Ҳаётда дуч келадиган қийинчиликлар, омадсизлик, атрофдаги инсонларнинг фикрлари, умуман, бир инсоннинг қалб кечинмалари фақат унинг ўзига аён бўлган ҳақиқат. Одамлар ҳаётида кечадиган жараёнларни ўзлари мураккаблаштиради. Аслида барчаси жуда осон. Ҳамма гап қандай яшаш кераклигини билишда. Cosmopolitan нашри ҳаётни соддалаштирнинг 7 усули ҳақида психологлар фикрини жамлаган ҳолда қизиқарли материал тайёрлади.
Драматик бўлманг
Сизда пашшадан фил ясаш одати борми? Муваффақиятсизлар ҳақида қайғурасизми? Ўзингизнинг хатоларингизни бўрттириш безовталикни келтириб чиқаради. Баъзан эҳтиросларимиз ҳалокатли нарсаларни эслатади ва шу билан асаб тизимини сақлаб қолиш ҳақида умуман унутиб қўямиз.
«Кўпинча, ота-онаси, оиласи томонидан доимо бирор нарсани енгиб ўтиш керак, деган фикр остида яшаган одамлар ҳамма нарсани бўрттириш истаги билан ажралиб туради, — дейди психолог Анетта Орлова. — Аста-секин бу уларнинг хатти-ҳаракатлари моделига айланади. Кейинчалик улар доимо ‘ақл бовар қилмайдиган’ қийинчиликлар ва уларни енгишга қодир бўлган кучлари ҳақида гаплашади. Улар яшамайди, ҳисоб беради. Шунингдек, улар ҳар доим бошқаларнинг ижобий баҳосига муҳтож бўлади».
Маслаҳат: Қўрқинч ҳолат содир бўлдими? Хаёлан балконга чиқинг ва 15-қаватдан вазиятга қаранг. Сиз буларнинг барчасини баланд самога элтадиган ҳаво шарида учаётганингизни тасаввур қилишингиз мумкин. Тинчландингизми? Ана энди нима қилишни режалаштиринг.
Чуқур ўйламанг
Агар сиз атрофингиздаги одамларнинг нима ва нима учун қилаётгани, уларнинг ҳар лаҳзада нимани ҳис қилиши, ўйларини тўғри кўра олиб, доим тушунаман деб ўйласангиз, сиз ноҳақсиз. Ахир «бегона қалб — зулмат» деган мақол бор. Ҳатто психологлар ҳам доим одамнинг муайян вазиятдаги реакциясини тахмин қила олмайди. Сиз бошқаларнинг муомаласини ҳисоблашингиз мумкин, деб ўйлаган ҳолда диққатингизни ўчириб, тахминлар асосида иш қилишни бошлайсиз. Айниқса, сиз билан кимдир ёмон муносабатда бўлишни хоҳлаётганга ўхшайди.
Маслаҳат: Кўпроқ гаплашинг ва диққат билан тингланг! Агар сиз бошқа одамнинг фикрини билмоқчи бўлсангиз, шунчаки ундан сўранг. Биз қисқа йўл — энг тўғри йўл эканлигини баъзида унутамиз. Ва ҳамма нарсани чалкаштиришни яхши кўрамиз.
Ҳозир яшанг
Қайғу, кўнгилсизлик ва бахтсизликлар кўпроқ ўтмишдаги ранж-аламларни эслайдиган одамларда эканлиги исботланган. Сизга озор берган ёқимсиз ҳис-туйғуларни қанчалик кўп такрорласангиз, шунчалик катта бўлиб кўринади. Ўтмиш ўлган, шундай экан ҳозир яшанг!
