• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12676.11
    • RUB161.56
    • EUR14975.56
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +30°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    Салибчиларнинг қувилиши. Никополь жангига 624 йил бўлди

    Тарихда сўнгги салиб юриши дея ҳисобланган Никополь жанги 1396 йилнинг 25 сентябрь куни Усмонли империяси ҳамда Венгрия бошлиқ Европа салибчиларини бир-бирига қарама-қарши қўйди. Жанг якунида Усмонли империяси ғалаба қозонди ва Болқондаги ўзининг позициясини мустаҳкамлади, Болқонда ислом дини тарқалишига тамал тошларини қўйди. «Дарё» сана муносабати билан қуйидаги мақолада жанг тафсилотлари ҳақида ҳикоя қилади.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Салиб юришига тайёргарлик

    1394 йилда Болгариянинг вақтинчалик пойтахти бўлган Никополь шаҳри турк аскарлари томонидан эгалланди ва Усмонли давлатига қўшиб олинди. Бунинг ортидан Венгрия қироллиги ва Усмонли ўртасидаги тампон давлатлар Усмонли таркибига кирди ва икки буюк давлат ўзаро қўшни бўлиб қолди.

    Бу орада Венеция ўзига қарашли Далмация ва Морадаги колониялари, шунингдек, савдо учун фойдаланадиган портларини туркларнинг қўлига тушиб қолишидан хавфсираётган эди. Агар шундай бўлган тақдирда, унинг Адриатика, Эгей ва Иони денгизларидаги ҳукмронлигига чек қўйилиши мумкин эди.

    Женоаликлар эса Усмонлининг бўғозлар ва Дунай дарёсидаги ҳукмронликни қўлга олиши уларнинг Қораденгиздаги порт шаҳарлари бўлган Каффа, Амасра ва Синопга таҳдид солишидан, шунингдек, Истанбул қаршисидаги Галатанинг ҳам қўлдан кетиши мумкинлигидан хавфсираётган эди.

    1394 йилда папаликда ҳамон қўш ҳокимиятчилик ҳукм сурмоқда эди. Бир папа Франциянинг Авинён шаҳрида, иккинчи папа эса Римда эди. Авинёндаги папа туркларга қарши бир салиб юриши режаси борлигини эълон қилди. Бу пайтга келиб ўзаро урушда бўлган Франция ва Англия ўртасида тинчлик сулҳи имзоланган бўлиб, тарихда юз йиллик уруш дея номланган урушда тинчлик даври ҳукмрон эди. Англия қироли Ричард II ва Франция қироли Карл VI юриш харажатлари хусусида келишиб ҳам олган эди.

    Константинополдаги ҳукмронлик учун курашда палеологларга қарши Кантакузинлар Усмонлидан икки марта – 1346- ва 1356 йилларда ёрдам сўради. Иккинчи юриш чоғида Босфордан кечиб ўтишни истамаган Усмонли Туркияда қолишга қарор қилди ва Тракия Усмонли мулкига айланди. Шу тариқа Болгария ва Сербия вассал давлатга айланди. Шундай шароитда Византия императори Мануэль II Палеолог ва Можаристон (Венгрия) қироли Сигизмонд I Папа Бонифацийдан туркларни Босфордан қувиб юбориш мақсадида салиб юриши уюштириш учун ёрдам сўрайди.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Қўшинлар сони ва таркиби

    Салибчилар

    Қўшинлар сони бўйича турли хил фаразлар мавжуд. Бу борадаги энг юқори рақамлар тахминан 100 минг кишини ташкил қилади. Аммо айрим воқеа жойини бориб ўрганган тарихчилар бундай рақамлар ҳақиқатдан йироқ эканини, аскарларнинг ҳақиқий сони 9 мингдан 16 минггачани ташкил қилганини қайд этган (Hans Delbruck, History of the Art of War, t. 3 : “Medieval Warfare”, 1983).

    Салибчилар қўшинига қуйидаги қўмондонлар ва қироллар қўмондонлик қилган: Венгрия қироли Сигизмонд I, Бургундия графи Қўрқмас Жан ва у билан келган бир қатор француз графликлари графлари, Валахия шаҳзодаси Мирча I, Стефан Лакович хорват вице-қироли, Косово ҳокими Вук Бранкович, Видин подшолиги шоҳи Иван Срацимир. Салибчиларнинг бирлашган кучларига Сигизмонд I қўмондонлик қилди.

