Ўзбекистонда 650 нафардан ортиқ киши мажбурий пахта теримига жалб қилингани аниқланди

Давлат меҳнат инспекцияси ҳудудларда 652 кишини мажбурий равишда пахта теримига жалб қилиш ҳолатларини аниқлади. 18 нафар мансабдор шахс 200 миллион сўмдан ортиқ жаримага тортилди, дея хабар қилмоқда Ўзбекистон Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги Давлат меҳнат инспекцияси.

Қайд этилишича, 10 октябрь ҳолатига кўра республиканинг 138 дан ортиқ ҳудудларида 726 дан зиёд мониторинглар ҳамда ижтимоий тармоқда тарқалган 60 дан ортиқ хабар юзасидан ўрганишлар ўтказилди. Мониторинг жараёнида мажбурий меҳнатдан азият чеккан 652 дан ортиқ фуқаро аниқланиб, 18 нафар мансабдор шахсга нисбатан мажбурий меҳнатга жалб қилганлиги учун 205 миллион 160 минг сўм миқдорида маъмурий жарималар қўлланилди.

Хусусан, Сурхондарё вилояти Бойсун тумани ҳамда Тошкент вилояти Бўка тумани Ободонлаштириш бошқармаси бошлиқлари 30 дан ортиқ ходимларини пахта йиғим-теримига мажбурий равишда жалб қилинганлиги юзасидан маъмурий жаримага тортилди.

Шунингдек, Сурхондарё вилояти Саросиё тумани Халқ таълими бўлими мудири ва Жарқўрғон тумани «Халқ банки» раҳбарлари ҳам мажбурий меҳнатга йўл қўйиб берганлиги учун қонуний жавобгарлик ва жазодан четда қолмади.

Шу билан бир қаторда, республиканинг барча туман (шаҳар)ларида банд бўлмаган аҳолини теримга жалб қилиш бўйича олиб борилган ишлар, теримчилар учун яратилган муносиб меҳнат ҳамда дам олиш шароитлари, терим пулларининг ўз вақтида ва белгиланган меъёрий суммада берилаётганлиги ўрганилганда 72 та ҳолатда мансабдор шахсларга нисбатан муносиб меҳнат шароитлари яратилмаганлиги учун маъмурий жарималар қўлланилди.

Рақамларни вилоятлар кесимида олиб қарайдиган бўлсак, Тошкент вилоятида 19, Хоразм вилоятида 12, Бухоро вилоятида 6, Наманган вилоятида 8 ва Сурхондарё вилоятида 7 нафар фермер хўжалиги раҳбари муносиб меҳнат шароитларини яратмаганлиги, теримчилар билан меҳнат шартномалари тузмаганлиги ва пахта терими пулларини ўз вақтида бермаганлиги учун маъмурий жаримага тортилди.

Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг тегишли моддаларига кўра, ўрганиш натижаларидан норози бўлган мансабдор шахсларнинг маъмурий иш ҳужжатлари қонунчиликка мувофиқ тегишли чора кўриш мақсадида маъмурий судларга тақдим этилди.

Хусусан, Хоразм вилоятида 4 та ҳолатда, Қорақалпоғистонда 1 та ҳолатда, Наманган вилоятида 4 та ҳолатда меҳнат қонун бузилишлари бўйича тўпланган ҳужжатлар тегишли маъмурий судларга тақдим этилди.

Шунингдек, фуқароларнинг бузилган меҳнат ҳуқуқларини тиклаш мақсадида аниқланган меҳнат қонун бузилишлари юзасидан Сурхондарё вилоятида жойлашган 4 та фермер хўжалиги ва кластерига, Жиззах вилоятида жойлашган 4 та давлат ташкилотларига ҳамда Қорақалпоғистонда жойлашган 1 та фермер хўжалигига ёзма кўрсатмалар берилди, мажбурий меҳнат ҳолатларининг олдини олиш мақсадида Қашқадарё вилояти Фавқулодда вазиятлар бошқармасига 1 та тақдимнома киритилди.

Бугунги кунга қадар Давлат меҳнат инспекциясига мажбурий меҳнат ҳамда меҳнат ҳуқуқлари бузилишига оид жами 165 та мурожаат келиб тушган бўлиб, шундан, Call-марказ орқали 88 та, веб-сайт орқали 9 та, ижтимоий тармоқ орқали 68 таси етиб келган.

Келиб тушаётган мурожаатларнинг энг кўпи Қашқадарё 24 та, Тошкент 20 та, Наманган 23 та, Жиззах 17 та ва бошқа ҳудудларга тўғри келади.

Мурожаатларнинг мазмунига кўра, 21 та ҳолатда маҳалла фуқаролар йиғини томонидан фуқаролар, 13 та ҳолатда банк ходимлари ва 7 та ҳолатда коммунал соҳа ходимлари мажбурий меҳнатга жалб қилинаётганлиги тўғрисида хабар қилинган. Жойларда фуқаролар, корхона ташкилот ва муассасалар ходимлари томонидан ушбу йўналишда тушаётган мурожаатлар, интернет сайтлари ва ижтимоий тармоқларда чиқаётган хабарларда келтирилган ҳолатлар зудлик билан ўрганилмоқда.

Меҳнат ҳуқуқларининг бузилиши юзасидан Давлат меҳнат инспекциясининг dmi.mehnat.uz сайти, 1176 қисқа рақами ва @mehnathuquqbot Telegram боти орқали мурожаат қилиш мумкин.

Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамасининг 8 сентябрдаги қарори билан Қорақалпоғистон Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва туманлар ҳокимликлари пахта йиғим-терим жараёнига таълим, тиббиёт ва бошқа бюджет ташкилотлари ходимлари, шунингдек, таълим муассасалари ўқувчилари ва талабалари жалб қилинишининг олдини олиш учун жавобгардир.

Аввалроқ Наманганда банк ходимлари мажбурий пахта теримига жалб қилингани маълум бўлганди.