Ўзбекистонда жисмоний шахсларга яна бир бор такси хизматини кўрсатишга рухсат берилмади

Президент Шавкат Мирзиёев «Яширин иқтисодиётни қисқартириш ва солиқ органлари фаолияти самарадорлигини ошириш бўйича ташкилий чора-тадбирлар тўғрисида»ги фармонни имзолагани тўғрисида хабар берилганди. Spot мазкур фармон лойиҳаси ва унинг имзоланган версиясини таққослаб кўриб, ундан бир нечта банд, жумладан, жисмоний шахсларга ўзини ўзи банд қилиш учун йўловчиларни ташишга рухсат бериш тўғрисидаги банд жой олмаганини маълум қилди.

Шундай қилиб, йўловчиларни ташиш ҳуқуқига олдингидек фақатгина юридик шахслар эга. Ушбу соҳага жисмоний шахсларни жалб этиш таклифи бир неча йилдан буён рад этиб келинмоқда.

2017 йилнинг декабрида таксичиларга патент асосида ишлашга рухсат берилиши мумкинлиги режалаштирилган эди, бироқ натижада бундан воз кечилди.

2018 йилда эълон қилинган Президент фармони лойиҳасида якка тадбиркорларга такси хизматини кўрсатишга рухсат бериш таклиф этилганди, бироқ имзоланган фармондан мазкур банд ўрин олмаган.2019 йилда жисмоний шахсларнинг электрон платформа орқали операторлар билан шартнома тузиш шарти билан якка тадбиркор сифатида такси хизматларини кўрсатишига рухсат беришни кўзда тутувчи Президент қарори лойиҳаси эълон қилинганди. Бу каби банд, шунингдек, Президентнинг 2020 йил учун Давлат дастури қароридан ҳам ўрин олганди.

2019 йил ҳолатига кўра, Тошкентда 5 мингдан ортиқ қонуний такси хизмати бор. Шаҳар аҳолиси у вақтда 2,5 миллион киши бўлгани инобатга олинса, ҳар минг кишига 2,1 та қонуний такси автомобили тўғри келган.

Таққослаш учун, Парижда ҳар минг киши бошига 7,7 та автомобиль, Нью-Йоркда — 6,7, Москвада — 4,5, Лондонда — 9,9 ҳамда Деҳлида — 3,2 та тўғри келади. Шу сабабли шаҳарда қонуний таксиларнинг етишмаслиги мавжуд.

Экспертларнинг ҳисоблашча, жисмоний шахсларнинг одам ташишига рухсат берилса, қонуний таксилар сони ва бюджетга тушадиган маблағлар сони ортади.

Турли ҳисоб-китобларга кўра, Тошкент шаҳрининг ўзида ҳар куни 15 мингдан ортиқ лицензиясиз ҳайдовчи таксичилик билан шуғулланади, давлат ҳар йили триллионлаб сўм маблағ йўқотмоқда, ўн минглаб одамлар эса ўзларини пенсия умидидан мосуво қилиб, «сояда» ишлашга мажбур.

Эслатиб ўтамиз, Шавкат Мирзиёев иштирокида 2020 йил 19 май куни ўтказилган йиғилишда ўзини ўзи банд қилаётган, касб-ҳунари бор одамларга муносиб шароит яратиш мақсадида янги тизим жорий этилиши белгиланганди. Йиғилишда Президент томонидан такси ҳайдовчилари ҳам даромад солиғидан озод этилиши қайд этиб ўтилганди. Бироқ июнь бошларидан ўзини ўзи банд қилган шахслар шуғулланиши мумкин бўлган фаолият турлари кўпайган, лекин улар орасида Президент айтган таксичилар йўқ эди.