    Усмонли

    Усмонли қўшинлари баъзи манбаларда 60-80 минг атрофида деб берилса, юқоридаги сабабдан унинг сонини 15–25 минг орасида деб ҳисоблайдиган тарихчилар ҳам бор. Усмонли қўшинига жангда Султон Боязид Йилдирим қўмондонлик қилди. Ушбу жангда Усмонли тарафда туриб Сербия қироли, шу билан бирга, Йилдирим Боязиднинг қайноғаси бўлган Стефан Лазаревич ҳам бирга жанг қилди. Сабаби, Сербия Усмонли қўл остида эди.

    Жангга тайёргарлик ва унинг бориши

    Салибчилар даставвал Будапештда жанг олиб боришни режа қилган эди. Аммо охирида Дунай дарёси бўйи танланди. Бу ерда Никополь қалъаси атрофига келиб ўрнашган салибчилар Усмонли султони Боязиднинг уларнинг келишидан хабари йўқлигига амин эди. Хабар олган тақдирда ҳам бундай узоқ қалъага етиб келиши имконсиз деб ўйланди ва қалъани қамал қилиб тураверилди.

    Бу пайтда Усмонли султони Боязид салибчиларнинг юришларидан яхшигина хабардор эди. Чунки 1395 йили Константинополни қамал қилиб турган пайтда, унинг айғоқчилари мазкур хабарни олиб келди ва Мануэлнинг Йилдирим Боязид салибчилар юришидан хабар топгани ҳақидаги мактубини ҳам қўлга киритди. Шу тариқа Йилдирим Боязид салибчиларнинг ҳаракатларидан хабардор бўлиб турди.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Салибчилар Будапештда экан, Йилдирим Эвранос Бей бошлиқ акинжиларни қўшин учун қароргоҳ тайёрлаш учун жўнатган эди. Византияликлар эса қамалдан чиқиб Дунайга етиб боролмади. 24 сентябрь куни Усмонли қўшини Никополь қалъасидан бир неча километр узоқликда тўхтади. Тунда етиб келган Йилдирим Боязид қалъа деворларига қадар яқинлашиб, қалъа қўмондони Доған Бейга тонггача бардош бериб чидаб туришини амр қилди.

    Йилдирим Боязид Эдирнедан Дунай бўйидаги Никиполь қалъасигача 24 соатда етиб келгани тарихчилар томонидан қайд этилди. Исмига мос шаклда келасолиб, девонни тўплаб жанг маслаҳатини қилди. 25 сентябрь куни Усмонли акинжилари салибчилар қўшинига шиддат билан ҳужумлар қилиб уларни саросимага солиб қўйди. Саросимага тушган салибчилар тарқалиб кетди. Асосий зарбани Боязид қўмондонлигидаги қўшин берди.

    Салибчиларнинг энг йирик қўмондонлари ҳалок бўлди, кўплари асир олинди. Салибчиларнинг жангга келиш пайтида ўтган ҳар ерда мусулмонлар ва ҳатто проваславларни ўлдиргани хабарини эшитган Йилдирим қаттиқ ғазабланди. Майдонда қозиқлар қоқилиб, ушбу қозиқдан узун бўлган барча асирлар ўлдирилди. Бу Усмонлининг илк давридаги асирлар ўлдирилган ягона жанг эди. Фақат салибчилар таркибидаги болалар тирик қолдирилди ва мусулмон қилиб тарбиялаш учун турк оилларига берилди. Оиласи борлар фидя эвазига қўйиб юборилди.

    Ушбу жанг натижасида Усмонлининг Болқонда енгилмаслиги аён бўлди. Жангдан сўнг Усмонли акинжилари Можаристон ичкарисигача кириб бориб, катта ғаниматлар билан қайтди. Видин подшоҳлиги тугатилди ва шу тариқа Болгар қироллиги батамом якунланди.

    Шунингдек, Никополь жанги XVI–XVIII асрларда давом этган Усмонли-Венгрия урушларининг дебочаси бўлиб хизмат қилди. Ушбу жангдаги мағлубият ғарбий Европа монархлари учун салиб юришларининг сўнггиси бўлди. Фақатгина Франция Константинополга баъзи ёрдамларни бериб келди. Константинополнинг Фотиҳ Султон Меҳметхон томонидан эгалланишидан кейин болқон халқлари Усмонлига қарши ўзлари кураш олиб боришига тўғри келди.

    Кейинчалик, 1402 йилги Анқара жангидан кейин улар енголмаган Йилдиримни мағлуб этганини билдириб Амир Темур Европа қиролларига мактублар юборди.

    Жаҳонгир Остонов тайёрлади.

