битта ҳисобварақ — фактура билан «нақдлаштирувчи корхоналар» ноқонуний равишда 15 миллион сўм пул ишлайди. Ваҳоланки, виждонли тадбиркор бундай даромад олиш учун бир ой ёки ундан ҳам кўпроқ вақт меҳнат қилиши керак.

    Бундан ташқари, қўмитанинг таъкидлашича, сохта ҳужжатлар (ҳисобварақ-фактуралар) рўйхатдан ўтказилгандан сўнг ҚҚС тўловчилари ҳисобот даври натижаларига кўра ҳисобварақ-фактураларда кўрсатилган ҚҚС миқдорларини ҳисобга олиш орқали тўланадиган солиқ миқдорини камайтиради ва бунинг натижасида давлат бюджетига зарар етказади.

    «Бир кунлик фирма»ларнинг фаолияти ноқонуний бўлишига қарамай, яқин вақтгача улар билан курашишнинг самарали механизми мавжуд эмас эди.

    Хориж тажрибасини ҳисобга олган ҳолда Давлат солиқ қўмитаси давлат бюджетига етказилган зарарни қисқартириш мақсадида «нақдлаштирувчи корхоналар» фаолиятини чеклаш механизмини жорий этмоқда.

    ДСҚ «хатарларни таҳлил қилиш» натижасида аниқланган 396 та корхонадан иборат шубҳали контрагентлар реестрини тузди, шунингдек, солиқларни камроқ тўлаш мақсадида пул маблағларини нақдлаштириш билан шуғулланувчи «нақдлаштирувчи корхоналар» хизматларидан фойдаланган 10 мингга яқин ташкилотлар рўйхатини шакллантирди.

    Қўмита бюджетга тўланмаган қўшилган қиймат солиғи суммасини ўрнини қоплаш мақсадида 396 та «шубҳали» корхоналар ва уларнинг деярли 10 мингга яқин бизнес ҳамкорларининг шахсий кабинетларига 5 кун муддатда инкассо топшириқномалари қўйилиши бўйича хабарномалар юборган.

    15 февраль куни қўмита шубҳали операцияларни амалга оширувчи («нақдлаштириш» билан шуғулланувчи) инсофсиз солиқ тўловчилар билан молиявий операцияларга эга бўлган ташкилотларнинг ҚҚС суммасига ушбу ҳисобга олиш кўзбўямачилик учун тузилган битимга мувофиқ амалга оширилганлиги учун Солиқ кодексининг 266-моддасига асосан тузатиш киритилди ёки ҳисобга олиш бекор қилинганини маълум қилди.

    ДСҚ бўлими бошлиғи Жаҳонгир Абдиэвнинг «Gazeta.uz»га маълум қилишича, реестрдаги 396 та шубҳали корхона билан 10 мингта компания ишлаган. Уларнинг 8570 тасидан давлат бюджетига тушиши керак бўлган 915 миллиард сўм миқдорида ҚҚС ечиб олинган. Қолган компаниялар ўзлари қайта ҳисоб-китобни амалга оширган ёки оборотдан солиқ тўловчи ёки жисмоний шахслар бўлган.

    Бу бошқалар хатоси учун нега биз жавоб беришимиз керак, деган тадбиркорларнинг норозилигига сабаб бўлган.

    Тадбиркорларнинг норозилиги

    «Qalampir.uz» эълон қилган репортажда тадбиркорлар солиқчилар юборилган хабарномалар жавобини кутмай, уларнинг банк ҳисоб рақамини музлатиб қўйганини, айримларидан «нақдлаштирувчи корхоналар» томонидан тўланмаган ҚҚС ечиб олинганини таъкидлаган. Тадбиркорларнинг айримлари қонун доирасида фаолият олиб боргани ва айбсизлигини исботловчи ҳужжатлар борлигига қарамай, уларнинг ҳисоб рақамлари музлатилгани ва ундан пул ечиб олинганини билдирган.

