«Ўзбекистон ислом ҳаракати» етакчилари Тоҳир Йўлдош ва Жума Намангонийга тасвирчилик қилган хоразмлик эркак 7 йилга озодликдан маҳрум этилди

Жиноят ишлари бўйича Хоразм вилояти судининг қарорига асосан Афғонистондаги жанговар ҳаракатларда ҳамда диний-экстремистик гуруҳлар тарғиботларини тасвирга олиш билан шуғулланган Азамат Ражабов 7 йилга озодликдан маҳрум этилди. Бу ҳақда Жиноят ишлари бўйича Хоразм вилояти суди судьяси Музаффар Самандаров маълум қилди.

Хабар берилишича, Азамат Ражабов 1995 йилда — 21 ёшида никоҳ тўйидан бир кун аввал Тошкентга кетиб қолган. У Тошкентга келгач, бир неча кундан кейин бир гуруҳ шахслар билан Тожикистонга ўтиб кетган.

Тожикистонда Азамат «Тур­кистон», кейинчалик эса «Ўз­бекис­тон ислом ҳаракати» диний-экстремистик ва террорчилик ташкилоти сафига қўшилган. Мазкур ташкилот раҳнамолари Азаматга Хузайфа лақабини берган ҳамда 2000-йи­лда етарлича ҳарбий ҳамда диний бузғунчиликка қаратилган таълимдан сўнг уруш ва зўравонлик тобора зўраяётган Афғонистонга жўнатган.

Азамат ва унинг шериклари Қундуз шаҳрига етиб борган ва у ерда қонуний ҳокимиятга қарши қуролли жанг олиб бораётган «Толибон» ҳа­ракати фаоллари уларни кутиб олган. Уни кийим-кечак, озиқ-овқат билан таъминлаб, анча вақтдан буён нотинч бўлган Мозори Шариф шаҳрига олиб борган.

Мозори Шарифда Азамат ушбу ташкилотининг тар­ғибот гуруҳига қў­шилган. Видеотасвирчилик бобида билим ва малакага эга эканини билдиргач, унинг зиммасига айни шу вазифа юкланган.

Қайд этилишича, шу тариқа Азамат Тоҳир Йўл­дош, Жума Намангоний кабиларнинг яқин ҳамроҳи ва дастёрига айланган. Азамат уларнинг ҳаракатлари, маъруза ва нутқларига дахлдор воқеалар тафсилоти акс этган юзлаб видеотасвирлар, ҳужжатли фильмларни суратга ол­ган. Бундай видеотасвирлар араб, форс тилларида тарқатилган.

Жанг манзараларидан бирини тасвирга тушириш чо­ғида Азамат оғир яраланган, лекин ўз раҳнамосининг ғамхўрлиги билан яна оёққа турган. Тузалиши билан яна жанг майдонига қайтган.

Тоҳир Йўлдошнинг кўрсатмасига мувофиқ, эри жангда ҳалок бўлган хоразм­лик аёл И.Оллоберганова шаръий йўл билан Азаматга никоҳлаб берилган. Бу оила бир муддат Покистонда яшаган.

Бироқ Жума Намангоний ва Тоҳир Йўлдош йўқ қилингач, Азамат ўз аёли ва фарзандлари билан Эронга кетган. Азамат мазкур мамлакатнинг гоҳо у, гоҳо бу ҳу­дудида қочқин ва муҳожир мақомида тирикчилик қилган. Кейинчалик Ўзбекистонга қайтиш илинжида Озарбайжонга туташ Остара шаҳрига борган, бир неча ҳафта мобайнида оиласи билан мазкур шаҳарда кун кечирган. Унинг айтишича, чегарадан ўтиш имкони топилмагач, ортига қайтган.

Видеотасвирчи Азаматга нисбатан ватани олдидаги жиноятлари, ўзга юртлар аҳо­лиси, давлат ҳокимияти органларига қарши олиб борилган жанг ҳаракатларида фаол иштирок этгани учун 2007 йилда Ўзбекистонда жиноят иши очилиб, қидирув эълон қилинган.

Эронда яшаш давомида Азамат Ражабов фарзандлари 6 нафарга ет­ган. Оила Хоразмда қолган яқинлари билан алоқани тиклаган.

