Hayotda duch keladigan qiyinchiliklar, omadsizlik, atrofdagi insonlarning fikrlari, umuman, bir insonning qalb kechinmalari faqat uning o‘ziga ayon bo‘lgan haqiqat. Odamlar hayotida kechadigan jarayonlarni o‘zlari murakkablashtiradi. Aslida barchasi juda oson. Hamma gap qanday yashash kerakligini bilishda. Cosmopolitan nashri hayotni soddalashtirning 7 usuli haqida psixologlar fikrini jamlagan holda qiziqarli material tayyorladi.
Dramatik bo‘lmang
Sizda pashshadan fil yasash odati bormi? Muvaffaqiyatsizlar haqida qayg‘urasizmi? O‘zingizning xatolaringizni bo‘rttirish bezovtalikni keltirib chiqaradi. Ba’zan ehtiroslarimiz halokatli narsalarni eslatadi va shu bilan asab tizimini saqlab qolish haqida umuman unutib qo‘yamiz.
“Ko‘pincha, ota-onasi, oilasi tomonidan doimo biror narsani yengib o‘tish kerak, degan fikr ostida yashagan odamlar hamma narsani bo‘rttirish istagi bilan ajralib turadi, — deydi psixolog Anetta Orlova. — Asta-sekin bu ularning xatti-harakatlari modeliga aylanadi. Keyinchalik ular doimo ‘aqlbovar qilmaydigan’ qiyinchiliklar va ularni yengishga qodir bo‘lgan kuchlari haqida gaplashadi. Ular yashamaydi, hisob beradi. Shuningdek, ular har doim boshqalarning ijobiy bahosiga muhtoj bo‘ladi”.
Maslahat: Qo‘rqinch holat sodir bo‘ldimi? Xayolan balkonga chiqing va 15-qavatdan vaziyatga qarang. Siz bularning barchasini baland samoga eltadigan havo sharida uchayotganingizni tasavvur qilishingiz mumkin. Tinchlandingizmi? Ana endi nima qilishni rejalashtiring.
Chuqur o‘ylamang
Agar siz atrofingizdagi odamlarning nima va nima uchun qilayotgani, ularning har lahzada nimani his qilishi, o‘ylarini to‘g‘ri ko‘ra olib, doim tushunaman deb o‘ylasangiz, siz nohaqsiz. Axir “begona qalb — zulmat” degan maqol bor. Hatto psixologlar ham doim odamning muayyan vaziyatdagi reaksiyasini taxmin qila olmaydi. Siz boshqalarning muomalasini hisoblashingiz mumkin, deb o‘ylagan holda diqqatingizni o‘chirib, taxminlar asosida ish qilishni boshlaysiz. Ayniqsa, siz bilan kimdir yomon munosabatda bo‘lishni xohlayotganga o‘xshaydi.
Maslahat: Ko‘proq gaplashing va diqqat bilan tinglang! Agar siz boshqa odamning fikrini bilmoqchi bo‘lsangiz, shunchaki undan so‘rang. Biz qisqa yo‘l — eng to‘g‘ri yo‘l ekanligini ba’zida unutamiz. Va hamma narsani chalkashtirishni yaxshi ko‘ramiz.
Hozir yashang
Qayg‘u, ko‘ngilsizlik va baxtsizliklar ko‘proq o‘tmishdagi ranj-alamlarni eslaydigan odamlarda ekanligi isbotlangan. Sizga ozor bergan yoqimsiz his-tuyg‘ularni qanchalik ko‘p takrorlasangiz, shunchalik katta bo‘lib ko‘rinadi. O‘tmish o‘lgan, shunday ekan hozir yashang!
Maslahat: O‘tmishni unutish kerak, siz… esda tuting: barcha yaxshi daqiqalar, achchiq va quvonchli onlar. Va ularni xayoliy shkafga joylashtiring: yaxshini — bitta tortmasiga, yana bittasiga — yomonini, biriga — harakatlar, boshqasiga — fikrlar. Keyin barcha tortmalarni kalit bilan yoping va uni xohlagan joyga qo‘ying. Hech bo‘lmaganda uni tashlang.
