2020 йил бошидан август ойида қадар Ўзбекистонда инфляция даражаси 4,8 фоизни ташкил этди. Бу ҳақда Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлигининг инфляция даражасига таъсир этувчи омиллар диагностикаси тўғрисидаги маълумотларида келтирилган. Бунда 2019 йилнинг мос даврига нисбатан сезиларли даражада секинлашиш кузатилган (8,2 фоиз).
Маълумотларга кўра, август ойида йиллик инфляция даражаси 2017 йилнинг май ойидан бери ўзининг энг паст даражасига эришиб, 11,7 фоизни (2019 йилда 16,5 фоиз) ташкил этган.
2020 йил бошидан истеъмол нархлар индексининг ўсиши мўътадил бўлиб, ўрганилаётган даврда истеъмол нархларининг умумий ўсишида ноозиқ-овқат товарлари ва хизматлар улушининг сезиларли пасайиши, озиқ-овқат маҳсулотлари улушининг эса сезиларли даражада ўсиши кузатилган.
2020 йилда ички бозордаги нархлар озиқ-овқат маҳсулотлари ва бирламчи эҳтиёж товарларига бўлган юқори талаб даражаси, апрель ойидаги сўмнинг девальвацияси ҳамда мева ва сабзавотлар нархининг ўтган йилларга нисбатан унчалик юқори бўлмаган мавсумий пасайиши каби омиллар таъсирида шаклланган.
Ноозиқ-овқат маҳсулотлари ва хизматлар нархи ўсишининг секинлашуви эса аксинча, нархлар умумий ўсишини жиловловчи хусусиятга эга бўлиб, ушбу ҳолат, энг аввало, карантин даврида иқтисодий фаолликнинг пасайиши билан изоҳланган.
Август ойида озиқ-овқат маҳсулотлар нархлари ўсиши ўртача 0,3 фоиз (2019 йил август ойида 2,3 фоиз) даражасида шаклланган. Бундан ташқари, апрель ойида озиқ-овқат маҳсулотлари нархининг 3,3 фоизга кескин ўсишига қарамасдан (2018 ва 2019 йилларнинг мос даврида 1,0 ва 0,3 фоиз), 2020- йилнинг 8 ойи давомида озиқ-овқат маҳсулотлари бўйича инфляция даражаси 5,2 фоизни (2019 йилнинг 8 ойида 7,0 фоиз), йиллик ҳисобда эса 16,7 фоизни (19,7 фоиз) ташкил этган.
Қайд этилишича, 2020 йилнинг август ойида кузатилган озиқ-овқат нархларининг йиллик ўсиши умумий инфляция даражаси ва ўтган йилнинг шу давридаги кўрсаткичларга нисбатан юқори бўлган. Шу билан бирга, мева-сабзавотларнинг йиллик инфляция даражасига таъсири камайиб, энг юқори нарх ўсиш суръатлари гўшт маҳсулотларида кузатилган (йиллик ҳисобда 18,2 фоиз). Бундан ташқари, Қозоғистонда буғдой ҳосилининг пасайиши тегишли товар гуруҳлари бўйича нархларнинг ўсиши ва 2020 йил январь—август ойларида импорт қилинадиган буғдой уни ҳажмларининг ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 113 минг тоннага (-35 фоиз) камайишида ўз аксини топган. Шунингдек, апрель ойидан кейин буғдой импортининг ўсиши кузатилган.
Таъкидланишича, озиқ-овқат маҳсулотлари бўйича инфляцион босимнинг асосий омили гўшт маҳсулотларининг нархи бўлиб, ушбу ҳолат, асосан, гўшт ишлаб чиқариш ҳажмининг барқарор даражада ўсишини таъминлаш учун зарур бўлган озуқа базасининг ривожланмаганлиги сабабли вужудга келган. 2020 йилнинг январь ойидан августигача бўлган даврда гўшт ва гўшт маҳсулотлари импортининг 2,0 бараварга (15,6 дан 31,8 минг тоннагача) кўпайиши нархларнинг ўсишини жиловлаш имконини берган.
Аввалроқ МДҲ давлатлари орасида 2020 йилнинг биринчи ярмида энг юқори инфляция Ўзбекистонда қайд этилгани тўғрисида хабар берилганди.
Изоҳ (0)