Шундан сўнг аввалига Азаматнинг отаси Бобоназар Ражабов, ке­йинчалик умр йўл­до­ши­нинг отаси И.Оллоберганов уларнинг олдига борган. Бир муддат бирга яшаб, улар ватанга қайтиш чоралари, йўл-йўриқларини излаган.

Азамат Ражабов 2017 йилнинг ноя­бр ойида Эрон миграция хизмати то­монидан қамоққа олинган. Муҳожирнинг бир неча ойлик ҳаё­ти ана шу муассасада кечган. Шу вақт ичида уни ўз юртига жў­натиш чоралари кўрилган.

Азамат самолётда Теҳрондан Тошкентга жўнатилган. Бироқ у халқаро норма талабларига мувофиқ эртаси куниёқ ортига қай­тарилган. Эронга қайт­ган муҳожир яна қочоқлар лагерига тушган.

Бир неча ҳафтадан сўнг ун­га қўш­ни Туркияга ўтиб яшаши мумкинлигини расман тушунтирилган. У таклифни қа­бул қилган. Унинг оиласи қа­рийб 15 йил­лик сарсон-саргардонликдан сўнг Туркияга етиб келган. Азамат бу ер­да ҳам юртига қайтиш истагидан воз кечмаган. Ўзбекистоннинг Туркиядаги ваколатхоналарига кечирим сў­раб, пушаймонлик аризаси билан мурожаат қилган.

2019 йилнинг декабрь ойида Ўзбекистоннинг Туркиядаги элчихонаси Азаматнинг бир неча бор қилган мурожаатига жавоб қайтарган ва унинг юртига қайтиши мумкинли­ги­ни билдирган. Айни пайтда­ уни Ўзбекистонда суд жараёни кутаётгани, мамлакатга қайтса, қонун сўровига дуч келиши ва жазоланиши мумкинлиги ҳақида ҳам огоҳлантирилган. Азамат ватанга қайтишга ва қў­йилган шартга рози эканлигини маълум қилган.

Азамат самолётда 2019 йил 12 декабрь куни Тошкентга етиб келган. Уни Тошкентда ҳу­қуқни муҳофаза қилувчи идоралар ходимлари кутиб олган.

Азамат Ражабовга нисбатан тергов органи томонидан Жиноят кодексининг 154-моддаси 1-қисми (ёлланиш), 159-моддаси 3-қисми «а» ва «б» бандла­ри (Ўзбекистон Республикаси конституциявий тузумга тажовуз қилиш), 223-моддаси 2-қисми «б» ва «в» банд­ла­ри (қонунга хилоф равишда чет элга чиқиш ёки Ўзбекистон Республикасига кириш), тақиқланган ташкилотларни тузиш ва уларнинг фаолиятида иштирок этганликни назарда тутувчи 244-2-моддаси 1-қис­ми (диний экстремистик, сепаратистик, фундаменталистик ёки бошқа тақиқланган ташкилотлар тузиш, уларга раҳбарлик қилиш, уларда иштирок этиш) бўйича айблов қўйилган. Азамат Ражабов ўз айбини тан олди, унга иқ­рорлик билдирган ҳолда пушаймонлигини билдирди.

Азаматнинг қилмишлари жиноят ишлари бў­йича вилоят суди томонидан кўриб чиқилди. Бу жараёнда тергов ор­гани тарафидан Жиноят кодексининг юқоридаги моддалари юзасидан қўйилган айб ўз тасдиғини топди.

Азаматнинг жанг майдонидан қочиб, ўзга юртларда оиласи билан сарсон-саргардонликда турмуш кечиргани, жангларда қў­лига қурол олиб, одамларга қарши ўқ узмагани, одам ўлдирмагани, кейинчалик буз­ғунчилик ҳа­ракатига қўшилмагани, тинч меҳнат жабҳасига қайтгани, ҳунармандчилик, қўй боқиш билан маш­ғул бўлгани, гулчилик, асаларичилик билан шуғуллангани, ватандан узоқда яшашдан кўра қонуний жазони афзал билгани тузалиш йўлида­ги жиддий қадам сифатида баҳоланди.

Суд қарори билан оғир жиноий қилмишларни содир этган Азамат Ражабов ҳар тўртала модда бўйича назарда тутилган жазоларни қисман қўшиш асносида 7 йил муддатга озодликдан маҳрум этилди. У мазкур жазони умумий тартибли иж­ро колониясида ўтайди.