    Уларнинг сўзларига кўра, солиқ органлари қарори туфайли уларнинг ишлари тўхтаб қолди, ишчилар эса маош ололмаяпти.

    Фото: «Qalampir.uz»

    Фото: «Qalampir.uz»

    Тадбиркорлар солиқ органлари Солиқ кодексининг 14-моддасига (битимларнинг иқтисодий мазмуни ва уларни юридик жиҳатдан расмийлаштириш) ва 15-моддаси (лозим даражада эҳтиёткорлик) доирасида иш олиб бормоқда. Хусусан, ушбу кодексда солиқ органлари тўланиши лозим бўлган солиқлар суммаларини бундай суиистеъмолликнинг таъсирини истисно этадиган тарзда ўзгартиришга ҳақли эканлиги кўрсатилган. Бунда ҳуқуқни суиистеъмол қилишнинг, битим қалбакилигини (кўзбўямачилик учун тузилганлигини) аниқлаш, шунингдек, уларнинг оқибатларини қўллаш солиқ органлари томонидан, солиқ тўловчи норози бўлган тақдирда эса, солиқ органларининг даъвоси бўйича суд томонидан амалга оширилади.

    Тадбиркорлардан бирининг таъкидлашича, солиқ органлари Солиқ кодексининг 15-моддасини қўлламоқда. Унга кўра, солиқ тўловчи томонидан унинг олдидаги ўз мажбуриятларини бажармаган шахслар билан тузилган битимлар бўйича қилинган харажатлар (кўрилган зарарлар), агар ушбу солиқ тўловчи битим тузаётганда лозим даражада эҳтиёткорлик қилмаган бўлса, солиқ солиш мақсадида тан олинмайди.

    Унинг айтишича, 2020 йилда ДСҚ сайтининг функционал имкониятлари фақатгина корхонанинг ҚҚС тўловчиси эканлигини текшириш имконини берган. Фақат 2021 йил 2 февралдан бошлаб бизнес-шерикни текшириш: ишчилар сони, низом, унинг инсофлилиги ва бошқалар бўйича хизмат ишга туширилди.

    «Ҳозир улар (солиқ идоралари — таҳр.) буни 2020 йилга нисбатан татбиқ этмоқчи... Биз улар билан олди-сотди қилганимизда улар ҚҚС тўловчилари эди. Бу ишлардан сўнг улардан ҚҚС сертификати тортиб олинади. Энди улар бизга ҚҚС тўловчилари эмаслигини айтишмоқда, гўёки биз буни билганмиз, пул тўлаганмиз ва нақдлаштирганмиз ёки товарларни қайта саралаганмиз», — деган у.

    Тадбиркорлар билан ДСҚ раисининг биринчи ўринбосари Мубин Мирзаев ва ДСҚ раиси ўринбосари Олимжон Файзибоев учрашган. Улар дастлаб тадбиркорлар рўйхатини тузиб, уларнинг ҳисоб рақамларини вақтинчалик музлатилиб, камерал текширув олиб борилишини, унинг якунлари бўйича аввал ечиб олинган ҚҚС миқдорини қайтариш ҳақида қарор қабул қилинишини айтган. Бироқ тадбиркорлар бунга қарши чиқиб, ҳисобни очиб, пулларни қайтаришни, шундан сўнг текширув ўтказишни талаб қилди. Узоқ тортишувлардан сўнг ДСҚ вакиллари ўзаро келишувга эришди.

    Олимжон Файзибоэвнинг таъкидлашича, 200 дан ортиқ «бир кунлик фирмалар» бўйича материаллар прокуратурага юборилиб, улар устидан жиноий иш қўзғатилган.

    Кейин нима бўлди?

