Чемпионликдан қувғинликкача. Месут Ўзилнинг «Арсенал»га керак бўлмай қолгани ҳақида

Месут Ўзил Европа Лигасининг 2020/21 йилги мавсумини майдон четидан кузатади (агар хоҳласа, албатта). Чунки «Арсенал» уни мусобақа қайдномасига киритмади.

Очиғини айтганда Ўзилнинг ўзи ва ҳатто «канонирлар» мухлислари ҳам бундан заррача ҳам ажабланмаган бўлса керак. Боиси Месут сўнгги бор 2020 йилнинг март ойида майдонда кўриниш берганди (яхшироқ тасаввур қилиниши учун: пандемиядан олдин). Хўш, топ даражадаги футболчи қай тарзда «муаммоли юлдуз»га айланди. Қуйида шу ҳақида батафсил.

Бир неча йил олдин Ўзил «Арсенал»нинг асосий юлдузи ҳисобланарди. Дастлаб уни сотиб олиш учун сарфланган 47 миллион евро ўзини шу даражада оқлардики, Германия терма жамоасининг собиқ аъзоси ҳар мавсумда камида 20 тадан самарали ҳаракатни амалга оширарди. Фақатгина истисно тариқасида 2014/2015 йилги мавсумни келтириш мумкин. Месут ўша йили тиззасини жароҳатлаб олганди (32 учрашув, 5 та гол ва 9 голли узатма).

Ҳаммаси 2018 йилга келиб бошланди. Бунга асосий сабаблардан бири Алексис Санчеснинг «Манчестер Юнайтед»га кетиб қолиши бўлди. Ўзил ва чилилик футболчи майдон ва унинг ташқарисида ҳам шу даражада жуда яхши чиқишиб қолгандики, «Арсенал»даги энг яқин дўстингиз ким деган саволга Санчес қуйидагича жавоб берганди: «Эҳтимол, Месут. Мен у билан бир жамоада ўйнашни яхши кўраман, муносабатларимиз ажойиб».

Иккаласининг шартномаси ҳам 2018 йилнинг ёзида ўз ниҳоясига етарди, дўстлар эса келишувни аввалги шартлар асосида янгилашдан бош тортди. Улар маошнинг оширилишини талаб қилди. Бироқ якунда Санчес қишгача «тўпчилар» сафида қолди. Шундан сўнг лондонликлар билан муроса қилолмай, Манчестерга суриб юборди ва ҳафтасига ўзи истаганидек, 450 минг фунт маошли шартнома имзолади. Месут эса «Арсенал»да қолди ва янги шартномага имзо чекди, унга кўра, у ҳафтасига Алексисдан бироз камроқ, тахминан, 400 минг фунт оладиган бўлди.

Шунингдек, ўша йили жамоада мураббий ўзгаргани Ўзилга қаттиқ зарба бўлди. Айтиш мумкинки, Ўзил Арсен Венгернинг том маънода «ўғилчаси» эди ва унга майдонда чексиз эркинлик яратиб берганди: у бутун майдон бўйлаб ҳаракат қилса-да, бироқ ҳа деганда ҳимояда кўринавермасди. Венгер эса бунга изоҳ берар экан шундай деганди: «Албатта, Ўзил ҳимояда ҳам ишлаши керак, аммо унинг энг кучли томонлари фақат тўп билан бўлганидагина намоён бўлади». Агар Венгер Ўзилнинг ҳимоядаги камчиликларига кўз юма олга бўлса, Унаи Эмери бунга тоқат қилолмасди.

ПСЖни тарк этар экан испаниялик мутахассис ўз услуби ва схемаси ҳақида гапириб берганди. Хусусан, Унаи иккита схемани афзал кўришини таъкидлади: 4-3-3 ва 4-1-4-1. Афсуски, уларнинг ҳеч бирида Ўзилга хос бўлган «ўнинчи рақам» роли йўқ эди. Бундан ташқари, Эмери ҳаддан зиёд прессингга (босим) эътибор қаратади. «Тўпни йўқотганда, уни иложи борича тезроқ олиб қўйишингиз керак», – деган ғояни илгари суради Унаи. Шуни ҳисобга олиб, ҳеч бўлмаганда мана шу иккита мезон (схема ва прессинг) бўйича Ўзил Эмерининг талабларига шунчаки жавоб бера олмасди.

