«Чегара билмас мухбирлар»: дунё бўйлаб 387 журналист ҳибсда сақланмоқда

Бутун дунё бўйлаб 387 нафар журналист ўз профессионал вазифаларини бажарганлиги юзасидан ҳибсда қолмоқда. Бу ҳақда «Чегара билмас мухбирлар» (Reporters sans frontiers, ЧБМ) ташкилоти 14 декабрь куни тақдим этган анъанавий йиллик маърузада айтилади.

Бу 2019 йилдагидан камроқ (ўтган йили 389 журналист ҳибсга олинган) бўлса-да, бутун дунё бўйича журналистларни ҳибсга олиш ҳолатлари сони тарихий юқори даражада қолмоқда, дея қайд этади ташкилот.

Маърузада таъкидланишича, журналистларнинг ўз касблари юзасидан ҳибсга олиниши ҳолатларининг 61 фоизи бор-йўғи бешта мамлакат ҳиссасига тўғри келади: 117 нафар журналист Хитойда озодликдан маҳрум этилган, 34 нафари — Саудия Арабистонида, 30 нафари — Мисрда, 28 нафари — Вьетнамда ва 27 нафари — Сурияда.

Ҳибсда сақланаётган аёл журналистлар сони 35 фоизга ошган: 2020 йил охирида 42 нафар аёл озодликдан маҳрум этилган. Бир йил аввал уларнинг сони 31 нафарга тенг эди. Янги ҳибсга олиш ҳолатлари асосан 9 августдаги президент сайловларидан кейин мисли кўрилмаган репрессияларни бошидан кечираётган Беларусда (4 киши), шунингдек, репрессиялар санитар инқироз туфайли кучайган Эронда (4) ва Хитойда (2) ҳам юз берди, дейилади маърузада.

«Чегара билмас мухбирлар» маълумотларига кўра, ғайриқонуний равишда ҳибсга олиш ва журналистларни қўлга олиш ҳолатлари дунё бўйлаб коронавирус тарқалиши бошланган пайтда — 2020 йил мартидан майигача бўлган даврда тўрт марта ошган. Февраль бошидан ноябрь охиригача жами қайд этилган ҳуқуқ бузилиши ҳолатларининг 35 фоизи шундай ҳуқуқ бузилишлари ҳиссасига тўғри келган (уларнинг сони жисмоний зўравонлик ва таҳдид ҳолатларидан ҳам кўпроқ, уларнинг ҳиссаси 30 фоизга тенг). Эпидемия мавзусини ёритганлиги юзасидан ҳибсга олинган журналистлардан 14 нафари ҳозир ҳам қамоқда қолмоқда.

Бундан ташқари, дунё бўйича 54 журналист гаровда қолмоқда, яна 4 киши бедарак йўқолган.

2020 йилда ўлдирилган журналистлар сонини ташкилот 29 декабрь куни ўзининг йиллик ҳисоботида эълон қилади.