    Давлат солиқ қўмитаси раиси Шерзод Кудбиэв бошчилигидаги навбатдаги йиғилишда «нақдлаштирувчи корхоналар» ва уларнинг хизматларидан фойдаланадиган компанияларни аниқлаш механизмини жорий этиш масаласи муҳокама қилинган. Унинг натижаларига кўра қуйидаги қарор қабул қилинган:

    1. Янги механизмга ўтиш даврини ҳисобга олган ҳолда, истисно тариқасида, 17 февраль эрталаб соат 10:00 дан олдин «бир кунлик» фирмалар билан шубҳали операцияларни амалга оширганлик хавфи нисбатан кам бўлган 2960 тадбиркорлик субъектларининг банк ҳисобварақларига жойлаштирилган инкассо топшириқлари 2021 йил 1 мартгача вақтинчалик бекор қилинди;

    2. Реестрга киритилган шубҳали корхоналар билан операцияларни амалга оширган хўжалик юритувчи субъектларга битимларни ўрганиб чиқиш учун камерал солиқ текширувини ўтказиш бўйича Давлат солиқ қўмитасига мурожаат қилиш имконияти берилди. Ижобий хулоса қилинган тақдирда, инкассо топшириқномаларини бекор қилиш ва илгари камайтириб кўрсатилганлиги учун ундирилган маблағларни қайтариб берилиши таъминланади.

    3. «Нақдлаштирувчи фирма»ларни аниқлаш юзасидан амалиётга жорий қилинган янги механизмни аҳоли ва тадбиркорлик субъектлари ўртасида тушунтириш ишларни қониқарсиз олиб борганлиги, шунингдек солиқ тўловчилар билан етарли даражада ишни ташкил этмаганлиги учун Тошкент шаҳар давлат солиқ бошқармаси бошлиғининг биринчи ўринбосари эгаллаб турган лавозимидан озод этилди, Тошкент шаҳар ДСБ Камерал назорат ва ҚҚС маъмурчилиги бўлимлари ҳамда ДСҚ матбуот хизмати бошлиқларига ҳайфсан берилди.

    Шунингдек, қўмитанинг қўшимча қилишича, 2021 йил 16 февралда Давлат солиқ қўмитасига ариза юборган 57 та корхонада ўтказилган солиқ назорати тадбирларининг дастлабки натижаларига кўра қуйидагилар аниқланди:

    • 52 та корхона ёки 91,3 фоиз ҳолларда «қалбаки» операцияларни амалга ошириш фактлари тасдиқланди;
    • 1 та корхона учун ёки 1,7 фоиз ҳолларда «қалбаки» операцияларни амалга ошириш ҳолати тасдиқланмади, шу сабабли ортиқча ҳисобланган маблағларни қайтариш бўйича тезкор жараёнлар бошланди;
    • 4 та ташкилотда ёки 7 фоиз ҳолатларда ноқонуний ҳисобга олиш қисман тасдиқланган.
    Шундай қилиб, қайд этилишича, биргина Тошкент шаҳрида 74 корхона ноқонуний ҳисобга олганлигини тан олиб ихтиёрий равишда 4,6 миллиард сўм миқдоридаги маблағ бўйича қайта ҳисоб китобни амалга оширди.

    17.02.2021, 21:15   Изоҳ (0)   14173
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Ўзбекистоннинг Qanot Sharq Airlines хусусий авиакомпанияси Американинг иккита Аирбус А320-200 самолётини ижарага олди

    17.02.2021, 20:34

    Ўзбекистон ва Жанубий Корея космосни тинчлик мақсадларида биргаликда тадқиқ қилади

    17.02.2021, 20:10

    Ургутдаги «Жартепа» чегара божхона пости талабалар учун очилди

    17.02.2021, 19:59

    Ўзбекистонда коронавирусга қарши Хитой вакцинасини ҳамкорликда ишлаб чиқариш учун қайси компания танлангани маълум бўлди

    17.02.2021, 19:40

    Ўзбекистонда долларнинг расмий курси яна пастлади

    17.02.2021, 18:58

    Абдулазиз Комилов Туркманистон президенти Гурбангули Бердимуҳамедов билан учрашди