Маслаҳат: Ўтмишни унутиш керак, сиз… эсда тутинг: барча яхши дақиқалар, аччиқ ва қувончли онлар. Ва уларни хаёлий шкафга жойлаштиринг: яхшини — битта тортмасига, яна биттасига — ёмонини, бирига — ҳаракатлар, бошқасига — фикрлар. Кейин барча тортмаларни калит билан ёпинг ва уни хоҳлаган жойга қўйинг. Ҳеч бўлмаганда уни ташланг.
Умумлаштирманг
Ёдингизда бўлсин, бир ёки иккита муваффақиятсизлик ҳалокатли омаднинг белгиси эмас. Статистик маълумотларга кўра, мағлубиятлар ғалабага қараганда 7-12 марта кўпроқ эсга олинади. Шунинг учун психологлар ютуқларингиз кундалигини юритишингизни маслаҳат беради. Унга нафақат ғалабаларингиз, балки умуман, сиз билан содир бўлган барча яхши нарсаларни ёзасиз: ҳамкасбингиз ёрдами, автобусдаги нотаниш одамнинг табассуми, севган кишингиздан соғинчли SMS. Энг муҳими, ҳар куни бирон-бир яхши нарса топа олиш. Ҳар гал нимадандир қаттиқ хафа бўлганингизда «севинч кундалиги»нгизни қайта-қайта ўқинг!
Перфекционист бўлманг
Перфекционизм — бу бор нарсадан завқланишга халақит берадиган ва доимий равишда яхшироқ нарсани излашга мажбур қиладиган касалликнинг бир тури. Идеални излаш — чексиз жараёндир. Ҳеч ким мукаммал эмас. Шунингдек, сизда аллқачон мавжуд нарсалар (севганингиз, ишингиз, дўстларингиз ва бошқаларга) мутлақо қизиқ эмас.
Маслаҳат: Психолог Анетта Орлова айтади: «Агар сиз мукаммал бўлишга одатланган бўлсангиз, кунига камида 5 дақиқа доимгидек бўлмаган ҳамма нарсани қилишга уриниб кўринг. Майли ҳаракатларингиз ахмоқона бўлсин, кулгили ва кучсиз кўринишдан қўрқманг. Агар перфекционизм бошқаларга қаратилган бўлса, яқинларингиздан кимнидир танқид қилганингизда сизни тўхтатишларини сўранг. Энг муҳими, дунёни қандай бўлса, шундай қабул қилишдир».
Қоида тузманг
Болаликда ота-онангиз сизга «хоҳлайман» феълидан ташқари «керак», «шарт» сўзлари борлигини айтган. Кўпинча муайян хатти-ҳаракат қоидаларига асосланган ушбу икки сўз сизга фақат айбдорлик ҳисси ва неврозларни беради. Албатта, ёшга қараб, барчамиз яқинлар ва ҳамкасбларимиз олдида қандайдир мажбуриятларга эгамиз. Аммо нима хоҳлаётганингизни унутмаслигингиз керак. Ва бошқаларни ўз қоидаларингизга риоя қилишга мажбур қилганда, сиз мижғов ва диктаторга айланасиз. Ишонинг, бу ёқимли роль эмас.
Стереотиплар ва ёрлиқлардан қочинг
Ижобий ёки ҳеч бўлмаганда нейтрал сўзлардан фойдаланинг. Ахир негатив сўзлар шунга ўхшаш фикрларни келтириб чиқаради.
Психотерапевт Унтилова айтади: «Ҳозир ‘яхши’ ва ‘ёмон’ сўзлари шахсий характерини йўқотди, стандарт ва хулқ-атвор қоидаларига айланди. Одам «яхши ва ёмон» реакция эканлигини унутиб, уларни далиллар учунгина қабул қилади ва шу билан ўзини ҳар қандай янги тажриба олишдан маҳрум қилади».
Маслаҳат: Ҳеч нарсани баҳоламай, ҳеч бўлмаганда бир кун яшашга ҳаракат қилинг — шунчаки кузатинг ва яшанг. Шунда бу қандай ёқимли эканлигини кўрасиз!
Изоҳ (0)