Umumlashtirmang
Yodingizda bo‘lsin, bir yoki ikkita muvaffaqiyatsizlik halokatli omadning belgisi emas. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, mag‘lubiyatlar g‘alabaga qaraganda 7-12 marta ko‘proq esga olinadi. Shuning uchun psixologlar yutuqlaringiz kundaligini yuritishingizni maslahat beradi. Unga nafaqat g‘alabalaringiz, balki umuman, siz bilan sodir bo‘lgan barcha yaxshi narsalarni yozasiz: hamkasbingiz yordami, avtobusdagi notanish odamning tabassumi, sevgan kishingizdan sog‘inchli SMS. Eng muhimi, har kuni biron-bir yaxshi narsa topa olish. Har gal nimadandir qattiq xafa bo‘lganingizda “sevinch kundaligi”ngizni qayta-qayta o‘qing!
Perfektsionist bo‘lmang
Perfektsionizm — bu bor narsadan zavqlanishga xalaqit beradigan va doimiy ravishda yaxshiroq narsani izlashga majbur qiladigan kasallikning bir turi. Idealni izlash — cheksiz jarayondir. Hech kim mukammal emas. Shuningdek, sizda allqachon mavjud narsalar (sevganingiz, ishingiz, do‘stlaringiz va boshqalarga) mutlaqo qiziq emas.
Maslahat: Psixolog Anetta Orlova aytadi: “Agar siz mukammal bo‘lishga odatlangan bo‘lsangiz, kuniga kamida 5 daqiqa doimgidek bo‘lmagan hamma narsani qilishga urinib ko‘ring. Mayli harakatlaringiz axmoqona bo‘lsin, kulgili va kuchsiz ko‘rinishdan qo‘rqmang. Agar perfektsionizm boshqalarga qaratilgan bo‘lsa, yaqinlaringizdan kimnidir tanqid qilganingizda sizni to‘xtatishlarini so‘rang. Eng muhimi, dunyoni qanday bo‘lsa, shunday qabul qilishdir”.
Qoida tuzmang
Bolalikda ota-onangiz sizga “xohlayman” fe’lidan tashqari “kerak”, “shart” so‘zlari borligini aytgan. Ko‘pincha muayyan xatti-harakat qoidalariga asoslangan ushbu ikki so‘z sizga faqat aybdorlik hissi va nevrozlarni beradi. Albatta, yoshga qarab, barchamiz yaqinlar va hamkasblarimiz oldida qandaydir majburiyatlarga egamiz. Ammo nima xohlayotganingizni unutmasligingiz kerak. Va boshqalarni o‘z qoidalaringizga rioya qilishga majbur qilganda, siz mijg‘ov va diktatorga aylanasiz. Ishoning, bu yoqimli rol emas.
Stereotiplar va yorliqlardan qoching
Ijobiy yoki hech bo‘lmaganda neytral so‘zlardan foydalaning. Axir negativ so‘zlar shunga o‘xshash fikrlarni keltirib chiqaradi.
Psixoterapevt Untilova aytadi: “Hozir ‘yaxshi’ va ‘yomon’ so‘zlari shaxsiy xarakterini yo‘qotdi, standart va xulq-atvor qoidalariga aylandi. Odam “yaxshi va yomon” reaksiya ekanligini unutib, ularni dalillar uchungina qabul qiladi va shu bilan o‘zini har qanday yangi tajriba olishdan mahrum qiladi”.
Maslahat: Hech narsani baholamay, hech bo‘lmaganda bir kun yashashga harakat qiling — shunchaki kuzating va yashang. Shunda bu qanday yoqimli ekanligini ko‘rasiz!
Izoh (0)