    17.02.2021, 18:34
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Сўзлар аҳамиятга эга: TBC Bank 8 март табрикларини пулларга айлантириб, аёллар тадбиркорлигини қўллаб-қувватлади


    Абадий ишончлилик ва хавфсизлик: GWM соҳанинг янги стандартларини жорий этмоқда


    InfinBANK Visa Direct орқали халқаро пул ўтказмаларига қўйилган лимитларни оширди 


    2025 йилнинг 5 ойи давомида Mobiuz минглаб таянч станцияларини ишга туширди ва техник инфратузилмани замонавийлаштирди


    UZTELECOM 10 Гбит/с тезликдаги уй интернетини фойдаланувчиларга тақдим этди


    Ипотека Банк OTP Group ўзини ўзи банд қилганларга янги ипотека дастурини ишга туширди: ҳужжатларсиз, асаббузарликсиз, самарали натижалар билан


    “Akkermann цемент” халқаро форуми: қурилиш материаллари соҳасидаги муаммолар кенг таҳлил қилинди


    МКБАНК халқаро молия бозорида: Қозоғистон банкларидан 15 миллион доллар жалб қилинди


    “Ўзбекинвест” IUA аъзосига айланди ва Лондоннинг глобал суғурта бозорида ўз мавқеини мустаҳкамлади


    Chery газга ўтмоқда: кафолат тўлиқ сақланиб қолинади, ўрнатиш эса 31 майгача бепул! 


    “Бизнесни ривожлантириш банки” бизнес учун қулай инновацион банк бўлишга интилмоқда


    Систит — бу уят эмас!


    Centrum Air янги Airbus A320neo — авиапаркидаги тўққизинчи самолётни қабул қилиб олди 


    ANORBANK ва БС/2 Ўзбекистонда банкларда ўз-ўзига хизмат кўрсатиш тармоғини кенгайтирмоқда


    Octobank банкоматларни BS/2 билан бирга “ақллироқ” қилади

     

    Тавсия этамиз

    Ҳитлердан сўнг энг машҳур нацист – дорга осилган Риббентропнинг аянчли тақдири

    31 май, 19:25

    “Икки хонали уй учун 715 млн сўмдан”. “Дарё”даги мақоладан сўнг пойтахт ҳокимлиги уйсиз қолган аҳолига хонадон сотиб олиш учун маблағ ажратди

    28 май, 21:15

    Будапешт фасадлари: санъат кўчада яшайди (фото)

    27 май, 10:00

    Гестапо ва КГБ хизматида бўлган бухоролик “штирлиц”

    26 май, 19:00
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Нигерияда сув тошқинларидан ҳалок бўлганлар 151 кишига етди

    Дунё | 1 июн, 00:10

    БМТ ядро агентлиги: Эрон уран захираларини кўпайтирмоқда

    Дунё | 31 май, 23:50

    Жиззахда 667 млн сўмлик заргарлик буюмларининг ноқонуний савдосига чек қўйилди

    Ўзбекистон | 31 май, 23:35

    Келгуси ҳафта аввалида ҳаво ҳарорати 40 даражагача кўтарилади

    Ўзбекистон | 31 май, 23:10

    Ёмғир сувини электр энергиясига айлантириш йўли топилди

    Дунё | 31 май, 22:55

    Болалар омбудсмани Magic City’да суицид саҳнаси намойиш этилгани юзасидан изоҳ берди

    Ўзбекистон | 31 май, 22:35

    Наманган ва Тошкентда ярим млрд сўмлик газ ва “свет”дан ноқонуний фойдаланилди

    Ўзбекистон | 31 май, 22:15

    Майк Тайсон рақибининг оёғини тишлаб олган, WBC президентига тупурган ва журналистни ҳақорат қилган матбуот анжумани ҳақида

    Бокс | 31 май, 22:01
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.