Хитой вакцинасининг Ўзбекистондаги клиник синовлари Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги рухсат берганидан сўнггина бошланади. Бу ҳақда Инновацион ривожланиш вазирининг биринчи ўринбосари Шаҳлохон Турдиқулова «Дарё» мухбири Мусулмонбек Иброҳимовга берган қисқача интервьюсида айтиб ўтди.
Эслатиб ўтамиз, 21 октябрь куни Инновацион ривожланиш вазирлиги коронавирусга қарши рекомбинант вакцинанинг клиник синовларини Ўзбекистонда ташкил этиш масаласи бўйича Хитой Фанлар академияси Микробиология институти ва Anhui Zhifei Longcom Biopharmacyeutical компанияси вакиллари билан музокаралар ўтказган эди.
Шаҳлохон Турдиқулованинг маълум қилишича, Инновацион ривожланиш вазирлиги томонидан 21 октябрь куни Хитой вакцинаси сифат назорати текширувларини ўтказиш учун Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлигига тақдим қилинган.
«Агентлик вакцинага ижобий хулоса берганидан сўнг синовлар бошланади. Ҳозирда хитойлик мутахассислар шифокорларга вакцинация жараёнида кўнгиллиларда кўрикларни ташкил этиш, анкета тўлдириш каби ҳужжат ишларини юритиш бўйича тренинг ўтказмоқда. Вазирлик қошидаги илғор технологиялар маркази эса ушбу ишларнинг мониторингини олиб боради», – деди Шаҳлохон Турдиқулова.
Инновацион ривожланиш вазирлиги режасига кўра, вакцина ишлари 20 ноябрь кунидан бошланиши керак эди. Лекин Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги вакцина ҳақида ўз хулосасини ҳалигача вазирликка тақдим этмаган.
Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги берган маълумотга кўра, вакцина устида сифат назорати текширувларини ўтказиш учун Инновацион ривожланиш вазирлигининг Илғор технологиялар маркази агентликка 21 октябрь куни эмас, балки 19 ноябрь куни тақдим этган. Хитой вакцинасининг плацебо намуналари ва тегишли стандартлар ҳамда реагентлар Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги ҳузуридаги Давлат маркази томонидан қабул қилинган.
«Ҳозирги вақтда Давлат марказининг Фармакология қўмитаси ушбу вакцина клиник тадқиқотларининг биринчи ва иккинчи босқич ҳужжатлари экспертизаси устида ишламоқда. Шунингдек, Дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника экспертизаси ва стандартлаштириш давлат марказининг Вакцина, зардоб препаратлари ва микробиологик таҳлил лабораторияси, Дори воситалари сифатини назорат қилиш ва стандартлаштириш лабораторияси ҳамда Фармако-токсикологик лабораторияда вакцинанинг сифат назорати текширувлари ўтказилмоқда. Таъкидлаш жоизки, барча амалга оширилаётган ишлар Соғлиқни сақлаш вазирлиги назоратида», – дейилади Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги ахборотида.
«Дарё» мухбирининг Хитой вакцинаси устидаги сифат назорати текширувлари қачон якунланиши ҳақидаги саволига Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги матбуот хизмати аниқ жавоб бермади.
Қоидага кўра, текширувлар ижобий якунланганидан сўнг вакцинанинг учинчи босқич клиник тадқиқотларини Ўзбекистонда ўтказиш масаласи ҳал этилади. Агарда салбий хулоса берилса, синовлар ўтказилмайди. Бу ҳолатда хитойлик мутахассисларнинг Ўзбекистондаги кейинги фаолияти ва вакцинацияга тайёргарлик ишлари учун ажратилган ресурсларнинг тақдири нима бўлиши ҳақида маълумот берилмаган.
Аввалроқ Инновацион ривожланиш вазири, биолог олим Иброҳим Абдураҳмонов Хитой вакцинасини ижобий баҳолаган. Вазир вакцина олувчилар 18 ёшдан 59 ёшгача бўлган битта гуруҳ, иккинчи гуруҳга эса 60 ёшдан юқори бўлганлар киришини таъкидлаб ўтган. Вакцинанинг ножўя хавфли таъсирлар пайдо бўлганда, яъни 15 фоиз одамларда шу ҳолат кузатилса, зудлик билан зарур чора-тадбирлар кўрилади ҳамда ўрганиш бошланади. Лекин бу агар 30 фоизга етадиган бўлса, вакцина синовлари тўхтатилади.
Соғлиқни сақлаш вазири Абдуҳаким Хожибоев 2020 йил охири ёки 2021 йил бошларида Ўзбекистон «Спутник V» вакцинасининг клиник синовларига киришишни мўлжаллаётганини маълум қилганди. Шунингдек, Ўзбекистон Россиянинг «Вектор» илмий маркази томонидан ишлаб чиқарилган «ЭпиВакКорона» вакцинаси рўйхатдан ўтказилгандан сўнг унинг қўшма синовларини ўтказишга қизиқиш билдирганди. Ҳиндистон ҳам коронавирусга қарши вакциналарини Ўзбекистонга таклиф қилган. Ўзбекистонда 2021 йилнинг июнига қадар 60 фоизгача аҳолини коронавирусга қарши эмлаш режалаштирилган.
Эслатиб ўтамиз, 2 декабрь куни Буюк Британия дунёда биринчи бўлиб Pfizer’нинг коронавирусга қарши вакцинасидан фойдаланишни маъқуллаган. Москвада эса 5 декабрдан коронавирусга қарши оммавий эмлаш бошланиши айтилган эди. Украина пойтахти Киевда коронавирусга қарши вакцинацияни амалга ошириш учун тайёргарлик бошланди. Қозоғистонда коронавирусга қарши оммавий вакцинацияни 2021 йилдан бошлаш режалаштирилмоқда. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти коронавирусга қарши мажбурий вакцинация ўтказишга қарши чиқди.
Изоҳ (0)