Унаи «Арсенал»да турли чизиқларни синаб кўрди, лекин аксарият ҳолларда у 4-2-3-1 дан фойдаланарди. У ерда Ўзил ўзининг севимли позициясида ўйнади ҳам, бироқ унинг ҳаракатлари (авваллари бўлгани каби) ҳар доим ҳам муваффақиятли чиқавермади. 2019 йилнинг октябрь ойида Эмери Месутнинг асосийдан жой олишга лойиқ эмаслигини очиқчасига айтди. Ўзил ҳам ўз навбатида жим турмади ва оловга мой сепди. Ўзил Европа Лигасининг 2018/19 йилги мавсуми финал ўйинида («Челси»га қарши) Эмерига қарата баланд овозда «Сен мураббий эмассан» деб бақирди.

«Ўзил яхши ўйинчи, аммо Премьер Лигада жисмоний талаблар юқори. Афсуски, мен уни топ даражадаги футболчи деб айта олмайман», – деганди Эмери Лондон клубидан кетганидан кейинги интервьюсида. 2020 йилдаги яна бир суҳбатда эса испаниялик мураббий 2019/2020 йилги мавсумга сардор танланаётган вақтда «Арсенал» футболчилари Ўзилнинг клубга бўлган садоқати етарли даражада эмаслиги сабаб боғич унга берилганидан норози бўлгани айтганди.

Шу тариқа Мундиал ғолиби секин-асталик билан юқори маошли «бош оғриқ»қа айланиб бораверди.

Месут ўтган мавсумнинг сўнгги қисмини белидаги жароҳати туфайли ўтказиб юборди ва ҳали жорий мавсумда (ҳатто захирадан) ҳам майдонга тушмади. У сўнгги ўйинини март ойида «Вест Ҳем»га қарши баҳсда (1:0) ўтказганди.

«Тўпчилар»нинг ҳозирги устози Микель Артета Ўзил ҳақида берилган саволларга қуйидаги жумлалар билан чекланади, холос: «Эҳтимол, мен Месутнинг энг яхши  формада бўлишини ҳаммадан ҳам кўпроқ хоҳласам керак». Аммо Артетанинг умидлари ҳамон бесамар кетмоқда.

Ёзда Ўзил «Фенербаҳче»га ўтиш арафасида эди, у аммо турк клуби билан маош борасида келиша олмади. Билд хабарига кўра, Ўзилнинг ўзи ҳам ётиб ейишдан чарчаган ва ҳозирда шунчаки шартнома якунланишини кутмоқда. Ушбу ҳолатда у эркин агент сифатида ўзи маъқул кўрган таклифни танлаши мумкин бўлади. Айнан шуни «тўпчилар» мухлислари ҳам кутаётган бўлса ажаб эмас. Яна бир вариант – «Арсенал» у билан қишда хайрлашмоқчи. Месут эса бунинг учун клубдан 14 миллион евро сўрамоқда. Буёғига нима бўлишини эса фақат вақт кўрсатади.

Ўзил ҳақида гап кетар экан, унинг инжиқ, мураббий танлайдиган ва кайфият ўйинчиси эканлигидан ташқари, яна бир қўшимча қилиш керак бўлган жиҳат борки, ўз навбатида бу Месутнинг майдондаги фаолиятига ҳам таъсир ўтказмай қолмаган. Ҳа, бу унинг сиёсий чиқиш ва амбициялари. Футбол ва ундаги иқтидорларни қадрлайдиган оддий мухлислар эса унинг тезроқ аввалги даражасига чиқишини интизорлик билан кутмоқда десак, муболаға бўлмайди.