    25.09.2020, 21:10   Изоҳ (0)   49297
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Ким Чен Ин Жанубий Корея фуқаросининг вафоти юзасидан Сеулдан кечирим сўради

    25.09.2020, 17:12

    Рио-де-Жанейродаги карнавал коронавирус сабабли кейинга қолдирилди

    25.09.2020, 14:37

    Буюк Британия COVID-19 беморлари сони кунлик ўсиши икки баравар, Францияда тўрт баравар ошди

    25.09.2020, 14:13

    Францияда Путин ва Макроннинг Навальний борасидаги суҳбати ОАВда тарқалиб кетгани юзасидан тергов бошланди

    25.09.2020, 13:57

    Исроил ҳукумати мамлакатда «герметик» карантин жорий қилди

    25.09.2020, 12:58

    Россиялик вирусологлар коронавирус тарқалишининг иккинчи тўлқинини баҳоловчи асосий кўрсаткични маълум қилди

    25.09.2020, 12:10
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Ёз осмоннинг ўзидаёқ бошланади: Silk Avia Тошкентдан Иссиқкўлга кунлик авиақатновларни йўлга қўймоқда


    “АлоқаБанк” ёшлар билан ишлашга оид дастурларни кенгайтирмоқда


    Fitch Kapitalbankнинг рейтингини "Ижобий" прогноз билан тасдиқлади


    “Kia Го!”: Kia Sonet эгаларининг учрашуви – йил давомида бирга


    BI Group ва Асакабанк Ўзбекистонда тижорат кўчмас мулки учун бизнес ипотекасини ишга туширди


    Fitch Ratings “Бизнесни ривожлантириш банки” АТБ кредит рейтингини оширди 


    Kapitalbank инвестициялари – Ўзбекистон ёшлари келажагига сармоя


    NRG Uzbekistan замонавий ва кенг мажмуа — Мафтун Макон турар жой мавзесини қуриш бўйича улкан лойиҳани амалга оширмоқда


    Қашқадарёнинг Чимёни – Мираки ҳақида сиз билмаган фактлар


    Фақат текширилган фойдаланувчилар: нима учун тўлов иловалари  шахсни тасдиқлашни сўрайди


    Тошкентда Стинг бренди ҳомийлигида "Формула-1" фильмининг премераси бўлиб ўтди


    Қашқадарё ва Бухорода амалга оширилган қуёш энергияси лойиҳаларига 1 йил тўлиши муносабати билан расмий тадбир бўлиб ўтди


    Қаерга инвестиция киритиш мумкин? Қандай актив турлари мавжуд? 


     Навоий инновациялар университети: замонавий билим сари ишончли қадам 


    “Kia Го!”: Kia Sonet эгаларининг учрашуви – йил давомида бирга

     

    Тавсия этамиз

    НАТО тарихи – дунёдаги энг қудратли ҳарбий ташкилотнинг обрўси пасаймоқдами?

    26 июн, 20:31
    Audio Icon

    Жой ҳаммага етарди: Жеймс Кемеронга кўра, “Титаник” йўловчиларининг омон қолиш имконияти бўлган

    25 июн, 23:50

    “Трампнинг Титаниги тўхтайди” — Эрон элчиси

    25 июн, 13:39

    АҚШнинг Яқин Шарқдаги ҳарбий базалари сони нечта ва қаерда жойлашган?

    24 июн, 19:05
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Ўзбекистонда энди 7-9-синф ўқувчилари университетда ҳам ўқитилади 

    Ўзбекистон | 1 июл, 23:15

    “Дарё” дайжести: 1 июлнинг энг муҳим хабарлари

    Ўзбекистон | 1 июл, 23:00

    Уоррен Баффет 6 млрд долларлик Berkshire акцияларини хайрия қилди

    Дунё | 1 июл, 22:40

    Тошкент архитектура-қурилиш университетида дуал таълим жорий этилади 

    Ўзбекистон | 1 июл, 22:25

    3 йил давомида уйдан чиқмаган эркак ахлат ва чиқиндилар уюми орасидан топилди

    Дунё | 1 июл, 22:14

    “Куннинг камида 2-3 соатини салқин хонада ўтказинг”. ЖССТ аномал иссиқда аҳолига зарур бўлган тавсиялар берди

    Ўзбекистон | 1 июл, 21:55

    АҚШ соғлиқни сақлаш вазири америкаликларни дунёдаги энг касал миллат деб атади

    Дунё | 1 июл, 21:45

    “Ёшлар Иттифоқи” қуриб битказган “Аср қурилиши” — БАМ тарихи

    Дунё | 1 июл, 21:35

    WP: Маск рақобатчиларнинг махфий маълумотларига кириш имкониятига эга бўлган

    Дунё | 1 июл, 21:25
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.